Twijfels bij coalitiepartijen over loondispensatie

Coalitiegenoten D66, CDA en Christenunie zijn nog niet overtuigd van de plannen voor loondispensatie die staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VVD) onlangs in een hoofdlijnennotitie aan de Tweede Kamer overhandigde. Ondanks vragen voelen zij zich wel nog altijd gebonden aan het regeerakkoord.

Minder dan minimumloon

De Tweede Kamercommissie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid debatteert donderdag over de hoofdlijnennotitie over de plannen om de loonkostensubsidie voor werkgevers van arbeidsbeperkten te vervangen door loondispensatie. Die maatregel zou inhouden dat werkende arbeidsbeperkten minder dan het minimumloon betaald krijgen, en dat hun inkomen volgens de bijstandsregels kan worden aangevuld.

‘Pas op de plaats’

Rens Raemakers (D66) kwam als eerste namens een coalitiepartij aan het woord. Hij riep staatssecretaris Van Ark op om ‘pas op de plaats’ te maken naar aanleiding van het brede maatschappelijke verzet tegen de beoogde maatregel. Volgens Raemakers is er meer draagkracht nodig. Die uitlating kwam Raemakers direct op meerdere felle interrupties door de linkse partijen en de PVV te staan. Zij wilden weten wat Raemakers onder ‘een pas op de plaats’ verstaat. Als antwoord op die interrupties liet hij weten dat er wat D66 betreft ruimte is voor alternatieven bínnen de kaders van het regeerakkoord. Wel wil D66 weten hoeveel mensen erop vooruit gaan en hoeveel mensen erop achteruit gaan als de loondispensatie binnen de Participatiewet wordt ingevoerd. Ook vroeg hij de staatssecretaris hoe ervoor gezorgd kan worden dat werkende arbeidsbeperkten met partners baat hebben bij de maatregel. D66 wil daarnaast dat er nog eens wordt gekeken naar de positie van niet-uitkeringsgerechtigden en dat er wordt gezocht naar een ‘creatieve oplossing’ die pensioensopbouw mogelijk maakt voor de doelgroep.

Proactievere rol gemeenten bij aanvraag uitkering

Chantal Nijkerken-De Haan (VVD) zei dat het kabinet mensen met een arbeidsbeperking moet steunen om aan de slag te gaan, maar dat de banen vooral moeten worden geleverd door grote bedrijven en het midden- en kleinbedrijf. ‘Die werkgevers zien door de vele regelingen door de bomen het bos niet meer’, aldus Nijkerken-De Haan. ‘Een vereenvoudiging is nodig.’ De VVD erkent dat het voor de doelgroep lastig is om met twee inkomensbronnen te maken te hebben en wil laten uitzoeken of gemeenten een pro-actievere rol kunnen spelen bij de uitkeringsaanvraag. Ook René Peters (CDA) laat weten vooralsnog vast te houden aan de loondispensatiemaatregel zoals vastgelegd in het regeerakkoord. Wel benadrukt hij dat het CDA wil dat een nieuw stelsel zowel loont voor werkgevers als werknemers en ook voor beide partijen eenvoudiger wordt. Het CDA vindt het ook van belang dat er geen verandering in voorwaarden optreedt voor arbeidsbeperkten die momenteel werken. Net als Nijkerken-De Haan stelde ook Peters vraagtekens bij de gevolgen voor werknemers wat de uitkeringsaanvraag betreft. ‘Het is belangrijk dat de administratieve lasten niet worden afgewenteld’, antwoordde hij op een interruptie door Jasper van Dijk (SP).

Hoe beschutte werkplekken te realiseren?

Ook Eppo Bruins (Christenunie) hield de kabinetsrangen gesloten. ‘Voor ons is het van belang dat de middelen voor de doelgroep behouden blijven binnen de kaders van het huidige regeerakkoord’, zei hij met verwijzing naar de 20.000 extra beschutte werkplekken die Van Ark wil financieren met de 500 miljoen euro aan verwachte besparingen bij invoering van loondispensatie. Wel wil hij onder meer van Van Ark weten hoe zij die beschutte werkplekken wil gaan realiseren. De Christenunie wil dat het ook daadwerkelijk simpeler wordt om mensen met een handicap aan het werk te helpen. ‘Het verschuiven van administratieve lasten kan niet de bedoeling zijn’, liet Bruins daarnaast weten.

‘Loondiscriminatie’

De oppositie wil de voorgenomen maatregel van tafel hebben. SP-Tweede Kamerlid Jasper van Dijk betitelde de loondispensatieplannen als 'loondiscriminatie'. PdvA'er Gijs van Dijk betoogde dat tot nu toe alleen werkgeversorganisatie VNO-NCW zich achter de plannen heeft geschaard. Linda Voortman van Groenlinks diende een door het CPB doorberekend plan in als alternatief, waarop Van Ark een schriftelijke reactie toezegde. Corrie van Brenk (50Plus) zegt een andere oplossing te willen voor de problemen van werkgevers als gevolg van de bureaucratie. PVV-Kamerlid Leon de Jong wees er meerdere malen op dat het kabinet er nog steeds niet in is geslaagd om de huidige doelstelling van 30.000 beschutte werkplekken te realiseren. Alleen SGP'er Chris Stoffer liet weten 'niet coûte que coûte tegen loondispensatie te zijn.' Hij verlangt wel een verdere onderbouwing van de staatssecretaris.