Welzijnsgeprekken: Eerste stap naar effectieve hulpverlening door gemeenten

Een positieve invloed hebben op het leven van inwoners, dat is waar gemeenten zich elke dag weer voor inzetten. Toch lukt het nog niet altijd om dit ook vorm te geven in een praktisch en doeltreffend proces. Voor inwoners zijn niet alle loketten even goed vindbaar en is de ‘bureaucratische molen’ soms ingewikkeld. Dat moet anders. Gemeente Leidschendam-Voorburg zet daarin een stap voorwaarts. Uitgangspunt is dat gemeenten verder moeten gaan dan hun formele verantwoordelijkheden om daadwerkelijk verschil te maken in het leven van inwoners. Daarom is de gemeente begonnen met het voeren van welzijnsgesprekken; echt persoonlijke gesprekken die leiden tot maatwerkafspraken en effectievere hulpverlening. Hoe dat in z’n werk gaat, lees je in dit artikel.

Luisteren en helpen

Het is vaak waardevoller om iemand in je leven te hebben die je helpt om alles te overzien en je regelmatig adviseert, dan enkel financiële ondersteuning te ontvangen. Daarom begon de gemeente Leidschendam-Voorburg in 2023 met het voeren van welzijnsgesprekken. De welzijnsgesprekken richten zich op het algehele welzijn van inwoners. Tijdens deze gesprekken krijgen inwoners de mogelijkheid om alles te bespreken wat hen in het dagelijks leven bezighoudt, van gezondheid en geldproblemen tot familieconflicten. De gespreksconsulenten luisteren zonder oordeel en zoeken samen met de inwoner naar oplossingen die verder gaan dan financiële hulp.

Een jaar nadat Leidschendam-Voorburg startte met de gesprekken, presenteerde het Sociaal en Cultureel Planbureau het onderzoek 'Zien, luisteren en helpen'. Dit onderzoek bevestigt wat gemeente Leidschendam-Voorburg al ruim een jaar in de praktijk brengt: persoonlijke benadering en maatwerk zijn essentieel voor effectieve hulpverlening.

Inzichten SCP-onderzoek

Op 13 juni 2024 heeft het Sociaal en Cultureel Planbureau het onderzoek ‘Zien, luisteren en helpen’ gepresenteerd. Dit onderzoek onderstreept dat gemeenten hun benadering van inwoners die zorg en ondersteuning nodig hebben moeten veranderen.

Kernpunten uit het SCP-onderzoek

• Van niet-gebruik naar bereik
  Gemeenten moeten begrijpen waarom sommige inwoners geen gebruik maken van voorzieningen en actief op zoek gaan naar degenen die hulp nodig hebben, maar deze niet vragen.
• Realistische aannames
  Beleidsmakers moeten erkennen dat mensen vaak geen hulp vragen uit schaamte, wantrouwen of onwetendheid, en niet altijd kunnen rekenen op hun sociale netwerk.
• Actieve benadering
  Gemeenten moeten proactief op mensen afstappen en niet alleen wachten tot zij om hulp vragen, vooral bij complexe problemen.

Vooruitstrevende initiatieven in Leidschendam-Voorburg

Gemeente Leidschendam-Voorburg heeft een voorsprong genomen op dit advies met de welzijnsgesprekken. Inwoners worden uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek waar het algehele welzijn van de inwoner centraal staat. Allerlei onderwerpen die hun welzijn raken, zijn bespreekbaar. In het ene gesprek ligt meer nadruk op financiële problemen, in het andere gesprek komen familieruzies of gezondheidsproblemen ter sprake. De consulenten zijn getraind om goed te luisteren en bieden oplossingen. De inwoner kan zelf aangeven welke hulp het beste past. Zo werken de inwoner en de consulent samen naar een passende oplossing. Deze oplossing omvat meer dan alleen financiële steun. Vaak is het waardevoller om iemand in je leven te hebben die je regelmatig helpt om alles te overzien en je adviseert. Hier zijn in Leidschendam-Voorburg verschillende toegankelijke partijen voor zoals het Sociaal Service Punt of de hulpverleners van de bibliotheek. Inwoners kunnen zelf de vorm en de frequentie van de ondersteuning kiezen. Op deze manier wordt duurzame ondersteuning en maatwerk geboden.

Vertrouwen opbouwen

Voorafgaand aan de gesprekken zijn veel inwoners huiverig om in gesprek te gaan met de consulenten. Ze hebben het gevoel dat ze gecontroleerd worden en hebben vaak geen beeld bij de bedoeling van het gesprek. Eerder liepen ze tegen spreekwoordelijk muren op bij verschillende loketten en instanties, waardoor het vertrouwen laag was. Tijdens het gesprek merken ze echter snel dat de focus ligt op hun welzijn en niet op specifieke regelingen of wetgeving. Door één persoonlijk aanspreekpunt te bieden, blijven de lijnen kort en komt hulp daadwerkelijk op gang. Dit schept een vertrouwensband waardoor mensen ook de moeilijkere vragen durven te stellen en in toekomstige situaties minder barricades voelen om hulp te vragen.

Datagedreven toekomst in Leidschendam-Voorburg

Naast het voeren van welzijnsgesprekken hecht gemeente Leidschendam-Voorburg ook grote waarde aan een datagedreven aanpak. Het monitoren en analyseren van de uitkomsten van de welzijnsgesprekken is essentieel om de effectiviteit van de ondersteuning te meten en te waarborgen dat deze aansluit bij de behoeften van inwoners. Gemeente Leidschendam-Voorburg monitort of de geboden bijstand passend is, of de regelingen bekend zijn onder onze inwoners en daadwerkelijk worden gebruikt, en zo niet, wat de redenen daarvoor zijn. Daarnaast wordt ook gemeten welke doorverwijzingen er worden gedaan naar sociale instanties. Door deze data te gebruiken, kan Leidschendam-Voorburg het beleid continu verbeteren en aanpassen aan de veranderende behoeften van de gemeenschap.

De persoonlijke benadering behouden

De gemeente blijft inzetten op een mensgerichte benadering en het persoonlijke gesprek. De informatie die daaruit voortvloeit, wordt ingezet om beleid te verbeteren en de menselijke maat toe te passen. Het doel is om een verschil te maken in het leven van inwoners en bij te dragen aan een sterker en zorgzamer Leidschendam-Voorburg.

De gemeente bouwt hiermee aan een gemeenschap waar iedereen gezien, gehoord en geholpen wordt! Van Dam Datapartners draagt hieraan bij met de inzet van een datagedreven coördinator die inzicht biedt in de effectiviteit van de welzijnsgesprekken.