Zijn jouw medewerkers klaar voor een datagedreven toekomst?

We leven in een tijd waarin de inzet van data en informatie een groot verschil kan maken in beleidsvorming, dienstverlening aan inwoners of interne optimalisatie van processen. Om optimaal gebruik te maken van de kansen die data en informatie bieden staat de publieke sector voor de vraag: ‘hoe brengen we datagedreven werken naar een hoger niveau?’ De sleutel tot een succesvolle aanpak ligt bij de medewerkers. En dan specifiek in de datageletterdheid van medewerkers. Het zijn immers de medewerkers die de (kritische) vragen stellen bij de data-analyses en besluiten die daarop volgen. Met het slimmer inzetten van data kunnen medewerkers het verschil maken.

Hoe draagt datageletterdheid bij aan de ontwikkeling van de medewerkers? En hoe start je met het verbeteren van de datageletterdheid van medewerkers? In dit artikel staan we stil bij het belang van datageletterdheid en hoe jij met de Kwalificatiescan Datageletterdheid jouw organisatie kunt helpen om meer datagedreven te leren werken.

Allereerst, wat is datageletterdheid?

Datageletterdheid is het vermogen van mensen om data te begrijpen, analyseren, interpreteren en toepassen. Dit gaat verder dan alleen technische vaardigheden; het gaat ook in op het kritisch denken over data en de context waarin deze worden gebruikt. Voor de publieke sector is datageletterdheid essentieel om beleid te baseren op feiten, trends te herkennen en processen efficiënter in te richten. Investeren in het datageletterdheidsniveau van medewerkers maakt het mogelijk om beleidsvoorstellen te baseren op feiten in plaats van aannames, wat leidt tot transparantere en beter onderbouwde keuzes. Effectief datagebruik is dus alleen mogelijk wanneer je de belangrijkste component van je organisatie, de medewerkers, de handvatten biedt om de data te gebruiken. Het vergroten van de datageletterdheid van medewerkers gaat gepaard met trainen en in de praktijk toepassen.

Toch blijkt dat veel medewerkers nog worstelen met het (effectief) inzetten van data. Onze ervaring leert dat die worsteling vaak voortkomt uit het niet bekend zijn met de mogelijkheden die data de medewerker en de organisatie te bieden hebben. Ons advies aan een organisatie is dan ook om direct te starten met het trainen van (een deel) van de medewerkers.  

De rol van de Kwalificatiescan Datageletterdheid

Een belangrijke eerste stap naar een datagedreven organisatie is inzicht krijgen in de huidige datavaardigheden van je medewerkers. Hier komt de Kwalificatiescan Datageletterdheid in beeld. Het ontbreken van datakennis en -vaardigen bij medewerkers leidt namelijk tot fouten in het datagebruik. Heb je als organisatie als doel om te werken aan de datakwaliteit of de implementatie van een dataplatform? Dan wil je starten met het enthousiasmeren van de medewerkers en onderzoeken welke kennis en vaardigheden zij nodig hebben om beslagen ten ijs te komen. Maar waar start je? Wat ons betreft bij het in kaart brengen van het niveau- en de bekendheid met datageletterdheid.

Vandaar deze tool: een datageletterdheidsscan waarmee wij de sterktes en ontwikkelpunten identificeren van medewerkers en die vervolgens vertalen naar een aanpak op organisatie- en/of teamniveau. Zo wordt bijvoorbeeld duidelijk of medewerkers in staat zijn om data te interpreteren en hoe data effectief gebruikt kunnen worden in beleidsvorming.

Op basis van de resultaten van deze scan kun je gerichte interventies plannen, zoals een laagdrempelige serious game rond dit onderwerp, workshops over datavisualisatie of trainingen in tools zoals Power BI. Om direct aan de slag te kunnen met de datageletterdheid van de medewerkers stellen we op basis van de resultaten een trainingsplan op. Deze positieve interventies in het trainingsplan versterken het enthousiasme van de medewerkers om met data en informatie aan de slag te gaan. Welke acties en onderdelen passend zijn, stemmen we samen af op basis van wat een medewerker in zijn functie moet kunnen.

De uitkomsten van de Kwalificatiescan zijn per medewerker inzichtelijk. Wij maken op medewerkersniveau inzichtelijk wie werken met data als (positieve) aanvulling ziet op zijn werkzaamheden. Zij vormen de data-ambassadeurs van de organisatie. Deze ambassadeurs zijn nodig om andere medewerkers te kunnen enthousiasmeren en coachen. Het trainingsplan is een integrale aanpak die de samenwerking tussen de afdelingen weer versterkt. Een Kwalificatiescan biedt meer dan alleen een momentopname. Het is een strategisch hulpmiddel dat je in staat stelt om een duurzame transitie naar datagedreven werken te realiseren. We raden dan ook zeker aan om na verloop van tijd de kwalificatiescan nog eens te doen. Zo kan je meten of de interventies ook de beoogde uitwerking hebben gehad en welke nieuwe behoeftes je kunt signaleren.

Met de uitkomsten van een Kwalificatiescan leg je de basis voor een cultuur waarin data niet alleen een hulpmiddel is, maar een integraal onderdeel van beleids- en besluitvorming.

Hoe werkt de Kwalificatiescan Datageletterdheid?

De Kwalificatiescan Datageletterdheid begint met het uitzetten van vragenlijst. Hiermee brengen we het kennisniveau van medewerkers op het gebied van datagedreven werken in kaart. Daarnaast onderzoeken we hun competenties en vaardigheden, en hoe zij de huidige datagedreven activiteiten binnen de organisatie beoordelen.

Op basis van de resultaten bepalen we het datageletterdheidsniveau van medewerkers. Dit niveau vormt de basis voor het trainingsplan, waarin we bepalen welk datageletterdheidsniveau nodig is om de organisatiedoelen te ondersteunen en hoe dat niveau te bereiken. Het plan geeft concrete aanbevelingen, zoals gerichte trainingen om de benodigde vaardigheden en kennis te ontwikkelen.

Zo zorgen we ervoor dat medewerkers in de toekomst begrijpen wat datagedreven werken inhoudt en hoe zij effectief kunnen bijdragen aan een datagedreven cultuur binnen de organisatie.