Tip 57: Maak slim gebruik van PGB op maat

Tip 57 heeft betrekking op het slim gebruik maken van een Persoonsgebonden Budget op maat. Daarvoor is het ten eerste van groot belang dat gemeenten een einde maken aan het bureaucratisme van het huidige PGB stelsel. Ik schreef er onlangs nog een column over (Zorgkantoor Kafkasuïstiek). Ook gemeenten zullen niet kunnen ontkomen aan eigen PGB regelgeving. Maar zolang ze er voor zorgen dat er een hardheidsclausule in zit (de mogelijkheid om uitzonderingen op de regel te maken), en ze ook daadwerkelijk durven te kiezen voor maatwerk (lees tip 52 er nog eens op na) vormen Persoonsgebonden Budgetten een waardevol onderdeel van de inhoudelijke transformatie van de jeugdhulp die met de transitie als hefboom zijn beslag moet krijgen.

De reden waarom ik deze tip plaats in de context van “damage control” is de terechte zorg van veel ouders die nu nog een PGB hebben. Die PGB’s gaan in de loop van 2015 aflopen en niet duidelijk is wat er daarna gaat gebeuren. Er is een groot risico op ongelukken, maar er liggen ook aanzienlijke kansen voor gemeenten om op dit punt de transitie goed te laten verlopen, inclusief het realiseren van forse besparingen dan wel het voorkomen van grote kostenstijging. Natuurlijk is de PGB-systematiek door de huidige vormgeving zeer fraudegevoelig gebleken. Maar dat is vrij simpel en efficiënt aan te pakken door de financiële administratie via bijvoorbeeld de Sociale Verzekeringsbank te laten verlopen en een PGB alleen nog toe te kennen aan van te voren goed gescreende ouders, bewindvoerders of bijvoorbeeld de toekomstige gecertificeerde instellingen die de PGB namens ouders of jongeren kunnen beheren.

We weten uit ervaring dat terecht toegekende PGB’s aan integer werkende ouders in het algemeen vele malen goedkoper zijn dan de alternatieve zorg in natura die anders zou moeten worden geleverd. Dat komt door de combinatie van eigen regie en daarmee ook inzet van eigen kracht van ouders en het sociale netwerk met de mogelijkheden die PGB’s bieden om echt maatwerk te leveren. Omdat het bij PGB’s meestal om kinderen met zeer zware problematiek gaat en dus om relatief dure zorg, is het voor gemeenten ook financieel van groot belang om een goed werkend PGB-systeem vorm te geven.

Ik heb de afgelopen tijd veel opvoedkundig prima vaardige ouders leren kennen van kinderen met zeer complexe problematiek. Problematiek waarvoor na een vaak lange martelgang door de reguliere jeugdzorg en jeugdGGZ geen oplossing werd gevonden. De situatie van veel van die zeer kwetsbare kinderen verslechterde vaak dramatisch en dreef deze ouders tot wanhoop. Totdat ze met behulp van een PGB het heft in eigen handen konden nemen. Er zijn vele prachtige voorbeelden hoe deze ouders met relatief goedkoop maatwerk en ongelooflijk veel eigen inzet, alsnog tot werkbare oplossingen zijn gekomen, waarbij hun kinderen zienderogen opknapten.

In veel gevallen koos (een van de) ouders ervoor om zijn/haar baan op te zeggen, een deel van de zorg zelf op zich te nemen en zichzelf daar ook een vergoeding voor betalen uit de PGB. Altijd in overleg met en in overeenstemming met betrokken professionals die ook van mening waren dat dit de beste oplossing was voor het kind. Veel van die ouders maken zich nu zorgen dat deze mogelijkheid straks komt te vervallen. Dat ouders gezien zullen worden als

mantelzorgers die niet voor vergoeding uit de PGB in aanmerking komen. Met overigens als gevolg dat deze kinderen in veel duurdere zorg in natura terecht komen. Waarvan het dan nog maar weer de vraag is of de gemeente in kwestie dit gespecialiseerde zorgaanbod wel gecontracteerd heeft. Het mooie van een PGB is ook dat ouders er veel flexibeler zorg voor kunnen inkopen die de gemeente niet heeft ingekocht. Wie nu denkt dat het van de gekke is dat ouders zichzelf uit een PGB laten betalen, terwijl dit toch gewoon als mantelzorg zou moeten worden beschouwd verwijs ik naar bijgaand verhaal. Lees het en oordeel zelf.

https://sites.google.com/site/ouderszhz/blogs/pgb-dereddingvanonsgezin

Kortom, gemeenten zouden er verstandig aan doen om alle huidige PGB-cliënten snel te benaderen om met hun in overleg te gaan over de beste manier waarop de zorg voor hun kwetsbare kinderen in 2015 kan worden voortgezet. De “PGB-ouders” die ik heb leren kennen waren stuk voor stuk mensen die op indrukwekkende en integere wijze alles uit de kast halen voor kun kinderen en daarmee ook nog eens voor de samenleving hoge kosten besparen. Ik heb deze ouders ook leren kennen als door schade en schande wijs geworden super experts die gemeenten ook graag van dienst zijn als jeugdhulpadviseur in buitengewone dienst. Gemeenten, maak die ouders snel tot bondgenoot en de transitie zal er weer een stukje beter door gaan verlopen.

Erik Gerritsen
Meer columns van Erik Gerritsen leest u hier.

* voor slechts 12,50 euro te bestellen bij communicatie@jbra.nl