Tilburg zet ‘alternatief’ voor beschut werk door

Allerzwaksten
Vanaf volgend jaar komen mensen met een beperking niet meer in aanmerking voor een plaats binnen de sociale werkvoorziening. De instroom is stopgezet en in plaats daarvan vallen mensen onder de Participatiewet. Hierbij moeten ze, met behulp van bijvoorbeeld loonkostensubsidie, bij reguliere bedrijven aan het werk. Voor de ‘allerzwaksten’ heeft het kabinet bepaald dat ze beschut moeten kunnen werken, compleet met loon en pensioenopbouw. Hiervoor stelt het rijk geld beschikbaar.
 

Daar ga je op nat
Maar Tilburg heeft een eigen alternatief bedacht waarbij deze mensen niet beschut aan het werk gaan. Reden is dat de gemeente ervan overtuigd is dat de plannen van het kabinet waarbij mensen een cao-loon, pensioen en begeleiding krijgen, te duur is. ‘Daar ga je op nat’, aldus Marc Bevers senior beleidsmedewerker economie en arbeidsmarkt. ‘Een groot deel van het steeds kleiner wordende Participatiebudget gaat dan vastzitten in mensen die hun levenlang ondersteund moeten worden zodat je een andere groep die slechts tijdelijk ondersteuning nodig heeft, niet meer kunt helpen.’
 
Drie alternatieven 

In plaats van beschut werk biedt het Tilburgs alternatief  drie mogelijkheden. Mensen kunnen met loonkostensubsidie aan de slag bij bedrijven. De kosten voor begeleiding worden daarbij na verloop van tijd door het bedrijf overgenomen. De bedrijven die hieraan meedoen krijgen dan voordelen van de gemeente. Een tweede mogelijkheid is vrijwilligerswerk. De gemeente verwacht dat hierbij de kosten van begeleiding nauwelijks stijgen, omdat bijvoorbeeld in buurthuizen al een structuur van begeleiding aanwezig is. Bevers: ‘Dat is een kwestie van de span of control vergroten. Dat kost wel iets extra’s, maar is peanuts vergeleken met de begeleiding bij beschut werk.’ Als derde wil de gemeente afspraken maken met bijvoorbeeld zorgaanbieders over maatschappelijke dagbesteding.


Brancheorganisatie in de Sw Cedris kwam onlangs in een factsheet over kosten van beschut werk en dagbesteding tot de conclusie dat beschut werken goedkoper is dan dagbesteding of vrijwilligerswerk. Een grote reden hiervoor is dat iemand die beschut werkt ook nog geld verdient, iets dat bij dagbesteding of vrijwilligerswerk niet het geval is. Bevers vindt dit een diskwalificatie voor vrijwilligers. ‘Die verdienen wel degelijk wat. Naast een maatschappelijke waarde leveren hun werkzaamheden ook wel wat op’. Overigens maakt Tilburg een heel andere berekening dan Cedris. ‘Als je een rekensommetje maakt van iemand die minimumloon krijgt en zelf een loonwaarde heeft van 30 procent dan zijn we inclusief brutering en werkgeverslasten al meer kwijt dan een uitkering. Om het over begeleiding nog maar niet te hebben.’

Staatssecretaris Jetta Klijnsma zei eerder dat gemeenten die beschut werk niet inrichten ‘een telefoontje’ kunnen verwachten. Maar Bevers denkt dat ook zij tevreden is over het Tilburgs Alternatief. ‘Dat weet ik wel zeker. Tilburg heeft de plannen voorgelegd aan het ministerie die met een juridische blik naar de verordening hebben gekeken. ‘Inhoudelijk hadden ze een andere keuze gewild maar ze hebben geconstateerd dat het juridisch klopt wat we doen.’ Ook voor de vakbonden die met rechtszaken hebben gedreigd, zijn ze in Tilburg niet bang. ‘Als SZW zegt dat het juridisch klopt dat we doen, hebben we er vertrouwen in. Bovendien is de doelgroep hier in Tilburg het met ons eens. Zij vinden het een goede keuze. Dan is het wel heel paternalistisch om te roepen dat het anders moet.’ 

Zes maanden
Gemeenten moeten voor 1 juli een verordening klaar hebben waarin ze aangeven wat ze met beschut werk willen gaan doen. Tilburg is op 1 januari al klaar voor de nieuwe doelgroep. Daarbij zijn overigens harde afspraken gemaakt met de raad. Iedereen die zich meldt moet binnen zes maanden een plek hebben, inclusief begeleiding. Lukt dat niet, dan zal de gemeente alsnog, op tijdelijke basis, beschut werk inkopen.