Wwb'er heeft inspraak in tegenprestatie

Gemeenten houden bij het vragen van een tegenprestatie voor een Wwb-uitkering rekening met de wensen van de uitkeringsgerechtigde. Dat blijkt uit het rapport Voor wat hoort wat van de Inspectie SZW dat staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA, SZW) vandaag naar de Kamer stuurt. 

Reistijd en kinderopvang

Bij het opdragen van een tegenprestatie kijken gemeenten goed naar fysieke en psychische vermogens van mensen, concludeert de inspectie. Ook wordt vaak rekening gehouden met reistijd, beschikbaarheid van kinderopvang en eventuele mantelzorg die de Wwb’er verleent. Klijnsma wil dat dit verbreed wordt en navolging krijgt in alle gemeenten.  ‘Wat mij daarin aanspreekt is dat de mensen zelf invloed hebben op de keuze van de activiteiten‘, aldus Klijnsma. ‘Ik vind het positief dat de bijstandgerechtigde ook zelf ideeën aandraagt of dat de gemeenten keuzemogelijkheden bieden voor het verrichten van maatschappelijk nuttige activiteiten als tegenprestatie voor de uitkering.’ Wel is het zo dat wanneer de Wwb’er zelf geen ideeën aandraagt, de gemeente aan de slag gaat.

Onbekend maakt onbemind

Veel Wwb’ers hebben vooraf geen zin in de tegenprestatie, maar oordelen daar als ze eenmaal aan de slag zijn wel positief over. Ook voor gemeenten geldt dat ze vaak belemmeringen zien als het vragen van een tegenprestatie nog niet is ingevoerd. Ook zij oordelen positiever als de invoering eenmaal een feit is. De conclusie ‘onbekend maakt onbemind’ dringt zich op.

Verplicht
Sinds 2012 kunnen gemeenten een tegenprestatie vragen aan mensen die een uitkering krijgen. En sindsdien neemt het aantal gemeenten dat dat daadwerkelijk doet nog steeds toe. De eerste helft van dit jaar was het aantal keer dat een tegenprestatie gevraagd werd al net zo groot als over heel 2012. Het kabinet wil dat de tegenprestatie voor alle gemeenten per 1 juli volgend jaar verplicht is. 

Re-integratie of participatie 

De inspectie sprak met 148 gemeenten over de vraag of en hoe tegenprestaties toegepast worden. 78 gemeenten vragen zo’n tegenprestatie al of zijn bezig met de voorbereiding. Vaak wordt de tegenprestatie gevraagd als onderdeel van een re-integratietraject om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen. Gemeenten maken over het algemeen geen onderscheid in het feit of de prestatie gevraagd wordt in het kader van re-integratie of participatie. Alle gemeenten waar de tegenprestatie een verplichtend karakter heeft, hanteren sancties, zoals het korten van de uitkering

Werkwijzer
De vereniging van Sociale diensten Divosa gaat een Werkwijzer Tegenprestatie maken om gemeenten te helpen met de uitvoering daarvan. Klijnsma wil Divosa ondersteunen omdat tegenprestatie een relatief nieuw onderwerp voor gemeenten is.