Waardering voor mantelzorgers staat onder druk

Mantelzorgers krijgen van gemeenten steeds minder waardering voor hun werkzaamheden. Dat blijkt uit onderzoek van MantelzorgNL. De organisatie roept nieuw gekozen gemeenteraadsleden op om zich meer in te zetten voor mantelzorgers. ‘Kijkend naar de vergrijzing en de oplopende tekorten in de zorg kunnen gemeenten hier hun ogen niet voor blijven sluiten’, aldus Liesbeth Hoogendijk, directeur MantelzorgNL.

Verantwoordelijkheid gemeenten

Ondersteuning van mantelzorgers is volgens de Wmo 2015 een verantwoordelijkheid van gemeenten. Zij moeten oog hebben voor de positie van mantelzorgers en (helpen) voorkomen dat die door de hoeven zakken. Jaarlijks kunnen gemeenten burgers met zware zorgtaken een vergoeding toekennen (de opvolger van het eerder door het rijk verstrekte ‘mantelzorgcompliment’). 

Gereduceerd

Voordat het waarderen van mantelzorgers in 2015 werd overgeheveld naar gemeenten kregen mantelzorgers 200 euro per jaar. In 2021 waardeert nog een derde van de gemeenten mantelzorgers met een geldbedrag. Dat  bedrag is inmiddels gereduceerd naar een gemiddelde waarde van 114 euro. 

Cadeaubon

De helft van alle gemeenten waardeert het werk van mantelzorgers met een cadeaubon. De gemiddelde waarde daarvan is nog maar 61 euro. MantelzorgNL constateert dat een overstap van een geldbedrag naar een bon vaak hand in hand gaat met een bezuiniging, een gemiddelde daling van 60 euro. In 7 procent van de gemeenten bestaat de beloning uit een bloemetje of een pakket met lokale producten, ter waarde van gemiddeld 20 euro. In één op de tien gemeenten krijgen mantelzorgers helemaal geen beloning. 

Gewaardeerd voelen

Uit het onderzoek blijkt ook dat een kwart van de mantelzorgers op dit thema niets verwacht van de lokale politiek. Een ontwikkeling die MantelzorgNL zorgen baart. Hoogendijk benadrukt dat het belangrijk is dat mantelzorgers gezien en serieus worden genomen in de zorgtaken die zij verrichten. ‘Kijkend naar de vergrijzing en de oplopende tekorten in de zorg kunnen gemeenten hier hun ogen niet voor blijven sluiten’, zegt ze. De organisatie hoopt dat nieuwe gemeenteraadsleden, binnen de beleidsvrijheid die er is, zich de komende vier jaar hard maken voor een goede ondersteuning van mantelzorgers. ‘Anders lopen we het risico dat over tien jaar de inzet van mantelzorgers niet meer wordt gewaardeerd.’

Vijf miljoen

Eén op de drie Nederlanders, circa vijf miljoen mensen, gaf in 2020 mantelzorg aan een hulpbehoevende of zieke partner, kind, vriend of buur. 830.000 mantelzorgers geven langdurig of intensief hulp. 460.000 mantelzorgers zijn zwaar belast of overbelast door de zorgtaken die zij uitvoeren.