Solliciteren verplicht

Als je werkloos bent moet je solliciteren. UWV controleert of Ww-gerechtigden zich voldoende inspannen om aan deze verplichting te voldoen en als dit niet het geval is kan een maatregel volgen, bijvoorbeeld het inhouden van een deel van de uitkering. De afgelopen maand was de roep om versoepeling van de sollicitatieplicht te horen.

De werkloosheid zou nu zo hoog zijn, dat de verplichting om minstens één keer per week te solliciteren voor velen niets op zou leveren en mensen alleen maar zou frustreren. UWV zou moeten beoordelen welke mensen weinig kansen hebben en voor deze groep de sollicitatieplicht afzwakken, zo klonk het pleidooi.

De Ww is een werknemersverzekering waar premie voor is afgedragen. Is het wel passend om daar verplichtingen tegenover te stellen? Ja, het is een verzekering waar premie voor is afgedragen, maar dat is niet het hele verhaal. De geïnde premiegelden komen in een grote pot waar momenteel meer geld uit gaat dan er in zit. Als Ww-gerechtigde doe je niet alleen een beroep op je opgebouwde recht, maar ook op de solidariteit. Het is goed te verdedigen dat hiertegenover ook een plicht bestaat om de aanspraak op deze middelen zo kort mogelijk te laten zijn. Die verplichting houdt in dat je je inspant om een baan te vinden door ten minste één keer per week te solliciteren en dat je beschikbaar bent voor de arbeidsmarkt. Niet onredelijk in mijn ogen.

Natuurlijk is het frustrerend als je als werkzoekende keer op keer nul op het rekest krijgt. Mij lijkt het echter minstens zo frustrerend voor een werkzoekende om van UWV het bericht te ontvangen dat hij als weinig kansrijk wordt bestempeld en dat hij het wat rustiger aan kan doen in de zoektocht naar werk. Ik zou er al snel het gevoel aan over houden afgeschreven te zijn.

Naast deze principiële overwegingen is het de taak van UWV om te bewaken dat de regelgeving uitvoerbaar is. Gesuggereerd werd dat UWV zou moeten beoordelen welke mensen weinig kans maken op een baan. Hierbij werd niet in detail getreden over hoe dat vormgegeven moest worden. Hoe kansrijk iemand is om weer aan het werk te komen hangt van veel factoren af: opleiding, arbeidsverleden, mate van inspanning, netwerk, hoe ruim iemand zoekt en natuurlijk van de situatie op de arbeidsmarkt. Als je bedenkt dat er 650.000 werklozen zijn (maart 2013) dan is het zeer arbeidsintensief, als het al mogelijk is, om per werkzoekende een inschatting te maken van zijn of haar kansen. Bovendien is het een erg kostbare manier om minder kansrijke klanten te kunnen melden dat ze niet zo hard hun best hoeven te doen om een baan te vinden. Liever identificeren we welke van onze klanten een afstand hebben tot de arbeidsmarkt,  bijvoorbeeld arbeidsgehandicapten en ouderen, zodat we hen de middelen kunnen bieden om meer kans te maken op de vacatures die er zijn.

De situatie op de arbeidsmarkt is in mijn ogen ook iets minder somber dan wordt voorgespiegeld. Ondanks de economische crises zijn er wel degelijk mogelijkheden voor werkzoekenden in Nederland. Het eerste kwartaal 2013 telde het CBS nog 97.000 vacatures en je moet concluderen dat veel van onze mede EU-burgers juist kansen op de Nederlandse arbeidsmarkt zien en deze grijpen.

Aan onze klanten die een uitkering ontvangen mag, nee moet, gevraagd worden om zich in te zetten deze kansen te grijpen. Ik ben niet bereid deze mensen af te schrijven, wel om ze waar nodig en mogelijk te ondersteunen om dit te doen. 

Bruno Bruins 
Meer columns van Bruno Bruins leest u hier.