Slopen

Wie vanuit een dalend vliegtuig Nederland bekijkt, ziet een keurig ingedeeld landschap. Eerst nog in grote lijnen, met strak verkavelde stukken grond en naarmate het vliegtuig de landingsbaan nadert, zie je hoe we tot in onze achtertuinen alles netjes verdeeld hebben. Deze vierkante meters van jou, met jouw regenton en schuurtje vol gereedschap en aan de andere kant van de schutting mijn vierkante meters met mijn regenton en schuurtje vol met hetzelfde gereedschap.

Onze groeiende welvaart heeft ervoor gezorgd dat de meeste mensen zich hun eigen plek kunnen veroorloven. Dat geeft comfort en autonomie, het is ook zeker iets waard. Maar het heeft ook het individualisme in onze samenleving versterkt en we zijn te veel gaan hechten aan ‘onze’ vierkante meters. Je kunt je toch geen ander land bedenken waar een Rijdende Rechter een dagtaak heeft aan gebakkelei over heggen en schuttingen?

Zelf denk ik dat de schutting zijn beste tijd heeft gehad. Deeltuinen veroveren snel terrein en dat levert ontzettend veel op: meer contact tussen buurtgenoten, een grotere tuin om van te kunnen genieten en minder onnodige spullen, want één grasmaaier is immers voldoende voor de hele tuin. Bovendien kun je in zo’n tuin nog eens gezamenlijk investeren in een vijver of moestuin.

Ook in het sociaal domein mogen de schuttingen wat mij betreft verdwijnen. De problemen in het sociaal domein zijn inmiddels zo groot dat verandering onontkoombaar is. Je ziet het aan de urgentie van recente rapporten over de inrichting van het sociaal domein. De ROB, de WRR en de commissie Borstlap: stuk voor stuk stellen ze rigoureuze verandering voor. En dat is maar een greep van signalen die aangeven: het oude systeem heeft zijn beste tijd gehad.

Aan de basis van dat oude systeem ligt volgens mij het verkavelde landschap in het sociaal domein én in onze hoofden. De maatschappelijke vragen waar we in ons domein antwoord op zoeken, laten zich niet enkelvoudig oplossen vanuit één domein of gezichtspunt. Wie dakloosheid enkel als het gebrek aan een woning ziet, mist broodnodige informatie over mogelijke ggz-problemen of schulden. Hoewel verschillende specialismen en verantwoordelijkheden nodig blijven, is het tijd om de schuttingen die daar tussen staan, te slopen. Alleen zo kunnen we elkaar weer ontmoeten, kunnen we slimmer samenwerken en weten we beter waar burgers mee te maken hebben als zij ons ontmoeten. Want daar gaat het uiteindelijk om. En een bijkomend voordeel: zonder schutting kunnen we er ook niets meer overheen kieperen.

Erik Dannenberg, voorzitter Divosa