Schoolstraf

Want de gemeenten mogen weliswaar de budgetten voor schoolgebouwen formeel ergens anders aan uitgeven, aan lantaarnpalen bijvoorbeeld, maar als er bezuinigd moet worden ligt het voor de hand om eerst de budgetten te korten die te ruim zijn. Bovendien hebben de gemeenten aan het begin van deze eeuw extra geld voor de scholen kregen omdat ze eraan tekort kwamen, dus o wee als ze nu geld zouden overhouden.

Maar hoeveel krijgen ze nu voor die schoolgebouwen? Dat is niet direct op te zoeken, omdat de gemeenten het geld krijgen via het gemeentefonds, dat geen labeltjes heeft hoeveel de gemeenten aan elke taak zouden moeten besteden. Gelukkig is het wel ongeveer uit te rekenen. De gemeenten kregen dertien jaar geleden, in 1997, 782 miljoen euro in het gemeentefonds voor de schoolgebouwen. Vrij snel kortte het Rijk 23 miljoen euro op die budgetten, als verwacht decentralisatievoordeel.

De jaren erna kregen de gemeenten weer ongeveer 100 miljoen euro erbij, omdat er minder leerlingen in elke klas moesten zitten en er dus meer klassen nodig waren. In 2002 kregen de gemeenten nog eens 45 miljoen euro voor de schoolgebouwen, omdat ze hard klaagden dat ze geld te kort kwamen. En sinds 2004 is er nog 24 miljoen euro bij voor het onderhoud van scholen van het voortgezet onderwijs.

Stel dat de rente gemiddeld 2,5 procent per jaar is, wat hebben de gemeenten dan nu beschikbaar? Dit sommetje blijkt zó moeilijk dat vele honderden doctorandussen en hbo’ers van allerlei ministeries, gemeenten en belangenorganisaties het antwoord niet meer weten. Maar leerlingen van havo 2 kunnen uitleggen, met rente-op-rentemethode, dat de gemeenten nu ongeveer 1.239 miljoen euro krijgen. De gemeenten geven dus ongeveer 19 miljoen euro méér uit aan schoolgebouwen dan ze ervoor ontvangen.

Maar toch is er nu veel discussie over dat de gemeenten 300 miljoen euro mínder zouden uitgeven dan ze ontvangen, omdat de Algemene onderwijsbond stelt dat de gemeenten 1.561 miljoen zouden ontvangen. En niemand van de ministeries, gemeenten en belangenorganisaties rekent dat bedrag na.

Zijn ze wat in de war omdat het budget tussentijds is herverdeeld tussen de gemeenten? Tellen ze per ongeluk mee dat er nu meer leerlingen zijn dan dertien jaar geleden? Menen ze abusievelijk dat de gemeenten gehouden zijn extra geld aan schoolgebouwen te besteden als die meedelen in de uitgavenstijging van het Rijk? Of kunnen ze niet rekenen? Ik hoop dat iedereen zijn huiswerk nog eens overdoet, voordat besloten wordt de scholen, en dus de leerlingen, met 300 miljoen euro te straffen vanwege een rekenfout.