Ron Meyer: 'Hier klopt mijn hart'

Vorige week was de aftrap van het Nationaal Programma Heerlen-Noord. Gratis soep en vlaai op het zonovergoten Corneliusplein. Kind van de wijk en SP-kopstuk Ron Meyer is directeur van het programma. ‘Trots is de brandstof van onze inhaalrace.’

Kansarm

Ron komt ‘van de andere kant van het spoor’, en dan ben je nog (steeds) niet jarig. Eigenlijk ben je dan dubbel in de aap gelogeerd: je komt uit Heerlen, één van de kansarmste gemeenten in Nederland, en je komt ook nog eens uit het noorden van de stad – het oude thuis van de mijnwerkers. Vergeleken met het zuiden van Heerlen zijn de schoolprestaties er lager, de woningen slechter, is de geletterdheid lager, zijn de zorgkosten hoger en worden mensen zes jaar minder oud. Laat de vergelijking met de Randstad maar zitten. ‘We moeten het tij keren’, zegt het kind van Heerlen-Noord.

Missie

Ron Meyer (40) voerde jarenlang de SP-fractie in Heerlen aan, leidde de SP als landelijk voorzitter en was vakbondsbestuurder. Sinds vorige maand is hij directeur van het Nationaal Programma Heerlen-Noord. ‘Dat is geen functie maar een missie. Ik houd van mijn partij en van de bond. Ze liggen mij zeer na aan het hart, maar Heerlen zit ín mijn hart. Hier klopt mijn hart’, zegt Meyer in Brasserie Leef op het Corneliusplein, in het hart van Heerlen-Noord.

Snackmuur

Waar tref je anno 2022 bij een brasserie nou frikandellen op wit brood op de menukaart? Bij Leef, voor zeven euro. Bij de ingang van de Plus supermarkt om de hoek van Leef staat een snackmuur, weet Meyer. ‘Kun je een warm frikandelbroodje uit de muur trekken. Dat heb je in Heerlen-Zuid niet.’

‘Broccoli-paternalisme’

‘Bijna zestig procent van de inwoners in Heerlen-Noord heeft een laag inkomen. Ik kan dus wel roepen: weg met die snackmuur, maar verander je daarmee armoede? Snacks zijn goedkoper dan groente. Dat prijsverschil speelt niet in de wereld van de welgestelden, dus komen zij met preventievoorstellen over voeding die niets te maken hebben met de leefwereld van veel mensen in Heerlen-Noord. Adviseur bij de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving Tim ‘S Jongers noemt dat broccoli-paternalisme. Wij zullen jullie wel even vertellen wat goed voor jullie is.’

Eigen schuld

‘Stel je voor dat ik hier op het Corneliusplein zou gaan staan zwaaien met een stronk broccoli. “Mensen, mensen, van frikandellen ga je eerder dood, je moet echt broccoli eten.” Je zegt dan vooral: eigen schuld, dikke bult, hadden jullie maar broccoli moeten eten. Dat is moeilijk vol te houden als mensen door de energierekening in de kou zitten, te veel huurwoningen vol vocht en schimmel zitten en armoede gezond eten onmogelijk maakt. Gezond of ongezond word je niet alleen.’

Tragiek

Heerlen-Noord (56.000 inwoners, Heerlen heeft er in totaal 86.000) is één van de zestien stedelijke vernieuwingsgebieden in Nederland. En dat heeft alles te maken met de mijngeschiedenis in het zuidoosten van Limburg. Ron Meyer, wiens grootvaders en overgrootvader in de mijnen werkten: ‘De tragiek is dat het Nationaal Programma zijn bestaan te danken heeft aan de onstuimige opkomst van de mijnindustrie en aan de enorm snelle neergang in de jaren 60 en 70, en de veertig jaar worsteling daarna.’

Trots

‘Marcia Luyten beschrijft in haar boek Het geluk van Limburg prachtig hoe wij in vijftien jaar tijd van de hoogste dichtheid aan bontjassen naar de grootste armoede gingen. De mijnen moesten natuurlijk dicht, onze opa’s stikten in het stof, maar ze werden wel te snel gesloten. De mijnstreek bleef berooid achter. Er ontstond generationele armoede. Mensen verloren niet alleen hun werk, maar ook hun identiteit. Daar ligt de oorsprong van veel van de huidige problemen. Er is echter ook heel veel moois. Trots is de brandstof van onze inhaalrace.’

Lees de rest van dit artikel in Binnenlands Bestuur nummer 10 (klik hier voor het digitale magazine).