Reïntegratiegeld meer dan op

Gemeenten hebben vorig jaar voor het eerst het reïntegratiebudget volledig opgebruikt. Ze hebben zelfs 3,5 procent meer uitgegeven dan ze krijgen van het Rijk in het kader van de Wet werk en bijstand (Wwb). Dat blijkt uit cijfers van Divosa, de vereniging van sociale diensten. In een enquête onder 231 gemeenten is ook gevraagd naar de verwachte uitgaven in 2009. Daaruit blijkt dat gemeenten afstevenen op een overschrijding van het budget van dit jaar met ruim twaalf procent. Ze krijgen ongeveer 1,28 miljard euro en verwachten 1,45 miljard euro uit te geven.

Het is voor het eerst sinds de invoering van de Wwb in 2004 dat gemeenten alle beschikbare gelden voor reïntegratie, en meer, gebruiken. Afgelopen jaren bleef steeds geld over. Dit kwam gemeenten op veel kritiek te staan. ‘Als gemeenten het geld dat we ze geven om mensen aan het werk te helpen toch niet gebruiken, dan kunnen ze het net zo goed weer inleveren’, werd onder andere vanuit de Tweede Kamer geroepen.

Stoom

Voorzitter van Divosa Tof Thissen is blij dat nu al het geld wordt ingezet. Gemeenten hebben wat tijd nodig gehad om op stoom te raken, stelt hij. ‘De dienstverlening moest helemaal anders, dat kost tijd. Daarbij begint het instrument van de loonkostensubsidies steeds gebruikelijker te worden, maar dat moest ook worden ontwikkeld. Nu gaan steeds meer mensen met een potje geld vanuit de gemeente aan het werk bij een gewone werkgever.’

Een andere verklaring voor het feit dat geld nu wél op gaat, is volgens Thissen dat er steeds minder mensen via een oude subsidieregeling, de oude Melkertbanen of ID-banen bijvoorbeeld, aan het werk zijn. ‘Daarvoor hielden de gemeenten altijd veel geld gereserveerd, maar dat werd niet allemaal gebruikt. Nu die groep veel kleiner wordt, kan dat geld gerichter worden ingezet op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.’

Eenderde deel van het geld gaat nog steeds naar gesubsidieerde banen, een kwart gaat naar loonkostensubsidies. De rest gaat naar zaken als sollicitatietraining, bemiddeling naar vrijwilligerswerk en ondersteunende instrumenten als kinderopvang en schuldhulpverlening. Dankzij de gemeentelijke loonkostensubsidies zijn zo’n 37 duizend mensen aan het werk.

‘Een fantastisch resultaat’, aldus Thissen. ‘Ik vind de discussies over effectiviteit begrijpelijk, maar ze wordt ook te eng gevoerd. Elke dag, elke week, elke maand dat iemand in zo’n traject aan het werk is, is mooi meegenomen. Ook als dat niet direct tot een vaste baan leidt. Je geeft iemand het gevoel er weer toe te doen, dat er in hem of haar wordt geinvesteerd. Dat telt ook.’

De overschrijding van het budget kunnen gemeenten voorlopig nog wel betalen uit de reserves, na de onderbesteding van de afgelopen jaren. Er is een reserve van zo’n half miljard, schat de Divosa-voorzitter en Groen Links-senator. ‘Maar er komt een moment dat het potje leeg is en dan zullen we aankloppen bij het Rijk ja.’