Werkatelier Inwonerskracht

De eigen kracht van inwoners versterken. Daar ligt de komende jaren de kern van de vernieuwingen in het sociale domein. In opdracht van het landelijke Wmo-projectleidersoverleg heeft de speciaal daarvoor samengestelde werkgroep Inwonerskracht verkend wat gemeenten kunnen en moeten doen, of juist laten, om die inwonerskracht en burgerinitiatieven te ondersteunen en stimuleren. Op basis van die verkenningen heeft de werkgroep het Werkatelier Inwonerskracht ontwikkeld, een instrument voor gemeenten om te ontdekken hoe ze die ondersteuning kunnen inrichten.

Rollen van gemeenten

De werkgroep Inwonerskracht bestaat uit de Wmo-projectleiders Vanessa Zondag (’s-Hertogenbosch), Elke Haanraadts (Venlo) en Ad Slooter (Schiedam). Zij hebben onder meer verschillende casussen geformuleerd die in een werkatelier de revue passeren. De aanwezige gemeentemedewerkers analyseren en ontrafelen mede op basis van die casussen de diverse rollen die de gemeente kan spelen. Zij onderzoeken ook wat dat concreet betekent voor de verhoudingen met de diverse partijen, zowel extern met maatschappelijke partners, als intern binnen de gemeentelijke organisatie.

Dilemma’s bij bewonersinitiatieven

Tijdens de Werkateliers Inwonerskracht komen uiteenlopende dilemma’s aan de orde. Wat zijn bijvoorbeeld uw mogelijkheden in de volgende gevallen:

• Een wethouder wil een burgerinitiatief graag stimuleren, misschien zelfs financieren. Maar zouden de burgers eigenlijk niet zelf het heft in handen moeten nemen?
• Een enthousiaste groep inwoners start een ontmoetingscentrum, maar deskundigen maken zich zorgen over de kwaliteit die kwetsbare buurtbewoners gaan ontvangen.
• Een bewonersinitiatief is naar uw inzicht eigenlijk te beperkt opgezet.
• Een inwoner aan wie u geen subsidie wilt verstrekken probeert ook elders in uw gemeente steun te krijgen. Hoe komt u intern op één lijn? Of is dat helemaal niet nodig?

Aan de hand van deze en andere voorbeelden tasten de betrokkenen de kansen en plichten van gemeenten af.

Belangrijke conclusies en ideeën van gemeentemedewerkers

Voor medewerkers van gemeenten komen vaak meteen al enkele belangrijke aandachtspunten bovendrijven:

• Pas op voor ‘oude reflexen’ in de aansturing, regel niet alles dicht
• Wees als gemeenten zoveel mogelijk een gelijkwaardige partner van inwoners
• Geef een initiatief ruimte, zonder het heilig te verklaren
• Een initiatief mag ook mislopen

Deze aandachtspunten zijn eenvoudig te formuleren, maar om ze in de praktijk te brengen is een ingrijpend bewustwordingsproces nodig.

Discussiepunten werkatelier Inwonerskracht

Voor veel situaties bestaat geen eensluidend antwoord. Vaak zult u gevallen ook afzonderlijk moeten afwegen. Zoals wel blijkt uit diverse complexe discussiepunten die ter sprake kunnen komen tijdens een Werkatelier:

• Tot waar gaat de verantwoordelijkheid van de overheid in het publieke domein? Welke verantwoordelijkheden en taken kunnen wel bij inwoners liggen, en welke niet?
• Mag een gemeente als gelijkwaardige partner ook eisen stellen aan een burgerinitiatief? En vanaf wanneer dan? Het gaat bij sommige voorzieningen wel om kwetsbare burgers.
• Moet een gemeente kijken naar het democratische gehalte van initiatieven? Niet alles is goed voor iedereen. Soms moet een gemeente wel ingrijpen. Bijvoorbeeld als buurtbewoners in een buurtcentrum lawaaioverlast veroorzaken. 

Rapport Inwonerskracht

In het rapport Inwonerskracht en de rol van de lokale overheid zijn de bevindingen van de werkgroep Inwonerskracht, en de uitkomsten van een Werkatelier beknopt en overzichtelijk terug te lezen.

Meer weten

Wilt u meer weten over de werkgroep Inwonerskracht, het instrument Werkatelier of het landelijk Wmo-projectleidersoverleg? Neem contact op met

Marjon Breed – m.breed@radaradvies.nl – 06 5462 2646

Wietske Nijhof – w.nijhof@radaradvies.nl – 06 2129 2728