Terugblik Netwerkcafé sociaal domein

Het Netwerkcafé op 9 maart 2022 was voor beleidsadviseurs sociaal domein uit heel Nederland hét moment om elkaar te ontmoeten en het te hebben over de betekenis van hun werk in de praktijk voor komend jaar. Aanwezig waren 19 gemeenten en vertegenwoordigers vanuit de VNG en het ministerie van VWS. Resultaat: veel nieuwe contacten en ideeën waarmee in de eigen gemeente vervolgstappen kunnen worden gezet.  

“Je kan documenten, flyers of verslagen delen, maar je voelt de kracht van dit lerend netwerk pas als je erbij bent”, gaf een van de deelnemers aan. Het Netwerkcafé werd georganiseerd door het Transformatienetwerk voor gemeenten.

Terugblik Netwerkcafé 9 maart 

Op tafel tijdens het Netwerkcafé: een regeerakkoord van een paar weken oud. Dé vraag hierbij: wat is de impact ervan op het sociaal domein? En: wat is het belang van domein overstijgend (opgavegericht) werken op de centrale thema’s (zoals bestaanszekerheid, kansengelijkheid en wonen & zorg)? In subgroepen spraken we over wat er in welke gemeente speelt en welke goede lokale voorbeelden er zijn op de thema’s:  

• vertrouwen overheid  
• normaliseren  
• wijk- en opgavegericht werken 
• ambulantisering van de ggz

Vertrouwen overheid

Het vertrouwen van inwoners in de overheid neemt af. Dit wantrouwen is voelbaar bij medewerkers van gemeenten en wordt bevestigd door enkele onderzoeken en documentaires.  

Tijdens het Netwerkcafé spraken we over verschillende mogelijkheden die dit vertrouwen kunnen herstellen. We gaven antwoord op vragen als: hoe voer je hierover het gesprek met je inwoners, op welke manier helpt datagedreven werken en welke rol zie je weggelegd voor de gemeenteraad?    

Normaliseren

Normaliseren lijkt een modewoord dat nog wel even blijft. Maar waarom is het zo belangrijk en wat kunnen we er in de praktijk mee?  

Het voorkómen van onnodig problematiseren, de schade van etiketteren én geldgedreven praktijken geven de urgentie van normaliseren aan. Tegelijkertijd moet ondersteuning natuurlijk beschikbaar blijven voor mensen die dit écht nodig hebben. Hierin het evenwicht met elkaar vinden is de uitdaging.  

Goede voorbeelden die zijn gedeeld:  

• het uitrollen van bewustwordingscampagnes
• de inzet van voor- en door-methodes (inloopcafé, buddy-projecten, centering pregnancy)
• de meerwaarde van verbindingsfunctionarissen (zoals de cultuurmakelaar die in coronatijd rondhangende jongeren betrok bij een wijkproject rondom sloop en nieuwbouw)

Wijk- en opgavegericht werken 

In groepen van kleinere en grotere gemeenten bij elkaar stonden we stil bij het wijkgericht werken. Centraal stond hoe we de Wmo vormgeven in de wijk of het dorp. In de kleinere gemeenten werkt dit prima via dorps- en buurthuizen, het opbouwwerk en sociaal werkers. De grotere gemeenten hebben de overstap gemaakt (Leeuwarden) of waren bezig met de overstap naar taakgericht werken met een lumpsum (Amersfoort, Tilburg).   

Gemeenten willen inwoners beter ondersteunen en handvatten geven die ze verder helpt. Hierbij kun je het fysiek en sociaal domein niet los van elkaar zien. Ook al wordt dit in het regeerakkoord nauwelijks benoemd, in verschillende gemeenten wordt er al wél met nieuw elan wijkgericht gewerkt.  

We bespraken enkele best practices uit Leeuwarden-Oost en deelden oplossingen om het wijkgericht werken beter te organiseren. Denk hierbij aan:  

• een uitgebreide dialoogfase in de aanbesteding (zodat je weet wat je vraagt)
• taakgericht organiseren (verantwoordelijkheid bij één partij)
• ruimte voor de buurt- en inwonersinitiatieven die de wijk kleuren
• verbinding met de (wijkgebonden) sociaal wijkteams

Ambulantisering van de ggz 

De ambulantisering van de ggz is het proces van afbouw van intramurale ggz-plaatsen en de opbouw van de ambulante zorg, in het bijzonder voor mensen met ernstiger psychische problemen. Het doel daarbij: komen tot een ggz die, in samenwerking met andere sectoren en met cliënten zelf, meer en beter bijdraagt aan de kwaliteit van leven en de sociale inclusie van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen.  

Tijdens het Netwerkcafé spraken beleidsmedewerkers over de noodzaak dat de doelgroep erkend wordt en dat de gemeente haar verantwoordelijkheid hiervoor neemt. Hierbij hebben we onder andere het hoe van wonen in de wijk met een sociaal contract uitgediept.  

Vragen?

Neem gerust contact op met de secretaris van het netwerk Klaske Gonlag. Zij staat u graag te woord. Meer informatie over het Transformatienetwerk voor gemeenten.