Draagvlak vergroten en kritische burgers effectief betrekken

NIMBY-methodiek krijgt steun uit wetenschappelijke hoek.

In de ogen van beleidsmakers worden kritische burgers vaak gezien als probleemmakers die op een destructieve wijze plannen tegenwerken. Als gevolg daarvan wordt burgerparticipatie vaak buiten beschouwing gehouden in het ontwikkelingsprocessen van projecten. Op korte termijn heeft het uitsluiten van kritische opvattingen voordelen om een proces te versnellen. Echter op langer termijn brengt dit nadelen met zich mee voor het draagvlak en de acceptatie.

Onlangs is een wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd door Bleijenberg, Aarte en Renes* waarin de methodiek van Stade Advies voor het vergroten van draagvlak rond NIMBY-projecten geanonimiseerd wordt beschreven. De methodiek die Stade Advies toepast, laat zien dat het betrekken van kritische burgers werkt en waardevol is. Ten eerste, zorgt het tijdig betrekken van een diverse groep burgers bij de besluitvorming ervoor dat vraagstukken vanuit verschillende perspectieven worden benaderd waardoor de ontwikkeling en uitvoering van beleid kwalitatief beter is. Ten tweede kan op deze manier ook worden voorkomen dat beleidsmakers op een later moment tegen punten aanlopen die kunnen zorgen voor vertraging van het ontwikkelingsproces. Verder voorkomt een responsieve benadering jegens burgers ontevredenheid in het gebied en draagt het bij aan een goed verloop van het ontwikkelingsproces. Het zorgt ervoor dat burgers zich betrokken voelen en ook zorgen dragen voor interventies in het gebied. Hiernaast heeft burgerparticipatie neveneffecten en kan het bijvoorbeeld bijdragen aan de sociale cohesie doordat uiteenlopende burgers met elkaar in contact komen.

Burgerparticipatie heeft goede opbrengsten wanneer deze juist wordt toegepast. Echter wanneer dit niet juist en zorgvuldig wordt uitgevoerd kan het ongewenste effecten hebben. Deelnemers kunnen gefrustreerd raken omdat ze weinig van hun inbreng ervaren of ze voelen zich juist overvraagt wanneer ze te veel worden opgeroepen mee te praten. Dit kan resulteren in negatieve gevoelens ten opzichte van beleidsmakers. Het realiseren van een goede werkwijze voor het betrekken van burgers moet hierom niet worden onderschat.

Burgerparticipatie is een vak. Een goede werkwijze voor burgerparticipatie betekent onder andere een juiste inschattingen maken van de factoren en variabelen die van invloed kunnen zijn op burgerparticipatie. Hoe burgers worden benaderd, met welke informatie en communicatiemiddelen, en onder welke omstandigheden je burgers vraagt om inbreng te leveren, spelen hierbij een rol. Hierbij is het belangrijk dat burgers invloed kunnen uitoefenen op het beleid en serieus worden genomen. Dit betekent ook dat beleidsmakers op een tactvolle manier gesprekken aan moeten gaan met burgers. Het begrijpelijk maken van de vraagstukken en het goed informeren over de zaken en het proces is essentieel om als burger mee te kunnen praten. Verder moeten burgers tijdig worden betrokken om daadwerkelijk invloed te kunnen hebben op de besluitvorming. Kortom, het vooraf zorgvuldig ontwerpen van de burgerparticipatie procedure – zeker als het gaat om NIMBY-projecten – is een belangrijk onderdeel voor een effectieve besluitvorming. Kortom, het vooraf zorgvuldig ontwerpen van de burgerparticipatie procedure – zeker als het gaat om NIMBY-projecten – is een belangrijk onderdeel voor een effectieve besluitvorming. Met haar kennis en ervaring helpt Stade Advies u graag hierbij.

*Christine Bleijenberg, Noëlle Aarts & Reint Jan Renes (2018)  Waarderen of veroordelen? De betekenis van kritische burgers die niet meepraten voor lokale participatieprocessen.

Meer informatie?
Neem contact op met Erik Vermathen, 06 – 109 394 04 of mail e.vermathen@stade.nl