Actiepunten voor gemeenten in SER-advies sociaal ondernemen

De bevordering van sociaal ondernemen staat in veel Europese landen al enige tijd hoog op de agenda. Inmiddels is ook Nederland in beweging gekomen. Naar aanleiding van een verzoek van minister Asscher (SZW) heeft de SER een ontwerpadvies geformuleerd over de bevordering van sociaal ondernemerschap in Nederland. Het advies benadrukt het belang van sociaal ondernemen en bevat tal van actiepunten waarmee gemeenten aan de slag kunnen.

Kansen voor gemeenten

Juist nu de rol van de overheid verandert moeten ondernemingen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid invullen, meer dan voorheen. En sociaal ondernemers hebben een grote maatschappelijke impact. Ze zijn vaak sterk lokaal verbonden. Zodoende vormen ze een interessante partner voor gemeenten bij innovatieve oplossingen om de sociale werkvoorziening en het sociaal domein te transformeren. Veel gemeenten hebben die mogelijkheden nog niet ontdekt of kunnen op dat gebied nog flinke stappen zetten. Terwijl er volop kansen liggen om sociaal ondernemerschap te bevorderen.

 

Aanspreekpunt creëren binnen gemeente

Veel ondernemersloketten weten nog te weinig over sociaal ondernemen en sociaal innoveren. Vlaanderen heeft bijvoorbeeld sociale innovatiefabrieken, waar ondernemers advies en ondersteuning kunnen krijgen voor de realisatie van hun plannen. Ook in ons land zouden gemeenten kunnen zorgen voor een duidelijk aanspreekpunt waar (startende) sociaal ondernemers terecht kunnen voor advies en ondersteuning. Daarbij bestaan volop mogelijkheden om aan te sluiten bij de Bbz-uitvoering (Besluit bijstandverlening zelfstandigen).

 

Sociaal ondernemen als onderdeel transformatie SW-bedrijven

De Participatiewet en de afbouw van de bestaande sociale werkvoorziening kunnen het sociaal ondernemerschap een impuls bezorgen. SW-bedrijven zijn zich namelijk aan het oriënteren op nieuwe vormen en zoeken daarbij samenwerking met sociaal ondernemers. Bovendien heeft het Rijk onlangs € 30 miljoen beschikbaar gesteld om dit proces van innovatie te stimuleren.

Mooie voorbeelden

Inmiddels zien we in het land gelukkig al heel wat voorbeelden van mooie combinaties tussen SW-bedrijven en sociaal ondernemers. Zoals Greenfox, opdrachtnemer in ruim 15 grote gemeenten, dat mensen met uiteenlopende arbeidsbeperkingen inhuurt om energiezuinige lampen bij bedrijven te installeren. Zo’n partnerschap zou in meer gemeenten op de politieke agenda moeten komen.

 

Vergroot kennis en onderneem mee!

We mogen sociaal ondernemers met een gerust hart wel beschouwen als aanpakkers, maar zelf missen ze wel eens de herkenning en erkenning bij gemeenten. Ook daar moeten de betrokkenen een ondernemende houding aannemen, ruimte bieden, en meedenken in mogelijkheden en innovatieve oplossingen. Niet door zelf te ondernemen, maar door een nauwe samenwerking aan te gaan met sociaal ondernemers om maatschappelijke impact te realiseren. Inmiddels zijn in dit kader in verschillende gemeenten platforms van sociaal ondernemers actief waaraan ook de gemeente deelneemt.

 

Niet alleen sociaal

Sociaal ondernemerschap staat bij veel gemeenten met name op de sociale agenda. Terwijl juist ook economische zaken en ruimtelijke ordening oog voor de potentie van deze innovatieve ondernemingsvorm zouden moeten hebben. Sociale ondernemingen versterken het economisch klimaat van gemeenten en kunnen impulsen geven aan de ruimtelijke ontwikkeling. De Social Enterprise Monitor 2014 toont tussen 2012 en 2014 een werkgelegenheidsgroei van 12% bij sociale ondernemingen. De werkgelegenheid in het reguliere MKB daalde in die periode juist. Sociaal ondernemen raakt dus verschillende beleidsterreinen en het is de kunst deze op een passende wijze met elkaar te verbinden.

 

Vernieuwing social return

Bijna alle gemeenten hebben social return inmiddels opgenomen in hun aanbestedingsprocedures. De mogelijkheid om daarbij sociale ondernemingen in te zetten blijft vooralsnog echter onderbelicht, ondanks allerlei bevorderende maatregelen op dit gebied. De nieuwe EU-aanbestedingsrichtlijn biedt bijvoorbeeld allerlei mogelijkheden om sociale ondernemingen in een voorkeurspositie te plaatsen.

Daar ligt een mooie uitdaging voor gemeenten: neem uw huidige aanbestedingsbeleid onder de loep en kijk hoe u via aanbestedingen nog meer maatschappelijke impact kunt realiseren.

In ieder geval blijken gemeenten en sociaal ondernemers veel voor elkaar te kunnen betekenen. Het SER ontwerpadvies biedt diverse aanknopingspunten om als gemeente sociaal ondernemerschap te bevorderen.

 

Meer weten?

Wilt u meer weten over het SER ontwerpadvies, sociaal ondernemerschap of de mogelijkheden om uw aanbestedingsbeleid beter in te richten op sociaal ondernemerschap? U kunt vrijblijvend contact opnemen met de auteurs van dit artikel.

• Bert Otten;  b.otten@radaradvies.nl
• Merle Verdegaal – m.verdegaal@radaradvies.nl