'Zorg dat probleemgezin niet de dupe wordt van transitie'
Volgens bijzonder hoogleraar Van Yperen is met de overgang van Jeugdzorg naar de gemeenten in 2015 niet goed geborgd dat de zorg voor de jeugd overal de juiste prioriteit krijgt. ‘
Probleemgezinnen kunnen de dupe worden van de decentralisatie van Jeugdzorg. Daarvoor waarschuwt orthopedagoog Tom van Yperen in zijn inaugurele rede als bijzonder hoogleraar Monitoring en innovatie zorg voor jeugd aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Niet benut
Volgens Van Yperen, als expert ook verbonden aan het Nederlands Jeugdinstituut, is met de overgang van Jeugdzorg naar de gemeenten in 2015 niet goed geborgd dat de zorg voor de jeugd overal de juiste prioriteit krijgt. ‘Doordat niet alle gemeenten voldoende zicht hebben op de in de Jeugdzorg opgebouwde expertise, kan dit er bovendien toe leiden dat de beste kennis en ervaring niet ter plaatse wordt benut’, aldus Van Yperen.
Ingewikkelde zorg
De voorbereidingen op de transitie is al aan de gang. Gemeenten experimenteren en voeren pilots uit met bijvoorbeeld wijkteams waarbij volgens het principe één gezin, één plan, één regisseur mensen met lichte problemen snel geholpen worden. ‘Dat is heel goed, maar daarmee ben je er nog niet’, aldus Van Yperen. Ook voor de ingewikkelde gevallen moeten gemeenten de zorg gaan regelen. Volgens Van Yperen moeten gemeenten daarom nu snel aangeven welke zorg ze denken nodig te hebben en welke eisen ze aan de kwaliteit van die zorg stellen.
Worstelen
Van Yperen vraagt zich hardop af of gemeenten wel beseffen wat er precies op hen afkomt. Uit ervaring weet hij dat er geworsteld wordt met de aanpak van gezinnen met ingewikkelde, meervoudige problemen. ‘Men ging er volstrekt aan voorbij dat de gespecialiseerde Jeugdzorg daar inmiddels goede methoden voor heeft.’
Ontbreken
De bijzonder hoogleraar vindt wel dat de kennis binnen Jeugdzorg aanwezig is en dat er al veel aan innovatie plaatsvindt. Maar: ‘Wat nu echter ontbreekt, op het moment dat de decentralisering van de Jeugdzorg nadert, is een overkoepelend systeem waarmee gemeenten geleverde prestaties en een doelgerichte inzet van de beschikbare expertise en ervaring uit de afgelopen decennia kunnen monitoren. Het verder ontwikkelen van expertise om de Jeugdzorg steeds effectiever te maken, kan er gemakkelijk bij in schieten als gemeenten straks verantwoordelijk zijn voor de zorg voor de jeugd.'
Het kan er bij mij niet in dat sommige gezinnen vanuit 10 instanties begeleid c.q. ondersteund worden. Het bekende langs elkaar heenwerken en oeverloos vergaderen is hiervan het gevolg, ook lekt zo de directe verantwoordelijkheid weg.
In het kader van de bezuinigingen zal vooral gekeken moeten worden naar de managementlaag en de "marktconforme"salarissen, hier is nog héél veel ruimt die dan op de werkvloer waar het moet gebeuren benut kan worden.
Het zou de gemeenten sieren als ze in staat zouden de verticale verkokering te doorbreken al was het alleen maar door één aanspreekpunt te van waaruit beken wordt welke instantie of instanties de beste hulp/ondersteuning kunnen bieden en die daar dan ook op aanspreken, immers die betaald die bepaald.
Heel deze kluwen op laten gaan in een organisatie is waarschijnlijk een utopie, ondanks dat je de keten dan verlost een totaal overbodige laag van dik betaalde regelneven/nichten.