Statushouders integreren steeds beter

Steeds meer statushouders vonden het afgelopen jaar een plek in onze samenleving, zo blijkt uit de Divosa Benchmark Statushouders. In 2019 waren de cijfers wat betreft werk, bijstand en onderwijs een stuk positiever dan in 2018. Wel is er reden om aan te nemen dat de coronacrisis een remmend effect zal hebben op die trend. 

Werk en bijstand
In 2019 werkte 30 procent van de statushouders, tegenover 17 procent in 2018. Daarnaast daalde het aantal statushouders in de bijstand van 82 naar 58 procent. Ook volgden meer statushouders onderwijs en haalden meer mensen hun inburgeringsdiploma. De benchmark kijkt naar statushouders tussen de 18 en 65 jaar, die vanaf januari 2014 tot en met december 2019 een verblijfsvergunning ‘asiel’ hebben gekregen en zijn ingeschreven bij de gemeente. 

Diploma
Een belangrijke oorzaak voor de positieve ontwikkelingen in 2019 is dat veel statushouders uit de grote toestroom in 2016 hun plek in de samenleving vonden. Een deel van hen heeft het driejarig inburgeringstraject met succes doorlopen. Daarmee heeft 41 procent van de statushouders die sinds 2014 in Nederland zijn het diploma op zak, tegenover 14 procent het jaar ervoor.

Tekst loopt door onder afbeelding.

De cijfers komen uit de Divosa Benchmark Statushouders, waarmee 168 gemeenten inzicht krijgen in de situatie van statushouders door de jaren heen. 

Actieve aanpak

De toename van het aantal werkende en schoolgaande statushouders is ook te danken aan de extra inzet van gemeenten, stelt Divosa. Veel gemeenten zijn sinds 2017 gestart met een actieve(re) aanpak om statushouders te laten integreren. Bijvoorbeeld met de inzet van dedicated klantmanagers die zich specifiek richten op de begeleiding van statushouders en op maat gemaakte begeleidingsprogrammma’s. Gemeenten werden bovendien geholpen door de aantrekkende economie en bijbehorende groei op de arbeidsmarkt.

Het tij keert

Voor 2020 is de verwachting echter dat de positieve ontwikkelingen zullen kenteren. De impact van corona leidt tot grote risico’s voor mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt, zoals statushouders. Dit heeft het SCP ook al voorspeld. Gemeenten verwachten dat veel statushouders hun baan verliezen en meer statushouders weer een beroep zullen moeten doen op de bijstand. Velen van hen hebben een flexibel dienstverband. Deze werknemers vangen in tijden van corona de eerste klappen. Bovendien leiden onzekerheden en financiële tegenvallers ertoe dat werkgevers minder goed in staat zijn statushouders een stage- of leerwerkplek te bieden.

Digitaal
Daarnaast worden in het coronatijdperk veel taallessen digitaal in plaats van fysiek aangeboden, wat voor sommige statushouders nadelig uitpakte. Voor statushouders is digitale communicatie niet altijd vanzelfsprekend. Ook werden examens uitgesteld en de huisvesting van statushouders is een tijd gestagneerd geweest.

Nieuwe wet
De coronamaatregelen stellen gemeenten dus voor nieuwe uitdagingen in hun begeleiding van statushouders. De vraag is hoe zij goed in contact blijven met statushouders als fysieke afspraken niet meer zo gebruikelijk zijn en digitale afspraken voor hen niet altijd vanzelfsprekend zijn. Als volgend jaar de nieuwe Wet inburgering in werking treedt, vereist de ‘brede intake’ intensief contact tussen gemeenten en statushouders. Daar ligt ook een kans voor gemeenten om statushouders in beeld te krijgen en te houden.