Gezinnen gaan de zorg voor hun pleegkind delen

Midden-Holland start als eerste Nederlandse jeugdzorgregio met een nieuwe vorm van pleegzorg waarbij meerdere pleeggezinnen nauw met elkaar samenwerken.

Mockingbird

De nieuwe vorm van pleegzorg - met de naam Mockingbird - moet er onder meer voor zorgen dat minder pleegouders afhaken wegens overbelasting. Landelijk is er op dit moment een tekort van 3500 pleegouders terwijl de nieuwe aanwas stokt.

Achterwacht

Vijf pleeggezinnen uit Waddinxveen beginnen donderdag - als eerste in Nederland - met de uit de Verenigde Staten afkomstige Mockingbird-werkwijze. De kern hiervan is dat een aantal gezinnen - maximaal 10 - de zorg voor hun pleegkinderen delen. Een ervaren pleeggezin vormt de ‘achterwacht’ voor zo’n netwerk - hier kunnen pleegkinderen uit de andere gezinnen altijd tijdelijk worden opgevangen, ook onverwachts.

Jeugdzorgregio

‘Het is heel belangrijk dat kinderen die niet thuis kunnen wonen een zo normaal mogelijk leven kunnen leiden, in een zo normaal mogelijk gezin’, zegt wethouder Anna van Popering van Gouda (Zorg, ChristenUnie), één van de vijf gemeenten van de jeugdzorgregio Midden-Holland die Mockingbird als eerste heeft ingekocht. 

Dag en nacht

‘Je ziet dat pleegzorg heel zwaar is, vaak is er heel wat aan de hand met een kind', zegt Popering. 'En dan heb je ook nog je eigen kerngezin waar je aandacht aan wilt besteden. Soms lopen pleegouders daar op stuk en volgt er een overplaatsing naar een andere gezin of een instelling. Dat is heel slecht voor het betrokken kind.' 

Beschikbaarheid

De beschikbaarheid van een 'achterwacht-gezin' kan overbelasting van pleegouders voorkomen, zo is de gedachte. Popering: ‘Wat dat betreft heb ik veel vertrouwen in Mockingbird. Er is permanent een plek waar een pleegkind even heen kan. Ik gun dit pleegouders die zich dag en nacht inzetten heel erg.' 

Transformatiefonds

De proef wordt deels betaald uit het Transformatiefonds Jeugd, bedoeld om de vernieuwing in de jeugdzorg te stimuleren. Beleidsmedewerker Manon Brugman van jeugdzorgregio Midden-Holland heeft ‘geen idee’ of de nieuwe werkwijze voor gemeenten goedkoper of juist duurder is dan reguliere pleegzorg. ‘De aanname is dat pleegkinderen dankzij intensieve informele hulp nabij minder gespecialiseerde zorg nodig hebben. Of dat ook zo is, dat moet nog blijken. Er zijn ook extra kosten, zoals de bedden die permanent beschikbaar moeten zijn bij het achterwacht-gezin en de bijeenkomsten die worden georganiseerd voor het lokale pleeggezin-netwerk.’

Verenigd Koninkrijk

De ervaringen in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten met Mockingbird zijn volgens Brugman positief. ‘We starten nu voor één jaar in Waddinxveen en hopen daarna zo snel mogelijk uit te kunnen breiden naar de andere gemeenten in onze regio. Ook daarbuiten is inmiddels veel belangstelling voor deze werkwijze, bij zowel pleeggezinnen als bij gemeenten.’

Verwey-Jonker

De proef met Mockingbird wordt uitgevoerd door de Stichting Ondersteuning Pleeggezin, in samenwerking met Horizon Pleegzorg (onderdeel van iHUB). Het Verwey-Jonker Instituut zal de pilot na een jaar evalueren, daarna wordt besloten of de werkwijze ook elders in Nederland kan worden ingevoerd.

Jeugdwet

In Nederland verblijven ongeveer 23.000 kinderen in een pleeggezin. Pleegzorg valt onder de Jeugdwet en daarmee onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. Het is een manier om een kind na een gedwongen uithuisplaatsing ‘zo thuis nabij’ op te vangen, zoals de Jeugdwet voorschrijft. Pleegzorg wordt door gemeenten ook preventief ingezet.