Persoonsgebonden budgetten leveren in

Gemeenten moeten oppassen voor inkomensdalingen bij mensen die hun hulp regelen via het persoonsgebonden budget (pgb). Waar nodig moeten maatregelen worden getroffen. Staatssecretaris Jet Bussemaker (PvdA, Volksgezondheid, Welzijn) waarschuwt gemeenten hiervoor expliciet in een brief die ze recent aan alle colleges verstuurde. Ze deed dat naar aanleiding van een belronde langs 77 gemeenten, die werden ondervraagd over het verloop van het herindicatieproces voor de Wet maatschappelijke ondersteuning.

Met ingang van dit jaar is de zorgvraag van iedereen die al langer huishoudelijke hulp kreeg opnieuw bekeken. In veel gevallen betekent dit dat mensen een andere indicatie hebben gekregen of minder uren kregen toegewezen. Voor mensen met een persoongebonden budget, die geen hulp in natura krijgen maar een potje waarmee ze zelf hulp kunnen inkopen, kunnen de veranderingen extra hard aankomen, schrijft Bussemaker. Zij krijgen vaak te maken met een veel lagere vergoeding per uur voor de zorg die ze inkopen.

De tarieven die gemeenten vergoeden aan pgb-houders lopen flink uiteen, maar liggen bijna overal een stuk lager dan voorheen, toen de huishoudelijke verzorging werd betaald uit de AWBZ. Dit kan er volgens de staatssecretaris in 'individuele gevallen' toe leiden dat het budget voor deze groep niet meer voldoende is om de toegewezen hulp mee in te kopen.

Annette Dijkstra, woordvoerder van de bewindsvrouw, zegt dat er naar aanleiding van de belronde geen reden voor ongerustheid is. 'We willen gewoon dat alle gemeenten weten dat dit speelt, zodat ze er iets aan kunnen doen. Gemeenten moeten voldoen aan hun compensatieplicht, en daar willen we ze middels deze brief op wijzen.'

Het ministerie zegt geen idee te hebben hoeveel mensen door de opeenstapeling van veranderingen in de problemen zouden kunnen komen. Ook de vereniging van pgb-houders, Per Saldo, zegt geen goed inzicht te hebben in hoeveel mensen hier op welke manier last van hebben. De vereniging heeft wel een overzicht van de pgb-vergoedingen van gemeenten. Die waren vorig jaar in driekwart van de gemeenten onder de maat, vond toen ook de politiek. Bussemaker wilde toen nog niet zover gaan om een minimumbedrag te noemen, dat gemeenten minimaal zouden moeten uitkeren.

Steeds krapper

Al 46 jaar, zolang als mevrouw Van Os is getrouwd, krijgt ze hulp in de huishouding. Ze heeft reuma. De klachten zijn de laatste jaren niet veranderd, de hoogte van haar persoonsgebonden budget wel. Dit jaar heeft ze een kwart minder te besteden dan in 2007. Nu heeft ze omgerekend 70 euro per week, een jaar geleden was dat nog 95 euro. Dat komt door een opeenstapeling van veranderingen.

Ten eerste heeft Van Os bij de nieuwe indicatie door de gemeente iets minder zorg toegewezen gekregen: van 6 uur en 54 minuten naar 6 uur per week. 'Waarom weet ik niet. Er is hier niemand komen kijken en ik heb geen zicht op de redenering er achter.' Daarnaast moet ze voor het eerst een eigen bijdrage betalen van 315 euro per jaar. Maar vooral de vergoeding van de gemeente is veel lager dan het bedrag dat ze kreeg uit de Awbz. Hierdoor kan ze haar hulp nu net iets meer dan 11 euro per uur kan bieden, inclusief vakantietoeslagen.

Sinds twee jaar komt een jonge moeder uit de buurt schoonmaken, tot ieders tevredenheid. Van Os: 'Ik wil haar niet kwijt, maar kan niet meer hetzelfde bieden. Ik moet haar nu minder uren gaan inhuren, of overleggen: dit is wat ik heb, hoeveel wil je ervoor doen?'