Het stemadvies van Paul

19 maart brengt u, als het goed is, uw stem uit voor een nieuwe gemeenteraad. En u heeft het overal al gehoord: deze verkiezingen zijn belangrijker dan ooit! Want de gemeente krijgt veel meer te zeggen. En u weet ook al wat precies natuurlijk: de drie decentralisaties! 

En natuurlijk weet u ook wat er gaat gebeuren: de wijk komt centraal te staan bij alle decentralisaties. Tot zover is alles helder. De gemeenten krijgen taken over, krijgen daar minder geld voor dan het Rijk er aan uitgaf, maar doordat het lokaal georganiseerd wordt, kan het allemaal efficiënter. Dat is in ieder geval de theorie. Tot zover niets nieuws onder de zon. Dat stemadvies van mij zou een eitje moeten zijn.

Maar wat weet u nu precies van wat er in uw gemeente gaat gebeuren? Meer kiezers dan ooit denken niet te gaan stemmen. Dat wordt gelabeld als desinteresse. Ik denk dat het wel eens zou kunnen zijn dat er wel heel veel beleidsjargon gebruikt wordt, en dat de gemiddelde burger denkt: en wat betekent dit nu voor mij? En juist daar heb ik maar weinig politici over gehoord. En dat maakt mijn stemadvies een stuk lastiger.

En dan speelt er nog iets. De wetgeving voor alle drie de decentralisaties is afgerond of in bespreking. In de wetgeving zit echter vrij veel ruimte voor de landelijke politiek om zich met de diverse gebeurtenissen in de gemeenten te bemoeien. Er zijn allerlei veiligheidskleppen ingebouwd om landelijk in te kunnen grijpen. Dus hoe vrij zijn gemeenten nu eigenlijk? En valt er in dat opzicht wel iets te kiezen?

Het tweede argument wat ik vaak hoor (naast dat alles beter wordt) is het argument van preventie. We gaan met zijn allen veel meer aan preventie doen om ergere problemen te voorkomen. Als GGD directeur kan ik me geen mooiere tekst voorstellen. Al jaren roept GGD Nederland dat problemen voorkomen toch echt beter is dan genezen. Nu roepen veel meer mensen dat. Terecht. Maar ook hier geldt: hoe gaan de diverse gemeenten deze preventie dan vorm geven? Welke ideeën zijn er precies? Als GGD hebben we daar uiteraard vele plannen voor (en echt niet alleen in Amsterdam) en die willen we graag met politici delen.

We gaan stemmen met zijn allen op 19 maart, natuurlijk. Een stemadvies aan u geven gaat me echter niet lukken. Voor mij is er rond de drie decentralisaties en het thema preventie nog zoveel niet uitgewerkt, dat ik u alleen een handvat kan bieden: doe de “publieke gezondheidscheck” op de lokale partijprogramma’s:
* Is een politieke partij van plan extra geld uit te geven aan preventie?
* Wordt u in een vroeg stadium bij de juiste preventieactiviteit gebracht (bv. jeugdpreventiewijzer.nl, buurtrestaurants voor eenzame ouderen)?
* Is er naast aandacht voor de wijken ook aandacht voor scholen?
* Wordt er gekeken vanuit het perspectief van burgers (avondspreekuur, digitale dienstverlening)?
* Werkt de gemeente daadwerkelijk samen met de andere financiers zoals de zorgverzekeraars zodat u niet tussen wal en schip valt?

Ik wens u veel wijsheid.

Paul van der Velpen
Meer columns van Paul van der Velpen leest u hier.