Gevaarlijk schimmenspel

Met nog 45 dagen te gaan voordat de transitie jeugdzorg een feit is, roept Erik Gerritsen op een einde te maken aan het schimmenspel en de gebrekkige voorbereiding te accepteren als uitgangspunt.

Als je werkt in de jeugdzorg dan is het omgaan met meervoudige werkelijkheden dagelijkse kost. Toch blijf ik me verbazen over het schimmenspel dat zich rondom de transitie jeugdzorg afspeelt.

Op het toneel roepen de verantwoordelijke staatssecretarissen en wethouders jeugdzorg vooral een beeld op van “op koers liggen”, ondanks de heftige discussies over de onduidelijkheden over de budgetten. De intensieve tour die staatssecretaris van Rijn langs alle wethouders jeugdzorg maakt is een heel goed initiatief, maar de sfeer van die bijeenkomsten is verassend gemoedelijk en optimistisch. Wie zijn oor informeel in de coulissen te luister legt bij wethouders en gemeenteambtenaren hoort een ander geluid. Men realiseert zich maar al te goed dat gemeenten niet klaar zijn voor de transitie.

Dit bleek onlangs ook uit een enquête van Binnenlands Bestuur waaruit bleek dat ambtenaren chaos vrezen bij de decentralisaties. Wethouders die ik sprak over hun beleving van de landelijke tour van van Rijn gaven aan dat de setting niet geschikt was om nog eens stevig de degens te kruisen. Publicist Jos van der Lans die een dagje mee op tour mocht, hield er zelfs de toch wat naïeve indruk aan over dat alle zorgen over de tekortschietende voorbereiding toch vooral uit het kamp van de tegenstanders van de transitie kwamen. Ook in het zoveelste debat in de Tweede Kamer vorige week leek een sfeer te ontstaan waarin alle Kamerleden die blijk gaven van grote zorgen werden weggezet als zeurderige principiële tegenstanders.

Zoals de voorzitter van Jeugdzorg Nederland Hans Kamps onlangs terecht opmerkte, is het goed nieuws dat ambtenaren en wethouders zich feitelijk veel meer zorgen maken dan ze publiekelijk durven toe te geven. Ontkenning van de problemen is immers een recept voor een ramp. Erkenning van de problemen is een eerste stap naar de oplossing. Natuurlijk zijn er principiële tegenstanders die de steeds groter wordende problemen aangrijpen om hun gelijk te halen. Maar om al diegenen die zich grote zorgen maken weg te zetten in het tegenkamp is feitelijk onjuist, neigt naar “groupthink” en is daarmee zeer gevaarlijk. Ook in het kamp van de principiële voorstanders, waar niemand pleit voor uitstel, maakt men zich grote zorgen. Juist omdat het om principiële voorstanders gaat moeten die zorgen zeer serieus genomen worden.

Het goede nieuws is dat er in de kleedkamers achter het toneel waarop vooral het schimmenspel domineert, wel degelijk veel erkenning is voor de problemen. Backstage wordt dan ook door alle spelers keihard gewerkt om te redden wat er te redden valt, juist omdat men van de transitie een succes wil maken. Tegelijkertijd werkt het dominante schimmenspel zeer vertragend op het maken van voldoende tempo. Een belangrijke reden hiervoor is dat niemand publiekelijk durft toe te geven dat men er niet klaar voor is, uit angst om de zondebok te zijn op het moment dat de eerste onvermijdelijke knelpunten zich voor gaan doen. De politieke ruimte voor kwetsbaar opstellen wordt onvoldoende gevoeld. Terwijl kwetsbaar opstellen juist essentieel is om een sfeer te creëren waarin betrokken partijen elkaar te hulp schieten bij het oplossen van knelpunten en gezamenlijk lerend van transitie en transformatie een succes maken.

Het is dan ook de hoogste tijd, met nog maar 45 werkdagen te gaan, om het gevaarlijke schimmenspel achter ons te laten en de ongemakkelijke waarheid van gebrekkige voorbereiding met elkaar recht in de ogen te kijken. Door samen te vallen kun je ook weer samen opstaan. Dat schept de band die nodig is om de transitie goed door te komen. Dat voorkomt een tragedie en biedt perspectief op een “happy end”.

Erik Gerritsen

Erik Gerritsen

Dr. Erik Gerritsen EMIM is per 1 februari 2009 Bestuursvoorzitter van Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam - tegenwoordig Jeugdbescherming regio Amsterdam. In 2008 was hij als kennisambassadeur namens de gemeente Amsterdam verantwoordelijk voor verbetering van de samenwerking tussen de gemeente en de twee Amsterdamse Universiteiten. Inmiddels is hij gepromoveerd op het proefschrift “De slimme gemeente nader beschouwd: hoe de lokale overheid kan bijdragen aan het oplossen van ongetemde problemen”Van 2000 tot 2007 was hij gemeentesecretaris van de Gemeente Amsterdam. Daarvoor was hij 10 jaar werkzaam bij de Rijksoverheid, onder meer als directeur Financieel-Economische Zaken en Plaatsvervangend Secretaris-Generaal bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken en plaatsvervangend directeur Financieel-Economische Zaken bij het Ministerie van Financiën. Erik Gerritsen is afgestudeerd politicoloog en Master of Information Management. Eind november 2011 promoveerde hij op het proefschrift “De slimme gemeente nader beschouwd: hoe de lokale overheid kan bijdragen aan het oplossen van ongetemde problemen”. Sinds 1 november is Erik Gerritsen lid van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO).Hier leest u eerdere blogs van Erik Gerritsen die zijn verschenen op binnenlandsbestuur.nl

Bekijk alles van Erik Gerritsen

Reacties: 13

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Kees Varendonk / ouder

@Leen de Jong.

Perfect verwoord! Wat een drama's spelen zich in ons land af onder de naam jeugdzorg. Niet te geloven.

Jeugdzorgdeskundige

Kwetsbaar opstellen? Dat kan niet waar zijn bij Erik Gerritsen, er moet geld in het spel zijn te meer omdat ook Hans Kamps zich ermee bemoeit en Jeugdzorg Nederland op Twitter nadrukkelijk naar deze column en het verhaal van Hans Kamps verwijst.

Ook benadrukt de jeugdzorgsector wel erg vaak dat het samen moet en met vallen en opstaan. Men eigent zich dus alvast het recht toe om fouten te maken tijdens deze transitie. Alsof men dus niet voortdurend fouten maakt, maar fouten nu door de transitie zouden komen. Alsof alle kritiek op jeugdzorg nooit waar was maar nu ineens door de transitie waar wordt.

Waar is de sector op uit. Men wil dus fouten kunnen maken en men wil extra geld. Dat staat vast, en men wil beter bij de plannen van gemeenten betrokken worden en een vinger in de pap.

Doen de gemeenten onvoldoende wat jeugdzorg wil? Zijn ze te streng bij de inkoopcontracten naar de zin van de instellingen? En dreigen de instellingen daarom alvast met fouten en dat het beter is als de gemeenten dat voorkomen door samen te vallen en op te staan?

Het geeft aan dat gemeenten op het geode spoor zijn en dat ze er goed aan doen er geen enkel misverstand over te laten bestaan dat instellingen het niet moeten wagen fouten te maken over de rug van kinderen. Want dat gaan ze doen en dan wijzen naar de gemeenten, let maar op.

Gemeenten wapen u en spreek zeer duidelijke taal hierover. Voordat u het weet wordt u straks aan de lopende band gechanteerd met wacthlijsten, fouten met kinderen en ander kinderleed dat volgens de jeugdzorg zogenaamd de schuld zou zijn van de poltiek.

In werkelijkheid zijn de instellingen verantwoordelijk voor de kinderen en niemand anders. Als ze daar voorbehouden op maken of dat niet absoluut garanderen en verantwoordelijkheid voor nemen moeten gemeenten NIET bij dat soort instanties inkopen maar op zoek gaan naar nieuwe aanbieders die geen politieke spelletjes omwille van geld spelen over de rug van kwetsbare kinderen.

Bert

Door "Jeugdzorgdeskundige": "er moet geld in het spel zijn" "naar nieuwe aanbieders". Het lijkt erop dat deze "Jeugdzorgdeskundige" in een andere realiteit / wereld leeft. Ongeveer 260.000 kinderen krijgen op de één of andere manier hulp vanuit de Jeugdzorg. 75.000 Jeugd en opvoedhulp, 150.000 Jeugd GGZ, 1.000 Jeugd LVG, 30.000 speciaal onderwijs, 4000 JJI en Jeugdzorg Plus. Het overgrote deel krijgt geïndiceerde zorg. Het geld komt van de overheid en wordt gecontroleerd uitgegeven. Het werk wordt uitgevoerd door 30.000 HBO / WO professionals. Gezien het aantal fouten en ongelukken lijkt het er op dat het allergrootste deel van de kinderen de juiste hulp krijgen. Een beperkt aantal fouten is menselijk, welke beslissing neem je als je op een scherpe grens besliisingen moet nemen over veiligheid, maar met de nieuwe registratie is iedereen verplicht geregistreerd en moet er bijgeschoold worden wat de kwaliteit weer verhoogd. Je kunt ook een aantal ongelukken niet zien aankomen door het psychisch gedrag van een aantal volwassenen en kinderen. Nieuwe aanbieders kosten ook geld, nieuwe gebouwen en nieuwe werknemers. Het lijkt mij dat nieuwe gebouwen vanaf het idee tot oplevering 5 jaar gaan duren en om 30.000 nieuwe medewerkers op te leiden en hun de kennis, kunde en ervaring op te laten doen ben je 15 jaar verder. In de tussentijd gaat het, door het beperkte aantal opgeleiden en deskundigen, waarschijnlijk op veel plaatsen goed mis, omdat de expertise ontbreekt. Zie de geschiedenis van de Jeugdzorg en de professionalisering van de laatste tientallen jaren. Het is geen optie om de Jeugdzorg tientallen jaren terug te zetten en we hebben geen 15 jaar om het wiel opnieuw uit te vinden. Dit kost te veel slachtoffers en je laat 260.000 kinderen met hun ouders en familie in de kou staan. Het lijkt erop dat "Jeugzorgdeskundige" nodig bij moet gaan scholen om alle kennis en kunde weer up to date te krijgen.

Jeugdzorgdeskundige

@ Bert

Maakt u zich geen zorgen over mij, ik ben econoom en gespecialiseerd in jeugdzorg en de transitie en weet zeer goed waar ik over praat.

Uw manier van naar de sector kijken is te zeer vanuit de bestaande en niet werkende bureaucratische instanties. Het is niet normaal dat instellingen op deze manier redeneren en dat hoeven gemeenten ook helemaal niet te accepteren.

Het is nu juist de bedoeling dat jeugdzorg weer over kinderen gaat in plaats van over 'bedrijfje spelen' want daar zijn de jeugdzorgbestuurders niet voor in de wieg gelegd. Dat kunnen ze niet en daarom worden het zulke ambtelijke toestanden.

Dat moet ontmanteld worden, en de manier om dat te doen is met minder geld en met nieuwe innovatieve organisaties die niet beginnen over gebouwen en professionalisering en al die termen die afleiden van waar het om gaat: de zorg voor kinderen.

Wat betreft de expertise, ik kan u uit de droom helpen. Die bestaat niet in de jeugdzorg, er wordt beslist niet op basis van wetenschappelijke inzichten voor kinderen gezorgd en van 'behandeling' is al helemaal geen sprake. Dat zijn puntensystemen om kinderen te dresseren, zoals dat ze hun kamer op moeten ruimen en dan krijgen ze een punt. Zijn ze brutaal dan verliezen ze weer punten.

Er is geen expertise, niet zakelijk en niet qua kinderen in de jeugdzorg, maar het is windhandel. Daarom is de sector ook zo intransparant, want dat mag niet bekend worden omdat dat men dan niet meer zo veel geld voor die zogenaamde expertise in kinderen en zaken kan vragen.

Ook is het beslist niet zo dat het goed gaat met het overgrote deel van de kinderen in de jeugdzorg. Allesbehalve zelfs! Het aantal weglopers loopt in de duizenden in Nederland, zoveel kinderen worden er dagelijks vermist. Kinderen duiken onder, kinderen en ouders verhuizen naar het buitenland. Kinderen plegen zelfmoord.

In de jeugdzorg worden kinderen elk jaar ongeveer overgeplaatst, vaak naar het andere eind van het land waar ze niemand kennen en doodalleen zijn. Zogenaamd voor behandeling, in werkelijkheid om geïsoleerd te worden zodat hun klachten niet bekend worden. Er is nauwelijks onderwijs, er is enorm veel seksueel misbruik tussen de kinderen onderling.

Last but not least noemt u enorme getallen, en het bestaat niet dat er zoveel mishandelde kinderen zijn. Jeugdzorg zoekt naar klanten, heel actief en ouders kunnen geen kant op als jeugdzorg eist dat zij zorg afnemen omdat ze anders de kinderen weghalen.

U bent zelf verkeerd geïnformeerd of u heeft belang bij deze verkeerde informatie. Maar in de bevolking ontstaat steeds meer onrust omdat men weet dat het niet waar is wat jeugdzorg zegt, dat het niet deugt en omdat bijna iedereen nu wel in zijn directe omgeving daar een voorbeeld van heeft.

Alles in de jeugdzorg gaat om geld en niet om kinderen, jeugdzorg is handel. En om die reden is er ook zoveel onmenselijkheid, zie wat topeconoom Arnold Heertje over deze sector ook schrijft om de politiek wakker te schudden. Ik als mede-econoom en deskundig op het gebied van jeugdzorg kan dat alleen maar beamen en deze emeritus-hoogleraar feliciteren met zijn inzichten. De man heeft aan scherpte niets ingeboet, integendeel. Hij ziet op basis van zijn economische expertise en levenservaring haarscherp wat er in de jeugdzorgsector speelt, en is vastbesloten de misstanden niet te laten rusten voordat ze ophouden.

Een belangrijke manier daarvoor is om de handel en de geldzucht en het bedrijfsmatig naar kinderen en zorg kijken, zoals u nu ook doet, te stoppen en als gemeenschap niet meer te accepteren! Geld is nu juist het probleem geworden in de jeugdzorg, het heeft de zorg volkomen gecorrumpeerd.

Tot slot zou ik het prettig vinden als u het bij argumenten zou houden en het niet nodig vindt om persoonlijk naar mij uit te halen. Dat doe ik ook niet bij u, laten we elkaar academisch bejegenen.

Bert

Door Jeugdzorgdeskundige: "Last but not least noemt u enorme getallen, en het bestaat niet dat er zoveel mishandelde kinderen zijn." "U bent zelf verkeerd geïnformeerd" "laten we elkaar academisch bejegenen"

De getallen die ik noem komen van het CBS, de GGZ, het NJI, enz, enz, enz. Dit zijn alle jeugdzorgvormen, de jeugdzorg behandeld alle vormen van hulp die kinderen en/of ouders vragen of de rechter oplegt.

Academici discussiëren en wijzen elkaar op feiten, halen kennis en kunde uit onafhankelijk onderzoek en dubbelblinde wetenschappelijke onderzoeken.

Academici die foute gegevens gebruiken of zich niet juist informeren door niet te onderzoeken en alleen maar aan te nemen wat anderen zeggen of niet onderzochte feiten verspreiden of verkeerd onderzoek doen worden erop aangesproken dat zij dat doen.

Zoiets als vriendjespolitiek doet de academische wereld zeker geen goed, flinke academische discussies en ondubbelzinnig onderzoek met juiste weergave doet de academische wereld en de maatschappij goed.

Leer van elkaar, bij twijfel onderzoek opnieuw, doe op de juiste wijze onderzoek, gebruik juiste informatie, blijf objectief, oftewel laat je niet lijden door emoties van jezelf en zeker niet van anderen, maar door wat je objectief waarneemt, zo werkt de wetenschap. Emoties vertroebelen de het duidelijk beeld van de waarheid.

Ik hoop oprecht dat u, als ooit erkend en gewaardeerd academicus, weer op de juiste onderzoeksweg komt. Veel succes met dit zelfonderzoek.

Leen de Jong / Ouder

Alles heet 'kindermishandeling'. Is er een 'zorg' dan is er 'kindermishandeling'. Niet ouders maar Bureau Jeugdzorg gaat over 'zorgen' rondom kinderen.

Het gevaarlijkste schimmenspel speelt Bureau Jeugdzorg zelf, samen met de overheid en de politiek. Kinderen met stoornissen 'normaal' verklaren en dwingen te integreren in scholen die daar niet mee om kunnen gaan. Ouders met kinderen in de hulpverlening jarenlang niet helpen bij gebrek aan deskundigheid en voorzieningen en dan bij uitblijven van resultaat of zomaar 'kindermishandeling' roepen en dan rechtzaken afdwingen met OTS en UHP. Bezuinigen op echte deskundigheid als onderwijs, speciaal onderwijs, ambulante begeleiders en jeugd ggz. Bezuinigen op de inkomsten aan arme gezinnen. Generalisten en wijkteams presenteren als 'hulpverlening' aan 'mishandelde' kinderen. Die 'mishandelde' kinderen zijn voor een groot deel niet geholpen kinderen. De mishandeling komt van de overheid en bureau jeugdzorg zelf.

Lees de verhalen van de zeilbroertjes, het drama op de Corbuloschool, het politiegeweld rondom ondergedoken Sylvano. Spreek eens met een ouder van een kind op speciaal onderwijs. Sitting duck voor rechtzaken, OTS en UHP. Ouders en kinderen in de jeugd GGZ die kunnen volstaan met 1 hulpverlener worden via rechtzaken voorzien van een ondeskundige dwingeland van Bureau Jeugdzorg erbij. Er is een 'zorg' dus er is 'kindermishandeling'. Gezinnen en kinderen die niet geholpen maar zelf onder druk en mishandeld worden. Maar dat wordt verkocht als het bestrijden van 'kindermishandeling'.

Dat is pas schimmenspel.

Jeugdzorgdeskundige

@Bert

Nogmaals de oproep om op feiten te argumenteren ipv op de man te spelen.

Bij deze antwoord op uw opmerking, ja het is waar dat er veel kindermishandeling voorkomt, dat zijn cijfers van de universiteit van Leiden. Het gaat dan om 1 - 3 kinderen per klas.

De vraag is echter of er overheidsbemoeienis nodig is met alle vormen van mishandeling. Een ander groot probleem is dat de overheid niet in staat blijkt mishandeling te signaleren, men ziet zaken aan voor mishandeling die het niet zijn. En men denkt bij ernstig mishandelde kinderen dat er weinig tot niets aan de hand is.

Wat ik zeg blijkt ook uit onderzoeken van de Raad voor de Veiligheid en uit wetenschappelijke onderzoeken over effectiviteit van jeugdzorg.De conclusie is dan ook dat wij een enorme industrie optuigen die geen effectiviteit kent, die de verkeerde diagnoses stelt en zeer veel fals positieven heeft en positief valsen.

Alle reden om terug te gaan naar een kleinere kerntaak, veel minder omzet, een veel kleinere jeugdzorg met echt specialisme en om de kinderen om wie het echt gaat.

Ik ben graag bereid om met je verder te discussieren maar beloof me dat je ophoudt met demagogische technieken en op de man spelen maar het bij argumenten houdt. Ik behandel jou ook met respect en ga gewoon in op wat je aanvoert, zonder op de man te spelen. OK?

Jeugdzorgdeskundige

@ Bert

Over cijfers over mishandeling, die komen dus van de universiteit van Leiden. Het NJI baseert zich daarop, het CBS is een organisatie met algemene statistische informatie (dus mogelijk ook deze die dan afkomstig zal zijn uit Leiden) en de GGZ gaat over psychiatrie.

De definitie van mishandeling is overigens voor veel mensen verwarrend. Het grove fysiek mishandelen komt voor maar relatief weinig, verwaarlozing komt het meest voor en gewoon slaan en seksueel misbruik ook.

Daar staat tegenover dat in de jeugdzorg ook ernstige mishandeling plaats vindt, kinderen komen in isoleercellen, worden hechtingspersonen onthouden, er is veel te weinig bescherming tegen het onderlinge seksueel misbruik en veel geestelijk mishandeling.

Hopelijk is het u zo duidelijk, en anders hoor ik het graag. Mits nogmaals, want het ergert me zeer, u respectvol en op basis van argumenten redeneert en niet toegeeft aan de verleiding de criticus persoonlijk een veeg uit de pan te geven.

Bert

Door Jeugdzorgdeskundige: "u respectvol en op basis van argumenten redeneert" , maar u reageert met: "Wat betreft de expertise, ik kan u uit de droom helpen. Die bestaat niet in de jeugdzorg, er wordt beslist niet op basis van wetenschappelijke inzichten voor kinderen gezorgd en van 'behandeling' is al helemaal geen sprake." "Er is geen expertise, niet zakelijk en niet qua kinderen in de jeugdzorg, maar het is windhandel." Hier spreekt geen respekt ten opzichte van 30.000 medewerkers en ik lees helemaal geen argumenten. U maakt regels voor anderen en uitzonderingen voor uzelf. Ik blijf bij mijn stelling: voor het uitlaten van een academische mening hoort een objectief onderzoek.

Jeugdzorgdeskundige

@ Bert

Ik meen toch dat ik heb uitgelegd wat ik bedoel, die bewering heb onderbouwd. Mochten lezers nog vragen hebben, kunnen ze ook dit standpunt nog eens nalezen op www.humaniseringvandejeugdzorg.nl waar prof. Heertje het punt ook nog eens uitlegt. Ik heb daar in onderstaande reacties de nodige inhoudelijke kennis aan toegevoegd ter onderbouwing.

Jammer dat u de criticus persoonlijk aan blijft vallen, dat doe ik bij u nogmaals ook niet. Kritiek op de sector die onderbouwd is,moet toch mogelijk zijn in een democratie en heeft niets met disrespect te maken of met op de man spelen.

Bert

Door Jeugdzorgdeskundige: "Kritiek op de sector die onderbouwd is" "Ik heb daar in onderstaande reacties de nodige inhoudelijke kennis aan toegevoegd ter onderbouwing." Ik lees geen enkele onderbouwing bij uw uitspraken. Uit uw schriftelijke uitspraken blijkt dat u niet geremd door kennis en/of onderzoek reageert.

Jeugdzorgdeskundge

@ Bert

Ik geef op, lezers mogen beoordelen of ze vinden dat u gelijk heeft. Nogmaals jammer dat u zo op de man blijft spelen in plaats van inhoudelijk weerwoord te leveren.

Jammer

Mijn bijdrage: ik ben vrijwilligster (sinds kort) bij een organisatie zonder bestuur en wat heel slecht in elkaar zit. Nu dreigde wij subsidie te verliezen en is er een aanvraag ingediend bij de gemeente. Zij hebben deze goedgekeurd en wij vallen nu onder het preventieve jeugdzorg beleid. Echter... wij zijn een stelletje amateurs en dat erkennen we ook! Ik maak mij zorgen en maal melding bij diverse partijen die bij de transitie betrokken zijn en krijg enkel antwoorden dat men er niets mee kan. Ja of ik het even wil melden bij de vrijwilligerscoördinator. Ja hoor, als we die toch eens hadden! Als vrijwilliger, pedagoog en moeder maak ik mij ernstig zorgen over deze houding.

Deel dit artikel

Erik Gerritsen

Lees meer

Nieuwe armoedegrens vanaf oktober: een vooruitblik

Aan de slag met de ontwikkeling van werkcentra

Gemeenten sturen bezorgde brief aan minister Faber

Welzijnsgeprekken: Eerste stap naar effectieve hulpverlening door gemeenten

Vroeg-erop-af voorkomt schuldenproblematiek

Nieuwe armoedegrens vanaf oktober: een vooruitblik

Aan de slag met de ontwikkeling van werkcentra

Gemeenten sturen bezorgde brief aan minister Faber

Reacties: 13