Wet eenvoudiger uitwisseling gegevens vertraagd

De wetswijziging om gegevens bij meervoudige problematiek in het sociaal domein eenvoudiger uit te wisselen, komt later dan eerder aangekondigd. Niet eind dit jaar, maar eind volgend jaar komt minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) met een wetswijziging. De contouren zijn nu wel bekend. Het college van burgemeester en wethouders krijgt een nadrukkelijke coördinerende rol.

Grondslagen ontbreken

Gemeenten lopen nu bij de integrale aanpak van inwoners met meervoudige problemen tegen de grenzen van de privacywetgeving aan. Het gaat daarbij om gegevensuitwisseling bij meervoudige problematiek zoals schulden, zorg, huisvesting, veiligheid en onderwijs. Het ontbreekt aan ‘duidelijke grondslagen om die integraliteit mogelijk te maken’, schrijft minister Ollongren aan de Kamer. Dit leidt tot handelingsverlegenheid bij organisaties en professionals om informatie te delen ‘ook als dat gezien de problematiek wel noodzakelijk zou zijn’, aldus de minister. Hierdoor kan het voorkomen dat problematiek van kwetsbare burgers verergerd.

Integraal

Aanpassing van wet- en regelgeving met betrekking tot gegevensverwerking is daarom nodig. Het nieuwe juridisch kader moet ruimte geven om, als dat nodig is, integraal de hulpvraag te verkennen en een integraal plan van aanpak te maken. Het gaat daarbij niet alleen om de Wmo, de Jeugdwet en de Participatiewet, maar ook om de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs), de Leerplichtwet en de Woningwet. Tevens wordt gekeken naar onder meer het veiligheidsdomein, de geestelijke gezondheidszorg en de langdurige zorg. 

Verkennen problematiek

Als een burger voor hulp bij de gemeente aanklopt, wil het kabinet burgemeester en wethouders een nadrukkelijke rol geven bij het verkennen van de problematiek, om helder te krijgen of sprake is van samenhangende problematiek op meerdere domeinen. Het college moet een plan van aanpak kunnen opstellen en overleg kunnen voeren met partijen die voor de uitvoering van het plan van aanpak betrokken moeten worden. Als de samenwerking niet van de grond komt, moet het college gegevens kunnen verwerken om de integrale aanpak alsnog van de grond te krijgen. In de wetswijziging wordt de rol van het college, om partijen voor zover noodzakelijk bij elkaar te brengen, geëxpliciteerd.

Waarborgen

Met de aanpassing van wet- en regelgeving hoopt het kabinet de uitvoeringspraktijk meer duidelijkheid te geven over de mogelijkheden en randvoorwaarden voor de uitwisseling van persoonsgegevens bij samenwerking in specifieke casussen. Tevens moet het de burgers waarborgen bieden tegen onnodige verspreiding of verzameling van zijn of haar persoonsgegevens. ‘Door het college aan te wijzen als de verantwoordelijke voor de gegevens­verwerking voor de totstandkoming en coördinatie van de samenwerking, ontstaat duidelijkheid voor de burger bij welke partij hij of zij moet zijn om zijn rechten uit te oefenen’, schrijft Ollongren. Op dit moment is die duidelijkheid er niet.

Complexiteit

Het wetsvoorstel wordt eind volgend jaar ingediend; een jaar later dan gepland ingediend. Dat heeft volgens de minister te maken met 'de complexiteit van de vraagstukken waarbij in samenspraak met de praktijk moet worden getoetst of de wetgeving hen daadwerkelijk gaat helpen'. Een wetswijziging lost niet alle knelpunten op, tekent Ollongren in haar brief aan. Gemeenten en andere betrokkenen moeten hun gegevensverwerking beter inrichting en de privacy in de werkprocessen beter borgen.