Maeijer (VWS) wil lager tarief voor zorg door sociaal netwerk

Staatssecretaris Vicky Maeijer (Maatschappelijke Zorg) wil dat gemeenten verschillende tarieven kunnen hanteren voor zorg geleverd door professionals en zorg verleend door bijvoorbeeld familie of vrienden. Eerder bepaalde de Centrale Raad van Beroep dat gemeenten alle informele zorgverleners moeten belonen conform de cao Verpleeg-, Verzorgingshuizen en Thuiszorg. De PVV-bewindsvrouw vindt het ‘onwenselijk’ dat het hogere tarief ook geldt voor zorgverleners uit het sociale netwerk.

Twee groepen

Maeijer maakt bij informele zorgverleners onderscheid tussen twee groepen. De eerste groep bestaat uit personen die beroepsmatig zorg leveren maar ‘lager gekwalificeerd’ zijn. Zij hebben bijvoorbeeld geen BIG-registratie. Deze zorgverleners hebben vaak een mbo-achtergrond of hebben jaren aan praktijkervaring opgebouwd. De tweede groep bestaat uit personen uit het sociale netwerk van de cliënt, zoals familie en vrienden. Zij hebben veelal geen zorgopleiding genoten.

Cao

Volgens de staatssecretaris hanteren de meeste gemeenten voor beide groepen één tarief. Dat is een gevolg van twee ‘Wmo-uitspraken’ van de Centrale Raad van Beroep (CRvB). Die bepaalde in augustus 2023 dat gemeenten alle informele zorgverleners moeten belonen conform de cao Verpleeg-, Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT). Een familielid of buurvrouw zonder zorgdiploma zou dan ook circa 24 euro per uur krijgen voor het bieden van individuele begeleiding. Daarvoor konden gemeenten voor informele zorgverleners nog een lager tarief hanteren, wat meestal neerkwam op het minimumloon. Door de uitspraken van de CRvB mogen gemeenten dat tarief niet meer toepassen, wat in de praktijk zorgt voor hogere kosten bij gemeenten.

‘Onwenselijk’

Maeijer wil dit veranderen. Het hogere tarief voor de groep met een meerjarige zorgopleiding of langjarige praktijkervaring vindt ze ‘verdedigbaar’, maar voor zorgverleners uit het sociale netwerk is dat tarief ‘onwenselijk’. Daarom wil de bewindsvrouw dat gemeenten onderscheid kunnen maken in de tarieven voor beroepsmatig geleverde zorg en voor de zorg geleverd door bijvoorbeeld familie of vrienden.

Pgb

Dat Maeijer onderscheid maakt tussen twee soorten informele zorgverleners is opvallend, vindt Dennis van Tilborg. Hij is advocaat en partner bij AKD. Het zwaartepunt in zijn werk ligt op het sociaal domein. ‘De Wmo 2015 maakt onderscheid tussen een regulier persoonsgebonden budget (pgb), waarmee budgethouders zorg bij professionele aanbieders kunnen inkopen, en een pgb waarmee ‘informele zorg’ kan worden ingekocht. Die hulp wordt dan geleverd door mensen uit het sociale netwerk’, legt hij uit.

Onduidelijk

Van Tilborg heeft wel begrip voor het plan van Maeijer: ‘Het zou niet zo moeten zijn dat een dochter die schoonmaakt of een vriend die iemand begeleidt hetzelfde krijgt als een gekwalificeerd zorgverlener als deze personen niet over een relevante zorgopleiding beschikken.’ Dat de CRvB destijds bepaalde dat informele zorgverleners conform de cao betaald moeten worden, komt volgens de advocaat omdat de Wmo 2015 op dit punt onduidelijk is. ‘Daarin staat dat gemeenten in hun verordening een toereikend tarief moeten hanteren. Er staat geen bedrag of uurloon of iets dergelijks. Het is aan de gemeenteraad om de hoogte te bepalen. Wat ‘toereikend’ is, verschilde dus per gemeente.’

Klip en klaar

Met de twee CRvB-uitspraken werd het klip en klaar welke tarieven gemeenten minimaal moeten hanteren voor informele hulp, vertelt Van Tilborg: ‘Hierdoor leveren gemeenteraden wel wat beleidsruimte in. Eerder mochten zij immers nog zelf bepalen welk tarief zij toereikend achten.’

Wetgever

Voor de CRvB weegt het belang van de cliënt echter zwaarder. Van Tilborg: ‘Een hoger minimum moet ervoor zorgen dat de inwoner met het pgb kwalitatief goede zorg kan inkopen en dat degene die de zorg verleent daarvoor een reële prijs ontvangt. Maar als de wetgever in de wet opneemt dat gemeenten verschillende tarieven mogen hanteren, zal de CRvB zich hieraan uiteraard moeten conformeren.’