Vier innovaties om de schuldengolf het hoofd te bieden

De financiële kater van de coronacrisis zal naar verwachting veel schuldproblemen met zich meebrengen. Wat kunnen schuldhulpverleners nu al doen om zich daarop voor te bereiden? Schuldhulporganisatie Stadsring51 bedacht de afgelopen maanden vier innovaties om processen te versnellen en arbeidsuren vrij te spelen om in de toekomst de verwachte instroom aan te kunnen.

Ironisch
De schuldhulpverlening verwacht het binnenkort erg druk te krijgen met een 'boeggolf' van schuldproblemen als vertraagd gevolg van de coronacrisis, maar zag de afgelopen tijd de instroom juist dalen. De nieuwe groep mensen met beginnende schulden weet de weg naar de schuldhulpverlening nog niet te vinden, en bovendien maakten de contactbeperkingen het contact tussen schuldhulpverleners en hulpvragers moeilijker. De schuldhulpverleners wéten dat er een grote berg werk op ze staat te wachten, maar kunnen er nog niet aan beginnen. En ondertussen hebben ze het, ironisch genoeg, minder druk dan voorheen.

Dip
Dick van Maanen, directeur van Amersfoortse schuldhulporganisatie Stadsring51, vertelt dat de vraag naar hulp bij schuldproblemen ook bij zijn organisatie daalde tijdens de coronacrisis. 'Inmiddels zitten we, na een dip, weer op het niveau van 2019. Dat herken ik wel van de vorige crisis, toen heeft het wel twee jaar geduurd voordat mensen zich meldden bij Stadsring51. Mensen overschatten vaak hun eigen vermogen om zelf de zaken op orde te krijgen. En de overheidsmaatregelen zorgen er ook voor dat mensen het wat langer uithouden, dat geeft het gevoel dat het allemaal nog niet zo erg is.'

Vrijspelen
Stadsring51 bedacht vier manieren om de stilte voor de storm toch goed te benutten. Van Maanen: 'We zijn aan het voorsorteren op de grote toestroom die we verwachten.' De innovaties zijn erop gericht om de schuldhulpverlening efficiënter te maken. Schuldhulpverleners zullen immers meer mensen moeten gaan helpen. 'De toestroom zou kunnen toenemen met 30 procent, maar ik krijg geen 30 procent meer financiering', legt Van Maanen uit. Het is dus zaak om nu de arbeidsuren vrij te spelen die straks nodig zijn om de boeggolf aan te kunnen.

Terugwerkende kracht
De eerste innovatie is het 'omkatten' van lopende schuldregelingen naar saneringskredieten. De trend om sterker in te zetten om saneringskredieten is ook bij andere schuldhulporganisaties te zien, maar uniek aan deze aanpak is dat het gaat om het omzetten van bestaande schuldregelingen. 'Saneren met terugwerkende kracht', noemt Van Maanen het. In zes weken zijn vijftig schuldregelingen omgezet in saneringskredieten. Een 'forse inspanning' volgens Van Maanen, maar wel een operatie die ruim 600 arbeidsuren heeft vrijgespeeld - uren die de komende tijd hard nodig gaan zijn.

Eigen boontjes
Twee andere innovaties zijn specifiek gericht op de nieuwe doelgroep: een groep die mogelijk voor het eerst met schulden in aanraking komt en voornamelijk zal bestaan uit jongeren, flexwerkers en zzp'ers. Voor hen heeft Stadsring51 de speciale online tool ‘Stap uit je schulden’ opgezet waarin ze zelf zaken kunnen regelen, contact kunnen leggen met een vrijwillige budgetcoach en kunnen chatten met professionals van Stadsring51. 'Dit is bedoeld voor de groep die zich tot voorkort prima redde, en ook nog niet toe is aan traditionele schuldhulp. Die mensen zijn altijd in staat geweest om hun eigen boontjes te doppen. Die moet je niet heel strak gaan begeleiden. Met deze laagdrempelige tool kunnen ze hun leven weer op de rails krijgen en voorkomen dat de problemen erger worden.'

Band plakken
Ook komt deze nieuwe groep in aanmerking voor een 'coronakrediet'. Van Maanen: 'Wij merken dat er bij sommige mensen, zonder dat er al echt sprake is van serieuze schuldenproblematiek, betalingsachterstanden ontstaan die ertoe kunnen leiden dat je het ene gat met het andere gaat vullen. Wij nemen nu bij wijze van spreken de twee maanden huurachterstand over, zodat je ruimte overhoudt om andere dingen te betalen. Dit gaat vaak om mensen die net op of boven een modaal inkomen zitten, die niet op gemeentelijke regelingen kunnen aansluiten.' Ook dit is een vorm van preventie die tijd en moeite in de toekomst moet besparen: 'Als je de band nu plakt, dan gaat het wiel niet kapot.'

Niet revolutionair
Ten slotte heeft Stadsring51 ook het intakeproces versneld. Van Maanen: 'Voorheen waren er twee fysieke gesprekken, waar mensen ook documenten mee moeten nemen. In plaats daarvan hebben we nu een quickscan gemaakt, die ook aan de telefoon kan, en na afloop daarvan wordt er nog voor dezelfde week een afspraak gemaakt met de consulent. Daarmee help je mensen direct, win je tijd en speel je capaciteit vrij. Het is helemaal niet revolutionair, maar past heel goed in het pakket.'