Almere slaat handen ineen met bewindvoerders

De gemeente Almere heeft afspraken gemaakt met zeven bewindvoerderskantoren om de instroom richting beschermingsbewind te reguleren en de door- en uitstroom te bevorderen. Daarmee moeten volgens wethouder Jerzy Soetekouw (sociaal domein, PvdA) schuldenaren beter geholpen worden en wordt die hulp beter ingebed in het brede sociaal domein.

Screening vóór eventuele aanvraag

De eerste afspraak gaat over de instroom richting het aanvragen van beschermingsbewind bij de rechter. Beleidsadviseur aanpak schulden Saskia Westerink licht toe: ‘Op het moment dat een klant met schulden bij een van de betrokken bewindvoerderskantoren komt, checkt die bewindvoerder of iemand al bij de gemeentelijke schuldhulpverlening is geweest. Als dat niet het geval is, wordt die persoon daar naartoe gestuurd en krijgt hij of zij daar een screening met het instrument Mesis. Als daaruit komt dat beschermingsbewind inderdaad de juiste oplossing is, kan de klant terug naar de bewindvoerder en een verzoek bij de rechter indienen. Mocht iemand toekunnen met een lichter middel zoals reguliere schuldhulpverlening of budgetbeheer, wordt iemand daar naartoe doorverwezen.

Bijzondere bijstand vóór schuldenregeling

Een andere afspraak is dat er bijzondere bijstand wordt verstrekt aan schuldenaars die beschermingsbewind nodig hebben, maar níét in een minnelijke of wettelijke schuldenregeling zitten. ‘Voorheen gaven wij alleen bijzondere bijstand als er een minnelijke of wettelijke schuldregeling of beslag liep’, aldus Westerink. ‘Voortaan gaan wij mensen die volgens de screening beschermingsbewind nodig hebben en nog in de ondersteuning voor schuldstabilisatie zitten wél bijzondere bijstand bieden zodat zij dan sneller vanuit de stabilisatiefase kunnen doorstromen naar een regeling.’

Psychosociale ondersteuning

Om integrale dienstverlening voor schuldenaren onder beschermingsbewind mogelijk te maken, zijn er afspraken gemaakt die het mogelijk maken dat de psychosociale ondersteuning in het kader van de schuldstabilisatie tegelijkertijd naast het beschermingsbewind blijft voortduren. ‘Bij schuldstabilisatie werd eerst het dossier gesloten als iemand onder beschermingsbewind kwam te staan omdat beschermingsbewind ook een stabiliserende functie heeft’, aldus Westerink. ‘Bewindvoerders ondersteunen de cliënt echter alleen bij de financiën en bieden in tegenstelling tot de maatschappelijk werkers van de ondersteuning schuldstabilisatie geen psychosociale ondersteuning. Omdat dat laatste soms echt nodig is, willen wij ervoor zorgen dat de ondersteuning schuldstabilisatie betrokken blijft bij de klant en contact heeft met diens bewindvoerder. Ook dat moet de doorstroom richting een regeling bevorderen.’

Leerbaarheid en vaardigheden

Om de uitstroom te bevorderen heeft de gemeente Almere met bewindvoerders afgesproken dat het beschermingsbewind niet wordt beëindigd als iemand in een minnelijke of wettelijke regeling komt via de schuldhulpverlening. Westerink: ‘Na de laatste hercontrole aan het begin van het derde jaar van de regeling wordt opnieuw een Mesis-screening ingezet om te kijken of iemand weer leerbaar is en voldoende kennis en vaardigheden heeft om financieel zelfstandig te zijn. Als dat het geval is wordt er ook budgetcoaching aangeboden, parallel aan het beschermingsbewind.’ Als de klant na drie jaar schuldenvrij is, wordt er tussen hem of haar, de bewindvoerder en de schuldhulpverlening overlegd of het bewind moet voortduren, of dat het allicht beter is om budgetbeheer of -coaching in te zetten.

Wetenschappelijke methode

‘Ons vermoeden is dat een aantal klanten zonder beschermingsbewind kan. Dan willen wij graag een lichter middel inzetten. Bij de zoektocht daarnaar willen wij echter ook voorkomen dat mensen die wél beschermingsbewind nodig hebben dat niet krijgen’, zegt Westerink. ‘Met de Mesis-screening hebben wij een wetenschappelijke methode die ons ondersteunt bij het vaststellen of iemand echt beschermingsbewind nodig heeft. Door die screening op meerdere momenten in het proces uit te voeren, denken wij de instroom te kunnen reguleren en de door- en uitstroom te verbeteren. Hoewel we verwachten dat dit op de lange termijn besparingen oplevert, is dat niet de hoofdinsteek. Doel is vooral dat klanten de meest passende hulp krijgen die voorhanden is.’ Als de convenantafspraken de gewenste effecten opleveren, wil de gemeente Almere deze ook maken met de andere bewindvoerders in de gemeente. De testfase duurt tot juni dit jaar.