Neem ruimhartig uw verantwoordelijkheid voor mantelzorgers

Dat is geen eenvoudige opgave. Diverse recente onderzoeken laten een weerbarstige werkelijkheid zien. Uit de SCP-publicatie Hulp geboden blijkt dat mantelzorgers het gevoel hebben er alleen voor te staan. De belasting neemt toe en de hooggespannen verwachtingen benauwen hen. Temeer daar het onderzoek uitwijst dat er minder potentieel aan nieuwe mantelzorgers is dan iedereen hoopt.

Stapeling

Mezzo ontvangt signalen van mantelzorgers die aangeven knel te zitten. Op verzoek van Mezzo rekende het Nibud de financiële effecten door van de maatregelen en bezuinigingen die mantelzorgers op zich af zien komen. Conclusie: mantelzorgers zien zich voor een stapeling van kosten gesteld. Zeker als de zorgsituatie hen (gevoelsmatig) dwingt minder te gaan werken. Zo kan iemand met een modaal inkomen er ruim € 1100 per maand op achteruit gaan. Mantelzorgers komen dan in een dubbele spagaat tussen werk en zorg. De zorg voor kind of partner wil je niet opzeggen, dus lijkt er niets anders op te zitten dan financieel fors in te leveren. Nóg een zorg erbij. Dat moeten we voorkomen.

Vroegtijdige mix

U kunt als gemeente dit perspectief doorbreken door ruimhartig uw verantwoordelijkheid te nemen voor ondersteuning van mantelzorgers. Een vroegtijdige mix van informele en formele zorg is daarbij cruciaal. Psychosociale ondersteuning, praktische hulp en ondersteuning door huisarts, specialist, of thuiszorg kunnen enorm helpend en steunend zijn. Of denk aan respijtzorg en de inzet van zorgvrijwilligers. Het vergroot de draagkracht van mantelzorgers, waardoor zij het langer vol kunnen houden. Vooral overbelaste mantelzorgers zijn nog onvoldoende in beeld bij gemeenten, merkt het SCP op. Ze (h)erkennen vaak niet dat ze hulp nodig hebben. Ook hier is winst te behalen.

Sleutelrol

Samenwerking is het sleutelwoord en daarin kunt u als gemeente een belangrijke rol vervullen. Door mantelzorgers altijd te betrekken bij het keukentafelgesprek bijvoorbeeld. En door bij de inkoop en subsidiëring van zorg- en ondersteuningsaanbod te sturen op een verbeterd samenspel tussen mantelzorger en zorgprofessional. Of door een specialist informele zorg te benoemen. En wat te denken van mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid?

Natuurlijk, u bent niet alleen verantwoordelijk. Ook zorgverzekeraars, werkgevers, organisaties voor formele en informele zorg, en cliënt en mantelzorger zelf dragen verantwoordelijkheid. Uiteindelijk gaat het om ‘samen de schouders eronder’.
 

Maar u heeft daarin een sleutelrol, omdat ondersteuning van mantelzorgers bij u begint én er, dat mogen we niet vergeten, budget beschikbaar is.

Liesbeth Hoogendijk

Meer columns van Liesbeth Hoogendijk leest u hier.