Nederland armoedevrij!

Daarmee doet onze gemeente mee aan het Europese Jaar voor de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. Het blijft niet bij deze ene bijeenkomst. De bijeenkomst is de start van een tienjarige campagne die ertoe moet leiden dat in 2020 aan de grenzen van onze gemeente bordjes geplaatst kunnen worden met de tekst: Peel en Maas armoedevrije gemeente! Dertig organisaties hebben zich bereid verklaard om ieder jaar concrete en afrekenbare activiteiten te ondernemen die dat grootse doel een klein stukje dichterbij brengen. En als die dertig dit kenbaar maken, scharen nog meer organisaties zich achter dit doel.

Het is belangrijk dat ook in onze gemeente activiteiten worden opgezet die een voedingsbodem zijn voor het in stand blijven of het weer ontstaan van een gevoel van verontwaardiging over het (voort)bestaan van armoede in een rijk land. In Nederland moet om en nabij 10% van de inwoners rondkomen van een heel laag inkomen. Het gevoel van morele verontwaardiging daarover is aan het verdwijnen. Er groeit een klimaat waarin de liederen die tot nu toe alleen in voetbalstadions worden gezongen, nu ook opklinken in de samenleving. Het gaat om liederen als ‘we are the champions’ en ‘het is stil aan de overkant’. Er is in de samenleving een klimaat aan het ontstaan waarin iedereen geacht wordt winnaar te zijn, een klimaat waarin mensen die geen winnaar zijn en dat ook nooit zullen worden, gekenmerkt worden als losers, als mensen die niet genoeg hun best doen, mensen die het aan zichzelf te wijten hebben dat ze niet meekunnen en in armoede verkeren.

In zo’n klimaat is de verontwaardiging over armoede weg en daarmee verdwijnt het vraagstuk van de armoede uit de samenleving. De armen zijn er nog, de armoede is er nog, maar het wordt niet meer gezien als een maatschappelijk vraagstuk. Het wordt vanzelfsprekend gevonden dat er armen zijn, net zoals er bij voetbalwedstrijden verliezers zijn. Dat is all in the game. Eigen schuld. Die mensen moeten maar zorgen dat ze ook winnaar worden. Geen medelijden, geen verontwaardiging, geen moreel gevoel, geen maatschappelijk vraagstuk! Dat is het maatschappelijk klimaat dat aan het ontstaan is. Het EU-jaar en de activiteiten die daar rond gebeuren geven steun aan tegenkrachten die zich te weer stellen tegen de uitbreiding van dit kille prestatieklimaat, waarin alleen plek is voor champions en waarin mensen die geen winnaars zijn terzijde geschoven worden als verliezers.

Raf Janssen