Verschil kunnen maken

Niet alleen de mantelzorgers raken op in vergrijzende en dunbevolkte gebieden in ons land, dat geldt ook voor zorgpersoneel in het algemeen. Vooral dat laatste is een landelijke trend die zich in krimpregio’s extra laat voelen: een toenemende zorgvraag in combinatie met een dalende beroepsbevolking. 

Ziekenhuizen en verpleeghuizen komen er nu al door in de problemen. Zonder voldoende artsen is het lastig opereren, zonder genoeg handen aan het bed is het moeilijk hulpbehoevende ouderen de zorg te verlenen die nodig is. Gevolg is dat verpleeginstellingen bedden moeten sluiten, ziekenhuizen afdelingen dicht moeten gooien. Intussen is in sommige regio’s een hevige concurrentiestrijd ontbrand tussen de zorginstellingen, waarbij er niet wordt geschroomd personeel bij elkaar weg te kapen.

In Den Haag begint men de uitdaging ook te zien. Vorige maand maakte het kabinet bekend 347 miljoen euro uit te trekken om het personeelstekort in de zorg weg te werken. Dat geld is dan met name bedoeld om te investeren in extra opleidingen en werk- en stageplekken. Op die manier moet het personeelstekort over vijf jaar goeddeels zijn opgelost. Zonder maatregelen, zo is becijferd, zouden er in 2022 ruim 100.000 zorgmedewerkers te weinig zijn.

Al gaat die financiële impuls gepaard met een speciale commissie die regio’s begeleidt bij het aanpakken van het personeelstekort, het is maar zeer de vraag of die helpende hand uit Den Haag voldoende soelaas biedt en specifiek genoeg is. Beter zou het wellicht zijn als gemeenten, toch al verantwoordelijk voor grote delen van het sociaal domein, in de positie worden gebracht zorginstellingen op hun grondgebied gericht bij te staan. Zij zouden via maatwerk – ook in financiële zin – het verschil kunnen maken.

Nu staan die echter met lege handen als zorginstellingen niet meer aan de vraag kunnen voldoen. Het is op deze plek één en andermaal betoogd, maar wat hard nodig is dat gemeenten een groter eigen belastinggebied krijgen, zodat de gemeenteraad die keuze voor extra ondersteuning ook kan maken. Alleen op die manier kan de gemeente de verantwoordelijkheid voor al haar inwoners waarmaken. Het voorkomt bovendien een groter beroep op de Wmo en een nog grotere belasting van de mantelzorger.