Jongeren zonder diploma vaker tussen wal en schip

Jongvolwassenen zonder startkwalificatie vinden nog altijd niet genoeg aansluiting bij de arbeidsmarkt. Het Toezicht Sociaal Domein concludeert dat bij de begeleiding door onder meer gemeenten niet genoeg rekening wordt gehouden met het niveau en de behoeftes van de doelgroep.

Duurzaamheid werk laat te wensen over

Volgens het Toezicht Sociaal Domein (TSD) laten cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zien dat de doorstroom vanuit het Voorgezet speciaal onderwijs (vso), het praktijkonderwijs (pro) en entree-opleidingen naar een vervolgopleiding stabiel op ongeveer 50 procent ligt. Met een vervolgopleiding maken deze jongeren kans op een startkwalificatie (minimaal vwo, havo of mbo niveau 2), waarmee zij het onderwijsniveau hebben behaald om serieus kans te maken op een baan. Vooral de jongeren die uit het praktijkonderwijs of het entree-onderwijs komen, leven vaker van een inkomen uit arbeid in plaats van een uitkering. Hetzelfde geldt in minder sterke mate voor de Vso-gediplomeerden. De duurzaamheid van de banen die jongeren uit de doelgroep vinden, laat echter te wensen over. Vooral voor entree- en vso-verlaters blijkt het lastig om langer dan twee jaar een baan te houden. Van de jongeren die op 1 oktober 2015 werkten, had slechts iets meer dan de helft procent twee jaar later nog werk.

Geen werk, geen uitkering, geen opleiding

Het TSD noemt echter als haar meest zorgelijke en belangrijke conclusie dat het percentage van de doelgroep dat geen uitkering, geen baan én geen vervolgopleiding heeft, niet is gedaald sinds het schooljaar 2013/2014. Sterker; in het jaar 2016/2017 zaten er meer jongeren uit de doelgroep thuis zonder uitkering, met een piek in het jaar 2015/2016. Momenteel heeft 31 procent van de uitstromers, zo’n 3.620 jongvolwassenen, zowel geen uitkering als geen baan en vervolgopleiding. Het TSD vindt het zorgelijk dat de groep jongeren die tussen wal en schip valt is toegenomen ondanks de aangetrokken economie en de ervaring die gemeenten vanaf 2015 hebben opgedaan in het uitvoeren van de Participatiewet.  

Moeizame communicatie met doelgroep

Uit interviews die het TSD hield met 31 jongeren uit de doelgroep blijkt dat zij zich vaak niet serieus genomen voelen en dat contactpersonen bij gemeenten vaak maar moeizaam kunnen communiceren met de doelgroep. De interviews en de analyse van de CBS-cijfers maken deel uit van een driedelig onderzoek van het TSD naar de groep jongvolwassenen zonder startkwalificatie. In april vorig jaar publiceerde het TSD een inventarisatie van de kwetsbaarheden en wet- regelgeving waarmee de doelgroep te maken heeft. In april dít jaar volgt nog een onderzoek met aanbevelingen voor onder meer gemeenten om de participatie van de doelgroep te verbeteren.