Dwangsommen toeslagenaffaire misbruikt

Rechters maken zich zorgen over de duizenden beroepszaken van toeslagenouders. Dat schrijft De Volkskrant. In veel gevallen gaan de zaken erover dat de overheid zich niet houdt aan de wettelijke beslistermijn. In verschillende uitspraken merken rechters op dat de regeling voor toeslagenouders feitelijk onhaalbaar is en dat dwangsommen op deze manier een extra compensatie vormen voor slachtoffers van de toeslagenaffaire.

Dwangsom

De maximale dwangsom, ter hoogte van 15.000 euro, wordt in vrijwel alle situaties uitgekeerd aan bezwaarmakers. De Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) moet namelijk wettelijk gezien binnen 12 weken een besluit nemen over bezwaarschriften van toeslagenouders. Die kunnen ze indienen als ze het oneens zijn met de geboden schadevergoeding door de overheid. In werkelijkheid duurt het gemiddeld ruim 78 weken voordat die beslissing er komt.

Termijn niet haalbaar

Procederen kost de toeslagenouders niks, omdat ze als vermeende slachtoffers van de toeslagenaffaire recht hebben op gratis rechtsbijstand. De UHT is in de praktijk niet bij machte om zich aan de wettelijke termijnen te houden, waarmee het ook maar de vraag is of de dwangsommen enig nut hebben. De beslistermijnen worden er immers niet korter door. 

Misbruik

Volgens De Volkskrant zijn er signalen dat ouders misbruik maken van de situatie door opnieuw beroepen aan te tekenen. Door dat tijdig te doen kan men niet één, maar twee dwangsommen van 15.000 ontvangen. De rechtbank in Rotterdam schrijft in een vonnis dan ook dat ouders soms wel 4 keer in beroep gaan op één bezwaar. Dat kan omdat er in 1 dossier meerdere deelbesluiten genomen moeten worden. In theorie kunnen er zo zelfs 3 dwangsommen worden betaald.

Rechters passen aan

Ook wanneer iemand niet-gedupeerd blijkt kan van deze constructie misbruik worden gemaakt. Want ook wanneer het UHT oordeelt dat een gezin geen slachtoffer is van de toeslagenaffaire kan tegen dat besluit bezwaar worden aangetekend. De Utrechtse en Rotterdamse rechtbank hebben inmiddels zelfstandig besloten de beslistermijn van de UHT te verlengen en de dwangsommen te verlagen. Inmiddels loopt daartegen al een beroepsprocedure bij de Raad van State.

'Grote zorg'

Het ministerie van Financiën schat dat het totaal aan betaalde dwangsommen tot ver boven de 100 miljoen zal oplopen. Eind deze maand volgt er een spoedadvies van de commissie-Van Dam. Een woordvoerder van verantwoordelijk staatssecretaris Sandra Palmen zegt tegen De Volkskrant dat het aantal dwangsommen een ‘grote zorg’ is bij het kabinet.