Mantelzorgers stuiten op gemeentelijke bureaucratie

Mensen die willen gaan mantelzorgen stuiten vaak op de gemeentelijke bureaucratie. Zo is een mantelzorgverklaring in de ene gemeente makkelijk verkrijgbaar, terwijl de andere gemeente aanvullend onderzoek vereist. Ook urgentieverklaringen worden soms makkelijk en soms moeilijk afgegeven. En waar de ene gemeente de kostendelersnorm hanteert, doet de ander dat niet.

Rooskleurig

Dat zegt Liesbeth Hoogendijk, directeur van Mezzo, de landelijke belangenvereniging voor mantelzorgers. Volgens Mezzo overzien veel mantelzorgers de langetermijngevolgen van het samenwonen met hun zorgbehoevende niet, en schatten zij hun eigen situatie te rooskleurig in. Bij de hulplijn en de juridische lijn van Mezzo kwamen in 2016 ongeveer 400 vragen binnen van mantelzorgers over hun woonsituatie.

Kostendelersnorm

Volgens Hoogendijk lopen veel burgers die mantelzorg willen leveren tegen problemen aan met gemeenten. Gemeenten accepteren bijvoorbeeld lang niet altijd een mantelzorgverklaring - die nodig is om een mantelzorgwoning te realiseren - van een huisarts en willen extra onderzoek. Ook komen mantelzorgers of mantelzorgcliënten in de financiële problemen doordat de kostendelersnorm wordt toegepast op bijstands- of Wajonguitkeringen. ‘Gemeenten hebben de mogelijkheid om van de kostendelersnorm af te wijken, maar doen dat niet altijd’, aldus Hoogendijk.

Urgentieverklaring

Een ander probleem voor mantelzorgers is dat sommige gemeenten erg terughoudend zijn in het afgeven van een urgentieverklaring, waarmee een mantelzorger versneld aan een huurwoning in de buurt bij de zorgbehoevende kan komen. Hoogendijk: ‘Gemeenten wantrouwen soms de motieven waarmee een urgentieverklaring wordt aangevraagd en schieten dan in een controlereflex. Dat levert problemen op voor mantelzorgers die te goeder trouw een urgentieverklaring aanvragen.’

Pré-mantelzorgwoning

Hoogendijk wil desgevraagd geen namen en rugnummers van ‘lastige gemeenten’ noemen ('in sommige gevallen gaat het gewoon om onkunde') maar wil wel nog een góed voorbeeld onder de aandacht brengen: ‘In Berg en Dal is er de mogelijkheid om vóórdat er sprake is van een mantelzorgsituatie al een zogenoemde pré-mantelzorgerswoning te realiseren, als de beoogde verzorgde 67 jaar of ouder is. Op het moment dat de mantelzorgsituatie daadwerkelijk ontstaat is het meeste rondom de woning dan al geregeld.’