Gemeente, vertrouw je burgers!

Een mantelzorger heeft minstens hbo+ nodig om zich door de zorgbureaucratie heen te worstelen. ‘Minder bureaucratie’ staat niet voor niets keer op keer op nummer 1 als mantelzorgers gevraagd wordt wat er veranderd moet worden om het makkelijker voor ze te maken. Terwijl de regelingen waarop zij met zo veel moeite aanspraak proberen te maken, hun leven juist zou moeten verlichten, zoals hulp bij verpleging, verzorging, huishouden, aanpassingen in huis, of vergoedingen voor extra kosten die de zorg met zich meebrengt.

Mantelzorgers bellen vaak met Mezzo’s Mantelzorglijn over de zorgbureaucratie waar ze tegenop botsen. Zoals laatst een mantelzorger die voor een bijgebouw bij haar woning weliswaar een woonvergunning heeft, maar geen toestemming krijgt om hier de noodzakelijke woningaanpassingen te doen die nodig zijn voor haar zorgbehoevende naaste. De gemeente in kwestie zegt de aanpassingen alleen te mogen vergoeden als ze worden gedaan in de hoofdwoning en niet in het bijgebouw. Dat zijn de regels, punt. Terwijl de aanpassingen er niet duurder door worden. De frustratie echter wel hoger. Zeker als je als mantelzorger in de krant leest dat je meer voor een ander moet gaan zorgen.

Georganiseerd wantrouwen

Persoonlijk schakel ik al jaren professionele hulp in om de zorgaanvragen voor mijn zoon met een beperking te regelen. Ik kan er niet blind op vertrouwen dat wanneer ik mijn eigen woorden gebruik, hij de indicatie krijgt die nodig is. Juiste terminologie is zo belangrijk dat ik het risico niet durf te nemen. Een volgende keer durft de mantelzorger uit het voorbeeld hierboven er ook niet meer op te vertrouwen dat ze de aanvragen zelf wel kan regelen, vanwege alle nauwlettende bepalingen, en schakelt ze net als ik een derde in. En zo ontstaat wat ik ‘georganiseerd wantrouwen’ noem.

Maar gelukkig biedt de kanteling gemeenten een uitgelezen kans om dit ‘georganiseerd wantrouwen’ te keren: naar een open en eerlijk gesprek aan te keukentafel over wat nodig is. Mijn advies is daarom: probeer de hulpvraag niet te vangen in voorzieningen die aan allerlei toewijzingsregels zijn gebonden, maar begin met het in kaart brengen van het hele plaatje, de totale zorgvraag. Dit doet u door ook de mantelzorger voor het  keukentafelgesprek uit te nodigen en samen te kijken wat zorgvrager en mantelzorger zelf kunnen, wat er aan professionele zorg nodig is en wat aan ondersteuning voor de mantelzorger – zodat die ook nog een eigen leven kan hebben. Op deze manier geef je als gemeente blijk van vertrouwen in je burgers, en zal de burger de gemeente ook weer leren vertrouwen. Zodat we samen het georganiseerd wantrouwen de kop indrukken.