'Bijstandsnorm moet fors omhoog en wet minder streng'

De plannen van minister Carola Schouten (Armoedebeleid, Participatie) om de Participatiewet te herzien, gaan niet ver genoeg, vindt een groot aantal partijen waaronder vakbonden FNV en CNV, cliëntorganisatie MIND en armoedeorganisaties. De wet, die in 2015 van kracht is geworden, moet veel forser worden aangepast. Zo moet in ieder geval de huidige bijstandsnorm worden verhoogd.

Menselijke wet

De partijen sommen in een woensdag uitgebracht manifest voorwaarden op waaraan een herziene wet in hun ogen minimaal moet voldoen. Alleen dan wordt het een 'menselijke wet', schrijven zij.

Sociaal minimum

Zo moet het sociaal minimum worden verhoogd en moeten ook jongeren een bijstandsuitkering krijgen die op de volwassen bijstandsnorm is gebaseerd. Nu zijn zij aangewezen op de jongerennorm van circa 250 euro per maand. De bijverdiengrenzen moeten 15 procent hoger dan de minister nu voorstelt.

Kostendelersnorm

De kostendelersnorm moet volledig worden afgeschaft, stellen zij verder. Dat is een korting op de uitkering van ouders of andere huisgenoten als een inwonend kind 27 jaar wordt. Die grens lag tot januari op 21 jaar, maar de partijen willen die norm helemaal schrappen.

Harde wet

De huidige inlichtingenplicht moet minder streng worden en mensen moeten vanuit vertrouwen worden benaderd. De plannen van Schouten gaan volgens de partijen ook op dat punt niet ver genoeg. 'De huidige Participatiewet is een ongekend harde wet die onmenselijk uit kan pakken. Mensen worden benaderd vanuit wantrouwen en zijn in grote problemen gekomen door de overheid', zeg Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV. 'Mensen hebben behoefte aan ondersteuning in plaats van controle en strafmaatregelen', staat in het manifest.

Individuele benadering

Nadat het kabinet vorig jaar al maatregelen nam om de scherpe kantjes van de wet af te halen, gaat Schouten de wet verder herzien. De nieuwe wet moet onder andere meer ruimte bieden voor de individuele benadering van mensen, schreef Schouten vrijdag aan de Kamer.

Verschillen tussen mensen

De minister wil daarnaast dat de vernieuwde Participatiewet meer rekening houdt met verschillen tussen mensen en de mogelijkheden die zij hebben om te werken of op een andere manier bij te dragen aan de maatschappij. In de handhaving moet meer oog komen voor wat mensen wel en niet weten en kunnen.

De Participatiewet werd na onderzoek in 2019 door het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) als mislukt beschouwd.

De Tweede Kamer debatteert later woensdag over herziening van de wet.