Nedersaksisch en Limburgs op school niet afdwingbaar

Nederland kan niet garanderen dat Nedersaksisch en Limburgs op alle onderwijsniveaus wordt aangeboden. Dat was wel het advies van een visitatiecommissie in het kader van het Europees Handvest voor regionale alen en talen van minderheden.

Onmiddellijke actie

Het Comité van Experts, dat de visitatie in 2022 deed, gaf een aantal aanbevelingen voor onmiddellijke actie ter bescherming en bevordering van onder meer het Nedersaksische en Limburgs. In reactie op die aanbevelingen stelt het demissionaire kabinet nu dat de aanbevolen actie om een strategie voor te bereiden om het onderwijs en de studie van beide regionale talen te garanderen ‘op alle niveaus binnen het onderwijs’ niet te verwezenlijken is. Scholen mogen van de onderwijswetten aandacht besteden aan regionale en minderheidstalen, maar ze hebben de vrijheid daar zelf voor te kiezen. ‘Op dit vlak kunnen zij wettelijk niet tot het onderwijzen in regionale en minderheidstalen worden verplicht’, aldus de kabinetsreactie.

Subsidies

Wel zijn volgens demissionair minister De Jonge van Binnenlandse Zaken de provincies bezig met het benadrukken van het belang van onderwijs in de streektaal. Zij worden daarbij geholpen door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dat wijst hen bijvoorbeeld op bestaande subsidies.

Regionaal verschil dialect

Met betrekking tot het advies een orgaan in te voeren die de belangen van de Limburgs en Nedersaksisch sprekende minderheden op nationaal niveau te behartigen, wijst De Jonge op inmiddels afgesloten convenanten voor beide talen. Die moeten de basis bieden voor de samenwerking tussen het rijk en de betrokken lokale overheden. De verantwoordelijkheid voor het taalbeleid ligt volgens hem in de eerste plaats bij de decentrale overheden. Provincies en gemeenten hebben in zijn ogen beter zicht op de wensen en behoeften van de sprekers van de betreffende regionale of minderheidstaal. ‘Bovendien geldt voor het Nedersaksisch en het Limburgs dat het dialect per regio kan verschillen’, aldus de CDA-bewindsman.

Groninger taal

Voor de Limburgse taal fungeert inmiddels het Hoes veur ’t Limburgs als kennis- en expertisecentrum. De realisatie van ’t Hoes wordt mogelijk gemaakt door een bijdrage van het rijk en de provincie Limburg. Voor het Nedersaksisch zijn er ook dergelijke kennis- en expertisecentra in de verschillende provincies, waaronder de Oaverieselakademie en Centrum Groninger Taal en Cultuur.