Leren van Hardenberg

De Nederlandse burger denkt dat het wel goed zit met de toegankelijkheid van ons land voor mensen met een beperking. Vaak hoor je “Het is hier toch best goed geregeld” en nog vaker “Zo erg zal het niet zijn”. Maar de ervaringen van gehandicapten op de arbeidsmarkt, met het woningaanbod en in het onderwijs vertellen een heel ander verhaal.

Nederland loopt achter en er is nog een wereld te winnen. Als je onze ‘prestaties’ bijvoorbeeld vergelijkt met die van de Scandinavische landen en de Verenigde Staten... Daar zijn websites, het openbaar vervoer en openbare gebouwen over het algemeen goed toegankelijk.

Maar, er komt ook hier beweging in. Onlangs kreeg de gemeente Hardenberg de titel Meest Toegankelijke Gemeente van Nederland. 1,3 Miljoen tv-kijkers waren er getuige van. Dat is goed voor de bewustwording. De vijf genomineerde gemeenten die tot de eindronde doordrongen, zijn koploper en laten zien dat het ook anders kan. Dat 2,5 miljoen Nederlanders met een beperking overal moeten kunnen wonen, werken, leren en hun vrije tijd besteden.

Gemeenten kunnen dus het verschil maken. Het is te hopen dat toegankelijkheid bij de gemeenteraadsverkiezingen en de collegevorming eindelijk een thema wordt. Er is echt werk aan de winkel. In Nederland is slechts een kwart van de stations door rolstoelers te gebruiken. De Kieswet schrijft voor dat maar een kwart (!) van de Nederlandse stemlokalen voor iedereen toegankelijk hoeft te zijn. Maar zeven procent van de overheidswebsites voldoet aan de webrichtlijn ‘Toegankelijkheid voor visueel beperkten’. Gemeenten hebben nog tot 2021 (...) om aan deze richtlijn te voldoen. Zelfs in één van de genomineerde gemeenten werd onlangs een gebouw ontwikkeld voor het Rode Kruis, waarin geen lift is opgenomen. Het Bouwbesluit dat wij in ons land kennen, laat dit toe.

Het achterhaalde bouwbesluit is een mooi voorbeeld van de traagheid waarmee toegankelijkheid hier inburgert. Er zijn nieuwe afspraken gemaakt met betrokken partijen, maar opvolging is op vrijwillige basis... Dat zou zo snel mogelijk moeten worden omgezet in een verplichting. Resultaten blijven dan niet uit. In de VS zijn opdrachtgevers, projectontwikkelaar en architecten sinds 1992 verplicht het daar geldende bouwbesluit op te volgen. Een meetbaar gevolg: in enkele jaren waren alle openbare gebouwen, het openbaar vervoer en de nationale parken voor iedereen volledig toegankelijk...

In mei van dit jaar komt de minister van VWS met een actieplan waarin staat hoe Nederland het VN-verdrag voor mensen met een beperking beter kan opvolgen dan tot nu toe gebeurt. Laat de verkiezing van de Meest Toegankelijke Gemeente voor minister De Jonge een extra stimulans zijn om zijn plan zoveel mogelijk scherpte te geven. Met Hardenberg in een ambassadeursrol. Er valt veel te leren in Overijssel...

Frank Bluiminck
Meer columns van Frank Bluiminck leest u hier.