Laarbeek wil van ouders eigen bijdrage jeugdzorg

De gemeente Laarbeek overweegt een vrijwillige eigen bijdrage voor de jeugdzorg in te voeren. Dat moet het kostenbewustzijn bij de ouders verhogen en vooral ook een breed maatschappelijk debat over de jeugdzorg aanzwengelen.

Zorgverslaafd

‘Kinderen die jeugdhulp nodig hebben, moeten dat onmiddellijk krijgen. Maar het lijkt erop alsof er steeds meer hulp wordt gevraagd voor steeds kleinere problemen’, licht verantwoordelijk wethouder Joan Briels (jeugd) het voornemen toe. In deze maatschappij moet iedere dag leuker, mooier en beter zijn, aldus de wethouder, ‘maar verdriet, pech en pijn horen ook bij het gewone leven.’ Er hoeft bij tegenslagen niet meteen professionele hulp te worden ingevlogen. Sommige problemen horen bij het normale opgroeien. ‘De samenleving lijkt wel zorgverslaafd.’

Tekort

Briels realiseert zich dat het vragen van een eigen bijdrage schuurt met de Jeugdwet; die kent immers geen eigen bijdrage. De bijdrage zal dan ook vrijwillig zijn. Bij elke beschikking die de gemeente afgeeft, zullen als het aan Briels ligt de kosten van het hulptraject worden meegestuurd. Ouders kunnen zelf bepalen of en hoeveel ze aan een zorgtraject bijdragen. Van ouders die zich geen eigen bijdrage kunnen veroorloven, verwacht de wethouder sowieso niets. ‘Ik verwacht niet dat er veel geld zal binnenkomen en de bijdragen zullen ons tekort niet oplossen.’ Laarbeek heeft een tekort van 1,2 miljoen op de jeugdzorg ten opzichte van het rijksbudget van iets meer dan 4 miljoen euro. Het geld dat via de vrijwillige eigen bijdrage binnenkomt, zal ook weer in de jeugdzorg worden gestopt, verzekert Briels. Het gaat hem om de vergroting van het kostenbewustzijn van de zorgvrager.

Vechtscheidingen

De vrijwillige eigen bijdrage is voor de Laarbeekse wethouder vooral het vehicle om een breed maatschappelijk debat te entameren. En laat er geen misverstand over bestaan: hij ondersteunt de noodkreet van gemeenten om bij het kabinet om extra geld te vragen. Toch vindt Briels dat de focus nu te eenzijdig op de budgetoverschrijdingen wordt gelegd. ‘Het kabinet kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor bijvoorbeeld het toenemend aantal vechtscheidingen met alle gevolgen voor jeugdigen van dien, net zomin als voor de handelingsverlegenheid die we kennen bij het opvoeden waarbij kennelijk steeds vaker professionele hulp ingezet moet worden.’

Spiegel

Het moet en-en, vindt Briels. Er moet extra rijksgeld bij, maar tegelijkertijd moet die brede maatschappelijke discussie worden gevoerd. ‘We moeten als samenleving in de spiegel kijken. Waar komt die behoefte aan professionele hulp vandaan? De druk om te presteren in deze samenleving is groot en daar hebben kinderen last van. Iedereen, ook kinderen, moeten er maar aan wennen dat het leven meer is dan iedere dag bespaard blijven van enig ongemak. Dat hoort bij het opgroeien en ik denk dat kinderen daar sterker van worden. Als gemeente moeten we ook een keer nee durven te verkopen.’

Goede gesprek

De Laarbeekse wethouder staat niet alleen in de roep om een brede maatschappelijke discussie. Directievoorzitter Ans van de Maat van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) stelde onlangs op de site van Binnenlands Bestuur dat opvoeden en opgroeien verworden is tot een hulp- of zorgvraag. Het is onnodig om meteen een ‘zorglabel’ op een lastig kind te plakken en van een kind een patiënt te maken, vindt zij. Het NJi wil hierover een debat initiëren. Briels ziet een taskforce voor zich van NJi, VNG, oudercliëntraden en zorgaanbieders, die gezamenlijk zo’n maatschappelijk debat gaan organiseren. ‘De vraag moet aan bod komen wat we nu eigenlijk met elkaar willen; wat hoort bij het normale opgroeien en wanneer moet professionele hulp worden ingezet. Daarover moeten we met elkaar het goede gesprek voeren.’

Briels’ plannen voor de vrijwillige eigen bijdrage worden nu ambtelijk uitgewerkt. Mogelijk dat ook andere gemeenten in de Peelregio zullen aanhaken. In het najaar kan de vrijwillige eigen bijdrage dan worden ingevoerd.