Bijna kwart gemeenten wil geld uit ‘stroppenpot'

Bijna een kwart van de gemeenten (88) heeft een aanvraag ingediend voor het Fonds tekortgemeenten. Het totaalbedrag van de aanvragen voor de ‘stroppenpot’ voor forse tekorten op de jeugdhulp en Wmo is (nog) niet bekend. Er is eenmalig 200 miljoen euro beschikbaar. Het ziet ernaar uit dat dit veel te weinig is.

Forse tekorten

Gemeenten konden tot en met 15 september een aanvraag indienen bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Dat er 88 aanvragen zijn ingediend ‘toont aan dat veel gemeenten kampen met (forse) tekorten’, aldus een woordvoerder. De VNG kon maandag niet aangeven hoe hoog het totaalbedrag van de aanvragen is. Navraag bij een vijftal gemeenten leert dat deze vijf alleen al voor 60,6 miljoen euro hebben aangevraagd; dertig procent van het beschikbare geld.

Werkelijke tekort ligt hoger

Zo heeft Leeuwarden een aanvraag ingediend voor 27,5 miljoen euro, laat een woordvoerder desgevraagd weten. De gemeente kampte over 2016 en 2017 met een tekort van 31,9 miljoen euro op de Wmo en jeugdhulp. Maastricht heeft voor 16,3 miljoen euro een beroep op het fonds gedaan. Het werkelijke tekort op de Wmo en jeugdhulp ligt met respectievelijk 6,1 miljoen en 13,6 miljoen euro hoger (over 2016 en 2017 tezamen). Zoetermeer heeft 8,1 miljoen euro aangevraagd voor het tekort op de jeugdzorg. Dat bedroeg over 2016 en 2017 bijna 16,2 miljoen euro. Hengelo heeft ruim 7,8 miljoen euro aangevraagd en Oisterwijk ruim acht ton.

Drempel

Het fonds is in het leven geroepen om gemeenten met grote tekorten over 2016 en 2017 te compenseren. De helft van het fonds wordt door het rijk gevoed, de andere helft door gemeenten. Om voor het fonds tekortgemeenten in aanmerking te komen, moet sprake zijn van een gecumuleerd tekort van 20 euro per inwoner over zowel 2016 en 2017. Als die drempel van 40 euro wordt gehaald, wordt in principe het gehele tekort gecompenseerd. Als er meer aanvragen worden gedaan dan er geld in de pot zit, wordt met een staffel gewerkt. Gemeenten met grotere tekorten krijgen dan relatief meer compensatie.

Onafhankelijke commissie

In september en oktober worden alle aanvragen gecontroleerd door een onafhankelijke commissie, zo laat een woordvoerder van de VNG weten. De uitkomsten worden op 1 november door de commissie gepresenteerd aan het VNG-bestuur. Het VNG-bestuur stelt de uitkomsten vast en informeert de gemeenten.