Klijnsma niet te vermurwen over verdeelmodel bijstand

Er komt geen extra rijksgeld voor een ‘vangnet’ voor gemeenten met een fors tekort op het bijstandsbudget. Ook wordt aan het verdeelsysteem voor 2016 niets veranderd, noch wordt het ‘on hold’ gezet. D66 komt binnenkort met een motie.

Minder tekorten
Staatssecretaris Jetta Klijnsma was tijdens het Algemeen Overleg over de Participatiewet niet te vermurwen. ‘We agree to disagree’ zei ze over het geschil met de VNG over de vraag of het rijk of de gemeenten de pot voor het vangnet moeten vullen. Het rijk is verantwoordelijk voor een goede verdeling en als die verdeling niet klopt, moet het rijk bijpassen, vindt de VNG. Maar Klijnsma vindt dat ook vorige vangnetten als de IAU en MAU-uitkeringen vanuit het macrobudget betaald werden. En daarom ziet ze geen reden om hier nu vanaf te wijken. Bovendien, stelt ze, zijn er steeds minder tekorten, dus gaat het om steeds minder geld. Wel zal ze gemeenten die te weinig hebben gekregen compenseren. Gemeenten die onverhoopt te veel geld hebben gehad, mogen dit houden. Hiervoor trekt Klijnsma een kleine 30 miljoen euro uit.

 
Tombola

Over de verdeelsystematiek van het bijstandsbudget is de laatste tijd al veel gezegd en geschreven. Het systeem is niet transparant, ingewikkeld en bovendien leidt het tot rare verdelingen waarbij sommige gemeenten te weinig geld krijgen. Gevreesd dat volgend jaar de verdeling weer heel anders kan zijn. ‘Het is een tombola’, aldus D66-Kamerlid Fatma Koser Kaya tijdens het Algemeen Overleg. ‘Gemeenten kunnen niet zien of het fair is, want het is niet transparant.’

Raad voor financiële verhoudingen
‘Gemeenten halen er zelf aan de lopende band fouten uit’, zegt CDA’er Pieter Heerma. Ze pleiten er daarom voor dat Klijnsma terug gaat naar de tekentafel en met een beter model komt. De SP wil dat het verdeelmodel on hold wordt gezet totdat de uitslag bekend is van het onderzoek dat SEO doet naar het verdeelmodel. Maar Klijnsma ziet geen reden het verdeelmodel terug te draaien. Het is in samenspraak tot stand gekomen, iedereen was ervan doordrongen dat het anders moet en het is beter dan het was, vindt ze. Ze voelt zich gesterkt door de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) die het model ‘aanvaardbaar’ noemt en bovendien heeft ze voor een vangnet gezorgd.

Politieke druk
Maar de Kamerleden schermen met uitspraken van diezelfde raad, want de Rfv heeft ook kritiek op het model. Heerma benadrukt dat volgens de raad het model onzorgvuldig is en onder politieke druk te snel is ingevoerd. Hij wil weten van Klijnsma waar die druk vandaan is gekomen, ‘wat die druk kwam niet van de Kamer’. Hij waarschuwt Klijnsma dat het draagvlak voor het nieuwe verdeelmodel tanende is. Om tot meer transparantie te komen, zal Klijnsma het verdeelmodel openbaar maken, zodat gemeenten zelf kunnen inzien hoe het bedrag tot stand is gekomen. Ook zal ze de ‘check’ die SEO heeft gedaan op het verdeelmodel openbaar maken.