Keukentafel versus polisvoorwaarden

Stel u bent op skivakantie en u verliest uw skibril. Geen nood, u hebt een reisverzekering afgesloten en na afloop van de vakantie stuurt u de claim naar uw verzekeringsmaatschappij. Helemaal modern, via internet een declaratieformulier invullen en een paar dagen later is het geld overgemaakt.

Nu hetzelfde verhaal, maar in plaats van bij de verzekeringsmaatschappij wendt u zich tot de gemeente. Geen online formuliertje invullen, maar er volgt een heus gesprek. “Dus u bent u skibril verloren?” vraagt de gemeentelijke consulent die gezellig is aangeschoven aan de keukentafel. “Bent u dan van plan volgend jaar weer op skivakantie te gaan? Maar ik zie dat u hier thuis nog drie brillen hebt liggen. Hebt u dan een nieuwe skibril nodig?“ Zo maar wat vragen. Het kan nog verder gaan. Bijvoorbeeld: “Kunt u misschien een skibril lenen van iemand als u nog een keer op wintersport gaat?“

Welk van bovenstaande situaties verkiest u? Het eerste natuurlijk. Wie zit er nu te wachten op dat gezeik van de gemeente. Maar dan. Het blijkt dat uw verzekeringsmaatschappij niet zo maar het geld overmaakt. In de befaamde kleine lettertjes staat dat u een eigen risico heeft van € 100,-. En er wordt alleen de dagwaarde uitgekeerd. Had u de aankoopbon nog? En skibrillen die ouder zijn dan drie jaar worden sowieso niet meer vergoed. En bent u wel naar de plaatselijke politie geweest om aangifte te doen van vermissing? Zo ja, mogen wij dan even het proces-verbaal zien? En heeft u eigenlijk wel een wintersportdekking van uw reisverzekering? En wist u wel dat verlies of diefstal van skibrillen alleen worden vergoed in onze hele dure plus-plus-plus reisverzekering?

Kijk, nu wordt het verhaal toch een beetje anders. Aan de hand van dit simpele voorbeeld kan het verschil tussen een systeem van verzekeringen en voorzieningen worden geïllustreerd. In het verzekeringssysteem staan verzekerde rechten en aanspraken centraal. Alles vastgelegd in een polis. Lekker veilig. Iedereen gelijk en je weet waar je aan toe bent. Zo is het jarenlang gegaan. Met als resultaat een onbetaalbaar en onbeheersbaar voorzieningensysteem in de gezondheidszorg en langdurige zorg. Premies zijn verdubbeld en de voorzieningenpakketten worden uitgekleed. Dus de verzekerde rechten waar iedereen zich veilig in waande zijn weinig meer waard.
 

Dan de gemeentelijke voorzieningen. Niet het recht op een voorziening, maar de behoefte en noodzaak staan centraal. Een zeer succesvol concept. Er is door de gemeenten een waar huzarenstukje geleverd. De stijgende zorgkosten zijn een halt toegeroepen zonder noemenswaardig verlies van kwaliteit en burgers die ook nog tevreden zijn.

Je zou dus verwachten dat iedereen enthousiast is over de decentralisatie van de jeugdzorg en langdurige zorg. Niet dus. De Jeugdwet is met de nodige chagrijn aangenomen door de Tweede Kamer. Met name uit de hoek van de jeugd-GGZ was (en is) veel weerstand. “Gaat een gemeente-ambtenaar nu met ons meekijken?” , zo vraagt de beroepsgroep van dokters en psychiaters zich af? Met andere woorden: “Kunnen wij straks niet meer zo lekker declareren?“ En bij de langdurige zorg moeten we nog maar afwachten hoe de stemming in de Tweede Kamer zal verlopen. De lobby van de zorgaanbieders en de verzekeraars is in ieder geval sterk. Alles beter dan bij de vermaledijde gemeenten. En dus zal de persoonlijke verzorging wel bij de zorgverzekeraars worden ondergebracht. En dat de kosten zullen stijgen en de premies dan weer omhoog gaan? Ach, je bent toch verzekerd. Wat zeur je nou.

Rik Bolhuis 
Meer columns van Rik Bolhuis vindt u hier.