Rijk grijpt niet in om genoeg zwembaden te garanderen

Staatssecretaris van Volksgezondheid Vincent Karremans (VVD) wil geen handremprocedure inzetten om genoeg zwembaden te garanderen. Zo’n ingreep vanuit het rijk beschouwt hij als ‘een vergaande maatregel die ingrijpt op de lokale autonomie’. Volgens hem heeft juist die lokale verantwoordelijkheid gezorgd voor ‘een rijke infrastructuur aan zwemaccommodaties.’

Faillissement

Dat schrijft Karremans in reactie op vragen van Tweede Kamerlid Mohammed Mohandis (GroenLinks-PvdA). Laatstgenoemde stelde deze vragen naar aanleiding van de sluiting van enkele zwembaden in Zuid-Limburg. Zo sloot het Mosaqua-zwembad in Gulpen-Wittem begin dit jaar vervroegd haar deuren vanwege een faillissement. De sluiting van dit subtropisch zwemparadijs leidt tot een verminderde beschikbaarheid van zwemvoorzieningen in de regio. Inwoners moeten hierdoor langer reizen voor zwemlessen en recreatief zwemmen, wat de druk op omliggende zwembaden vergroot.

Financiële problemen

Mohandis maakt zich zorgen. Omdat driekwart van de gemeenten de komende vier jaar de begroting niet rond krijgt, vreest hij dat er veel meer zwembaden op de fles gaan. Staatssecretaris Karremans is zich bewust van de financiële uitdagingen waar gemeenten mee kampen. ‘De exploitatie van zwembaden is kostbaar, en stijgende energieprijzen en onderhoudskosten dragen bij aan deze financiële druk’, erkent hij. ‘Tegelijkertijd is het bouwen, onderhouden en exploiteren van zwembaden een lokale verantwoordelijkheid.’ Hoeveel zwembaden in de problemen komen als gemeenten besluiten de subsidies te verlagen, weet Karremans niet.

Wachttijden

Uit cijfers van het Mulier Instituut blijkt dat in 2020 zeven van de toen 355 gemeenten geen zwembad hadden. Inwoners van deze voornamelijk kleine gemeenten (vaak minder dan 20.000 inwoners) zijn voor zwemactiviteiten aangewezen op zwembaden buiten de gemeentegrenzen. Hoewel er landelijk gezien voldoende zwemwater is, leiden sluitingen in sommige regio’s, zoals het Zuid-Limburgse Heuvelland, tot langere wachttijden. De provincie Limburg onderzoekt de beschikbaarheid van zwemwater en mogelijke oplossingen. ‘Deze regionale en provinciale samenwerking kan een belangrijke rol spelen in het waarborgen van voldoende zwemgelegenheden’, verwacht Karremans.

Er bestaat momenteel geen wettelijke zorgplicht voor gemeenten om zwembaden in stand te houden. Het kabinet onderzoekt of zo’n verplichting wenselijk en haalbaar is. In het najaar zal dit verkennende onderzoek worden afgerond.