Eén miljard extra voor jeugdzorg

Het kabinet trekt dit jaar 420 miljoen euro extra voor de jeugdzorg en de twee daaropvolgende jaren telkens 300 miljoen euro. Dat heeft het kabinet maandag in een brief aan de Kamer en de VNG laten weten. Gemeentekoepel VNG is blij met 'wat lucht', maar noemt het 'zeer teleurstellend'dat het kabinet niet structureel extra geld wil vrijmaken.

Dat stelt VNG-voorzitter Jan van Zanen in een reactie op de kabinetsbrief jeugdzorg en GGZ. Voor de GGZ is in de Voorjaarsnota van het kabinet voor dit jaar 50 miljoen euro extra vrijgemaakt, oplopend tot 95 miljoen euro in 2022. Daarna wordt dat bedrag structureel.

Grondslag

Het kabinet stelt dat de grondslag ontbreekt voor structurele verhoging van het jeugdzorgbudget. Het is de vraag of er sprake is van een boeggolf of dat de stijgende vraag naar jeugdzorg een structureel karakter heeft. Met de VNG is afgesproken dat er een aanvullend onderzoek komt om te kunnen bepalen of gemeenten structureel extra geld nodig hebben, en zo ja, hoe hoog dat bedrag moet zijn. Dat onderzoek moet in 2020 zijn afgerond. Daarin wordt onder meer gekeken naar de volume- en uitgavenontwikkeling over de jaren 2015-2019, de ontwikkeling (en verklaring) van de kostprijs per traject en de verschillen tussen gemeenten.

Zwaarwegend

Het is aan een volgend kabinet om, op basis van de onderzoeksuitkomsten, al dan niet structureel extra geld voor de jeugdzorg vrij te maken. Het onderzoek wordt door een onafhankelijke derde uitgevoerd. ‘De uitkomsten van het onderzoek zijn zwaarwegend’, schrijft het kabinet. Als rijk en gemeenten op basis van de onderzoeksuitkomsten niet tot overeenstemming komen, wordt het dispuut voorgelegd aan een gezamenlijk benoemde commissie van wijzen, vergelijkbaar met arbitrage.

Liquiditeitssteun

Van de 420 miljoen euro voor dit jaar gaat 400 miljoen naar gemeenten. Twintig miljoen euro is gereserveerd voor de Jeugdautoriteit. ‘Dit bedrag is bedoeld om als de zorgcontinuïteit in gevaar komt de mogelijkheid te hebben om tijdelijke liquiditeitssteun toe te kennen’, aldus het kabinet. Het kabinet schrijft dat alleen geld niet tot betere hulp leidt. ‘In de regie, sturing en samenwerking aan de kant van gemeenten is veel ruimte voor verbetering’, aldus de ministers De Jonge en Blokhuis (VWS) en Ollongren (Binnenlandse Zaken).

Begrenzing jeugdzorg

Het kabinet gaat met de VNG afspraken maken over hoe het jeugdhulpstelsel effectiever, efficiënter en beter kan worden gemaakt. Zo zal onder meer naar de begrenzing van de jeugdzorg worden gekeken. Terugdringen van vermijdbare uitgaven en de ordening van het zorglandschap zijn andere thema’s waarover VWS en VNG met elkaar in gesprek gaan. Voor specifiek aanbod zoals gecertificeerde instellingen, gesloten jeugdzorg en andere vormen van specialistische jeugdhulp wordt een coördinerende gemeente aangewezen voor de rol van opdrachtgever, aldus het kabinet. Als gemeenten op regionaal niveau zorg inkopen, moeten zij dezelfde inkoop-, facturatie- en verantwoordingseisen hanteren. Minister De Jonge overweegt hiervoor een wetswijziging of een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB).

Het extra geld voor de jeugdzorg is meer dan eerder vanuit Haagse bronnen was vernomen. Die berichten gingen uit van eenmalig 350 miljoen euro, en voor de drie daaropvolgende jaren 190 miljoen jaarlijks. De VNG wilde 490 miljoen euro, stelde VNG-vicevoorzitter Bruls na deze berichten.