Jongerenwerk onbenut bij radicalisering en polarisatie

Jongerenwerkers kunnen signalen van polarisatie en radicalisering niet altijd ‘kwijt’ bij de gemeente. Wanneer dit wel lukt wordt hun melding niet serieus genomen. Deze professionals worden evenmin betrokken bij overleggen over deze problematiek, terwijl zij het wel belangrijk vinden om dit te bespreken met gemeenten.

Tot die conclusie komt het Verwey-Jonker Instituut. Het onderzoeksbureau naar maatschappelijke vraagstukken maakte een inventarisatie van de betrokkenheid en behoeften van jongerenwerkers.

Onderliggende problematiek

Uit het rapport blijkt dat polarisatie- en radicaliseringsvraagstukken nog te veel vanuit het veiligheidsperspectief worden bekeken. Dat het jongerenwerk ook een signalerende en preventieve rol heeft wordt nog onvoldoende erkend. Terwijl polarisatie en radicalisering bij jongeren ‘voor een belangrijk deel een zorg- en pedagogisch vraagstuk’ is, stelt het onderzoek. Voor een deel uiten jongeren zich namelijk extreem vanwege onderliggende problematiek. Om dit aan te pakken is het verkleinen van de scheiding tussen het zorg- en veiligheidsdomein dan ook ‘wenselijk’.

Radicale ideeën

Bovendien belemmert deze eenzijdige veiligheidsbril het zicht op een andere oorzaak: jongeren zijn op zoek naar erkenning en een identiteit, en het uiten van radicale ideeën ‘hoort bij deze identiteitsontwikkeling’. Juist de jongerenwerkers voelen zich comfortabel om de doelgroep met een open houding en zonder oordeel te bevragen over hun opvattingen en waar ze vandaan komen. ‘Het belang van een open houding, en dus een breder perspectief dan alleen het veiligheidsperspectief, dient ook te worden uitdragen naar andere jeugdprofessionals, professional in het veiligheidsdomein en de gemeente.’

Middelgrote gemeenten

Verder geven jongerenwerkers uit middelgrote gemeenten (20 tot 100 duizend inwoners) het vaakst aan dat ze niet zijn betrokken bij preventieve activiteiten. Daar hebben zij echter wel behoefte aan. In vergelijking met hun collega’s in grote steden maken zij zich namelijk vaker zorgen over polarisatie of radicalisering onder jongeren. De jongerenwerkers uit middelgrote gemeenten willen dan ook dat er meer aandacht komt voor deze thema’s. Het gaat daarbij met name om radicaal-rechtse denkbeelden, wantrouwen jegens de overheid en complottheorieën. Door onder andere online beïnvloeding neemt dit onder jongeren toe. Religie is volgens jongerenwerkers juist minder belangrijk geworden.