Jongvolwassenen slecht in hun vel door coronacrisis

Jongvolwassenen hebben nog mentaal nog lang de gevolgen van de coronacrisis ervaren. Meer dan de helft had psychische klachten. Vooral het stilvallen van hun sociale leven bedrukte hen.  

Dit blijkt uit de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022, een grootschalig vragenlijstonderzoek uitgevoerd onder bijna 70.000 jongvolwassenen. Zij vulden de enquête in nadat bijna alle coronamaatregelen waren opgeheven, tussen april en augustus 2022.

Ton Coenen, directeur van GGD GHOR Nederland geeft aan dat hij zich zorgen maakt over de mentale gezondheid van jongvolwassenen (16 tot en met 25 jaar). Eenzaamheid en suïcidale gedachten komen veel voor. Meer actie is volgens hem echt noodzakelijk.

Hulp nodig

Volgens de GGD GHOR is op basis van het onderzoek niet precies te zeggen in welke mate psychische klachten onder jongvolwassenen het gevolg zijn van de coronaperiode. Maar deze had zeker impact had op een groot deel van de jongvolwassenen. Bijna twee derde van de jongvolwassenen had hulp of steun nodig en zat niet lekker in z’n vel.  Een jongvolwassene zei hierover: ‘Er is niet echt begrip dat er nog een hele nasleep is voor veel mensen. Die druk die is wel merkbaar van “oh alles is weer open dus iedereen moet gewoon weer hard meedoen.”’ 

Weinig zicht op

Op deze leeftijdsgroep krijgen de gezondheidsautoriteiten moeilijk zicht. Vanaf 18 jaar vallen buiten de jeugdgezondheidszorg en bevinden zich vaak in een overgang tussen school en vervolgonderwijs of tussen onderwijs en werk.

Twee op de vijf jongvolwassenen met psychische klachten voelde zich hierdoor tijdens en na de coronaperiode vaak tot voortdurend beperkt in het dagelijks leven. Zo maakten ze zich onder meer zorgen over hoe ze hun leven weer moesten oppakken na de pandemie.

De helft van de jongvolwassenen die psychische klachten ondervonden, had een enkele keer tot heel vaak suïcidale gedachten in het jaar voorafgaand aan het onderzoek. Gedachten aan zelfdoding komen vaker voor bij vrouwen en alleenwonende jongvolwassenen. De meeste jongvolwassenen hadden maar een enkele keer suïcidale gedachten.

Vereenzaming

Bijna twee derde van de deelnemende jongvolwassenen is eenzaam; een kwart zelfs ‘sterk eenzaam’. Dat varieert ook nog als het gaat op om schooltype. Eenzaamheid komt het meest voor bij praktisch opgeleide jongvolwassenen (voortgezet speciaal onderwijs, praktijkonderwijs, vmbo of mbo-niveau 1), bij vrouwen en alleenwonenden. Zowel emotionele (70 procent) als sociale (60 procent) eenzaamheid komt veel voor. Emotionele eenzaamheid manifesteert zich in gemis van relaties met een hechte band, terwijl sociale eenzaamheid het gemis is van contacten met vrienden en familie. Volgens hen was (beeld)bellen geen vervanging van bij elkaar zijn.

Amsterdammers negatiever

Amsterdamse jongvolwassenen gaven vaker dan in de rest van Nederland aan dat de invloed van corona (heel) negatief was (48 procent versus 43 procent). In Amsterdam gaf bijna driekwart van de jongvolwassenen (73 procent) aan door de coronaperiode hulp of steun nodig te hebben gehad; vaker dan in Nederland (64 procent).

Ongeveer zes op de tien Amsterdamse jongvolwassenen maakten corona-gerelateerde gebeurtenissen mee, waarbij het hébben van corona niet meetelde. Vrees om zelf besmet te worden of van naasten was een van de zorgen, evenals onvoldoende steun krijgen of bieden. Velen zeiden daar nog last van te hebben; in Amsterdam bijna één op de vijf. Ook dit was vaker dan in Nederland.