Jeugdzorg grote steden grijpt naast extra geld

‘Tig’ ontslagen, wegbezuinigde hulpprogramma’s en wachtlijsten die al snel weer oplopen tot een jaar. Daarvoor waarschuwt Ella Kalsbeek, bestuursvoorzitter van de Amsterdamse jeugdzorginstelling Altra. In Amsterdam moet, net als in Rotterdam en Den Haag bezuinigd worden op de jeugdzorg. Er is in die steden minder geld beschikbaar voor jeugdzorg dan in de rest van het land. Tijdelijke potjes van het Rijk, die de afgelopen jaren veelvuldig zijn ingezet om de wachtlijsten terug te dringen, vallen dit jaar weg.

Alle provincies stellen eigen geld beschikbaar, waardoor het gat in ieder geval deels wordt opgevuld. Maar Amsterdam, Rotterdam en Den Haag komen voor dat provinciale geld niet in aanmerking. De jeugdzorg in die drie steden valt onder de stadsregio’s, die geen eigen inkomsten hebben. Zij stellen in 2010 ook geen geld beschikbaar voor de jeugdzorg. ‘Dus moet in de steden bezuinigd worden, terwijl dat in de rest van het land niet, of veel minder hoeft. En dat terwijl de problemen hier bepaald niet minder groot zijn te noemen’, constateert Kalsbeek.

‘Echt schrijnend’, vindt Thea Roelofs, directeur van Jeugdhulp in Rotterdam de situatie. ‘Er is in 2009 heel veel gedaan van geld waarvan we wisten dat het zou verdwijnen, maar het moest om de wachtlijsten weg te werken. Nu zit alles propvol en heb ik zes procent minder budget. Ik vraag niet om meer geld, maar juist hier, waar de problematiek zo ernstig is, zou je hopen dat je het budget op zijn minst zou mogen handhaven.’

Eind november bereikten minister Rouvoet (Jeugd en Gezin), de twaalf provincies en drie stadsregio’s overeenstemming over de structurele financiering van de jeugdzorg in 2010 en 2011. De komende jaren komt er geld bij. In 2009 was 1094 miljoen te verdelen. In 2010 is dat 1135 miljoen en in 2011 nog iets meer, 1156 miljoen. Daar staat tegenover dat er geen tijdelijke financiering meer komt: dit is waar de provincies en stadsregio’s het de komende twee jaar mee moeten doen. Dat betekent alsnog een aardige bezuiniging, want de afgelopen paar jaar vloeiden regelmatig tientallen miljoenen euro’s extra naar de jeugdzorg.

Jeugdzorg kan nu dus nog rekenen op provinciaal geld, variërend van zeven ton in Groningen tot 23 miljoen in Zuid Holland, blijkt uit navraag door Binnenlands Bestuur (zie overzicht). Maar vanuit de stadsregio’s komt er niks meer naar de steden.

Zuur

‘Het is niet anders’, aldus Herbert Raat, woordvoerder van de Amsterdamse wethouder Lodewijk Asscher. Asscher is wethouder in Amsterdam én voorzitter van de stadsregio op het gebied van jeugdzorg. Raat: ‘De stadsregio heeft geen eigen inkomsten, dus een eigen bijdrage zit er niet in. De gemeente maakt een miljoen euro vrij voor jeugdzorg, maar dat is niet genoeg om alles te kunnen doen wat nodig is.’

Hij noemt het ‘zuur’ voor de inwoners van Amsterdam. ‘Die betalen wel belasting aan de provincie, maar zien er niks van terug in de jeugdzorg. En eigenlijk betalen ze dubbel, want de gemeente geeft dus ook geld aan jeugdzorg. En intussen kunnen we toch minder doen dan we willen’. De kwestie is regelmatig aan de orde gekomen in overleggen tussen de provincie en de stad, maar een oplossing is er nog niet.

Woordvoerder van de provincie Noord Holland: ‘De stadsregio wilde de jeugdzorg in eigen beheer en heeft nu een eigen subsidierelatie. Bovendien moet de provincie zelf ook bezuinigen, dus extra geld naar de regio gaat niet zomaar. En dat in Amsterdam en omgeving veel provinciale belasting wordt geïnd, dat kun je niet één op één linken aan waar het wordt uitgegeven.’

Dat de stadsregio’s er in de jeugdzorg bekaaid vanaf komen leidde al eerder tot gedoe. Toen in 2008 Rouvoet eenmalig extra geld overmaakte voor de jeugdzorg eiste hij ook investeringen van de provincies én de regio’s. De stadsregio’s weigerden dat in eerste instantie, er op wijzend dat ze helemaal geen inkomsten hebben om zo’n uitgave van te bekostigen. Uiteindelijk werd toch nog een akkoord bereikt.

Geld Provincies jeugdzorg 2010

Groningen 0,7 miljoen
Friesland 5,4 miljoen
Drenthe 1,7 miljoen
Flevoland 4,5 miljoen*
Gelderland 9,1 miljoen**
Overijssel 5 miljoen*
Utrecht 8,53 miljoen*
Noord Holland 3,95 miljoen***
Zuid Holland 23 miljoen****
Zeeland 1 miljoen
Noord Brabant 9 miljoen
Limburg 4,05 miljoen

Noot:
* Voorgenomen, nog niet definitief
** In Gelderland ligt een voorstel voor een extra investering bovenop genoemd bedrag in de residentiële jeugdzorg.
*** Een deel van het budget, 1,2 miljoen, van Noord-Holland is bestemd voor preventieve jeugdzorg. Daarop kan Amsterdam wél een beroep doen.
**** Van de 23,2 miljoen euro die Zuid-Holland uit eigen middelen aan jeugdzorg spendeert is ruim 12 miljoen bedoeld voor preventieve zorg. Rotterdam en Den Haag hebben samen recht op ongeveer vier miljoen daarvan.

Correcties & Aanvullingen, geplaatst in Binnenlands Bestuur 02, 15 januari 2010  

In BB01 (8 januari) staan de gelden die de provincies uittrekken voor jeugdzorg op een rij. Na de deadline kwamen nog twee aanvullingen binnen. Van de 23,2 miljoen euro die Zuid- Holland uit eigen middelen aan jeugdzorg spendeert, is ruim 12 miljoen euro bedoeld voor preventieve zorg. Rotterdam en Den Haag hebben samen recht op zo’n 4 miljoen daarvan. Flevoland wil in 2010 3,3 miljoen extra investeren, bovenop de 1,2 miljoen die zij al jaarlijks uittrekt voor jeugdzorg.