Utrechtse gemeenten al in 2014 aan de lat voor jeugdzorg

Als eerste provincie draagt Utrecht per januari de jeugdzorg al helemaal over aan de gemeenten, met bijbehorend budget en beleidsvrijheid. Dat is een jaar voor de officiële decentralisatie in 2015.

Experimenteerruimte

Het hele budget − ruim 113 miljoen euro − gaat over van rijk naar gemeenten, als ware het 2015. Het provinciale loslaten is deels ingegeven door de resultaten van de afgelopen maanden, waarbij gemeenten in de vorm van de zogeheten ‘experimenteerruimte’ al de verantwoordelijkheid kregen voor een deel van de jeugdzorgtaken en een deel van het budget. Maar dat is het niet alleen: ‘We zullen ook wel moeten. Gemeenten moeten het gewoon gaan doen. Hoe eerder je ze de kans geeft, hoe beter het is. En wij denken dat het kan’, stelt verantwoordelijk gedeputeerde Mariëtte Pennarts (GroenLinks) in een interview in Binnenlands Bestuur.

Droogzwemmen

‘Gemeenten kunnen in 2014 ervaring doen met onder meer inkoop en indicatiestelling’, aldus Pennarts. Voorwaarde van de ‘vervroegde transitie’ is wel dat gemeenten zaken moeten doen met een van de tien instellingen in de provincie. Maar niet ten koste van alles. ‘Gemeenten hebben tussen die tien wel wat te kiezen. Als het aanbod bij de een niet bevalt, kan op termijn naar de concurrent worden gestapt. Zorginstellingen aan de andere kant worden op deze manier voorbereid om met hun aanbod in te spelen op wat de nieuwe opdrachtgevers − gemeenten − willen.’ Gemeenten mogen overigens wel met nieuwe aanbieders in zee, ‘maar dan wel van hun eigen budget. Niet van de doeluitkering’, aldus Pennarts.

Regioplan

De regio’s die de verantwoordelijkheid al een jaartje eerder dan gepland op zich willen nemen, moeten bij de provincie een regioplan indienen. De provincie blijft overigens komend jaar wel eindverantwoordelijk. ‘Wij zijn aanspreekbaar op wat er gebeurt.’ Gemeenten die het nog niet meteen vanaf januari aandurven of kunnen, kunnen overigens gewoon de provincie het werk laten doen. ‘Geen enkele jongere zal tussen wal en schip vallen’, verzekert de gedeputeerde.

Hele operatie

De ene gemeente of regio zal zich komend jaar enthousiaster op de nieuwe taak storten dan de andere, weet Pennarts. ‘Er komt ontzettend veel op gemeenten af, zoals de inkoop. Ze moeten gaan nadenken hoe ze dat willen doen, hoe solidair gemeenten met elkaar zijn, of de kosten gezamenlijk of naar gebruik per inwoner worden verrekend. Als je in regioverband gaat inkopen, moet daar wel overeenstemming over zijn. Het is een hele operatie.’

Lees het hele interview in BB25 van deze week