Integratie wordt lokale taak

Integratie moet voortaan lokaal worden vormgegeven. Het Rijk trekt zich grotendeels terug, gemeenten moeten voortaan zelf ‘passende antwoorden formuleren voor de problemen die het gevolg zijn van een tekortschietende integratie van haar inwoners’.

Onderlinge afstemming tussen gemeenten en ‘betrokkenheid van het Rijk’ zijn hierbij wel ‘van groot belang’, schrijft minister Donner in zijn recent verschenen nota Integratie, binding, burgerschap. De verschuiving naar de lokale aanpak vloeit voort uit de al eerder aangekondigde beëindiging van het specifieke doelgroepenbeleid.

Volgens het kabinet telt niet iemands afkomst, maar zijn toekomst: ‘Dit impliceert dat geen beleid meer wordt gevoerd op basis van herkomst. Integratie zal dan ook niet meer door specifiek beleid, gericht op afzonderlijke groepen, worden gerealiseerd, maar door algemene maatregelen die uitgaan van de verantwoordelijkheid van betrokkenen en van maatschappelijke instellingen’.

Bij crimineel gedrag speelt afkomst geen rol, en apart beleid voor afzonderlijke etnische groepen sluit mensen op in groepen en staat gezamenlijk burgerschap in de weg, zo redeneert de huidige regering. Die lijn doortrekkend wordt de speciale aanpak van Antilliaanse en Marokkaanse risicojongeren stopgezet en opgenomen in generiek beleid voor criminele en overlastgevende jeugdgroepen. De inmiddels vergaarde kennis over specifieke problemen binnen bepaalde (etnische) groepen wil het kabinet ‘ontsluiten’ en beschikbaar stellen aan gemeenten en reguliere instellingen.

‘Voor een effectieve aanpak van integratieproblematiek via regulier beleid is nauw contact met sleutelfiguren, organisaties met kennis over, en een breed netwerk binnen migrantengemeenschappen, van groot belang’, aldus Donner in zijn brief. Daarnaast wil het kabinet bekijken ‘of er onder marktpartijen draagvlak bestaat voor het inkopen van specialistische kennis van zelforganisaties over moeilijk bereikbare groepen, of het kabinet een dergelijke markt kan faciliteren en op welke wijze’.

Subsidies voor samenwerkingsverbanden van minderheden worden stopgezet, de Wet overleg minderhedenbeleid wordt ingetrokken. Op rijkssubsidies gericht op integratie wordt bezuinigd, met uitzondering van de subsidie voor Vluchtelingenwerk.

Inburgering wordt een verantwoordelijkheid van de migrant zelf. Uitgangspunt is dat gemeenten uiterlijk eind 2013 hun taak met betrekking tot inburgering hebben afgerond, laat de minister weten. Gemeenten hebben van Donner ook het verzoek gekregen om er ‘met klem op toe te zien dat streng wordt opgetreden tegen personen die hun feitelijke kansen op de arbeidsmarkt belemmeren door hun gedrag of kleding’. In die gevallen dreigt korting, intrekking of weigering van een uitkering op grond van de Wet werk en bijstand. Zo nodig komt het kabinet met een voorstel hierover, kondigt de minister aan.

Somaliërs vormen een van de meest problematische migrantengroepen. In die gemeenschap is gebruik van het middel qat wijdverbreid. Donner overweegt qat daarom op de lijst van verboden middelen te plaatsen. Momenteel loopt een onderzoek naar de omvang van dit probleem. Dit najaar hakt het kabinet de knoop hierover door.