'Ik knip de mensen niet op'

Marianne van den Anker is sinds 1 maart van dit jaar ombudsvrouw in Rotterdam. De voormalig wethouder en radiomaker raast als een tornado door de stad. De ombudsman wacht de klachten niet af, maar zoekt de verhalen op.

Pasje

In de hal van het Minervahuis I aan de Meent zit een mijnheer in een rolstoel. Hij klaagt op beschaafde toon zijn nood bij een medewerkster van de Rotterdamse ombudsman. Ze belooft zich voor hem in te zetten. Ze houdt haar pasje tegen de deurpost en loopt weer naar boven. Want bij de ombudsman kom je niet zomaar binnen.

Marmer

‘We zitten vlak bij het stadhuis op de vierde verdieping boven een advocatenkantoor, tussen het marmer en achter drie deuren. Toen ik vroeg uit welke postcodes de meeste hulpvragen kwamen, was het antwoord: van deze oever. Best hoog opgeleid en wit. Niemand keek daarvan op. Natuurlijk, hier weten mensen de ombudsman te vinden, maar op Zuid, waar de meeste mensen met multi-problemen wonen? Die hebben nog nooit van de ombudsman gehoord’, zegt ombudsvrouw Marianne van den Anker (51).

Niet genoeg

Juist omdat een deel van de Rotterdammers de ombudsman niet weet te vinden of zich heeft afgekeerd van de overheid, heeft die ombudsman volgens Van den Anker nooit geweten wat er aan de hand is in de stad. Van den Anker: ‘Een website is niet genoeg. De ombudsman moet in de haarvaten van de samenleving zitten. Dat is nu niet zo. Maar in de systeemwereld zijn de jaarverslagen van de ombudsman wél maatgevend voor de kwaliteit van de dienstverlening van de overheid. Niemand, bij de ombudsman niet, in het stadhuis niet, vroeg zich af of de informatiepositie van de ombudsman goed was. En die was gewoon niet goed. We gaan het daarom anders doen’.

Kringloop

De ombudsman 2.0 gaat de boer op. Van december tot de blauwe deprimaandag hangt de ombudsman in de Rotterdamse abri’s. Van den Anker: ‘De gemeenteraad heeft ons een miljoen euro extra gegeven. We gaan van dertien naar twintig medewerkers. We laten van ons horen. Vorige week hebben we een OmbudsAlert uitgebracht over de inflatie. De media hebben dat goed opgepakt. Leuk woord, hè, OmbudsAlert. Dat bestond helemaal niet.’

Fijnmaziger

Nu nog een toegankelijke ombudsman. Van den Anker: ‘We hebben vorige week aan de Strevelsweg bij het Zuidplein onze deuren geopend. Vooralsnog alleen op de woensdagen.’ Het liefst was de ombudsvrouw met de hele ombudsman naar Zuid verhuisd. ‘Ik zag de voormalige technische school in Hillevliet helemaal zitten, maar dat kreeg ik niet rond. We proberen nu wel een vestiging op Zuid te organiseren waar we permanent kunnen zitten. Maar één locatie is niet genoeg. Op Zuid wonen 250.000 mensen. Het moet fijnmaziger. Denk aan de kringloop, een kraam op de markt, bij de voedselbank.’

Jiskefet

Als mensen volgens Van den Anker érgens gek van worden, en mede daardoor hun vertrouwen in de overheid ­verliezen, dan zijn het wel de versnipperde overheidsloketten. Van den Anker: ‘De lokettenjungle is lachwekkend, Jiskefet is er niets bij. Van het kastje naar de muur. Niet alleen in de wijken lopen mensen vast, de uitvoerders lopen ook vast, net als de ambtenaren en bestuurders. In het coalitieakkoord staat niet voor niets dat Rotterdam af wil van de lokettenjungle. Voor het eerst hebben we daarvoor een doorbraakagenda ontwikkeld, waaraan wij mét het college en de ambtenaren werken.’

Niet serieus

Vooral de mensen met multiproblematiek (schulden, huiselijk geweld, verslaving) stoten hun neus bij de in loketten opgesplitste (gemeentelijke) overheid. Van den Anker: ‘Er is een hoop nieuw volk gekomen dat de stad helemaal top vindt. Kijk om je heen: de wolkenkrabbers, de Markthal, het Depot, maar Rotterdam is nog steeds een heel kwetsbare stad. We hebben niet voor niets het Nationaal Programma Rotterdam Zuid. Bospolder-Tussendijken is één van de armste wijken van Nederland. De crises die de stad nu raken, treffen vooral daar de mensen. Overheidsgeld gaat met bakken de deur uit en de uitvoerders zijn gefrustreerd. En de inwoners denken: de overheid neemt mij toch niet serieus.’

Gek wijf

Door de Rotterdammers die hun hoofd stoten wél serieus te nemen, hoopt Van den Anker dat de ombudsman het vertrouwen in de overheid kan verbeteren. ‘Maar dan moet de lokettenjungle wel plaatsmaken voor één loket,’ zegt Van den Anker. ‘Ik knip de mensen niet op. Ik mag een gek wijf en een wervelwind zijn, bij de ombudsman en in het stadhuis weten ze inmiddels dat ik niet domweg iets roep. Ik denk na en ik weet waar ik heen wil. En ik beloof één ding: ik ga de komende twee jaar niet schrijven dat de overheid het niet goed doet. Ik sein het stadhuis juíst in dat we met een OmbudsAlert komen. Iedereen doet zijn stinkende best in een verrot systeem. Ik ga niet roepen: “Jullie moeten het beter doen.” Wij moeten het ánders doen, om te beginnen bij de ombudsman.’

Lees het hele interview met Marianne van den Anker deze week in BB18 (inlog).