Schouten: Bijzondere bijstand voor mensen met blokverwarming

Kwetsbare huishoudens met blokverwarming kunnen ‘mogelijk’ een beroep doen op de bijzondere bijstand. Dat schrijft demissionair minister Carola Schouten (Armoedebeleid en Participatie) in haar reactie op vragen van Tweede Kamerlid Sandra Beckerman (SP). Mensen met een blokaansluiting konden geen aanvraag doen bij het recent opgeheven Tijdelijk Noodfonds Energie. Zij hebben namelijk geen eigen energiecontract.

Het Tijdelijk Noodfonds Energie was van 22 januari tot en met 20 maart 2024 geopend. Mensen met een laag inkomen en een hoge energierekening konden in die periode een aanvraag voor ondersteuning doen. Sinds de opening hebben 193.600 huishoudens een aanvraag ingediend. Het geld is afkomstig van de overheid en een aantal grote energiebedrijven. Aanvankelijk zat er 60 miljoen euro in de pot, maar dat bedrag werd half februari opgehoogd met nog eens 24 miljoen euro om meer mensen te kunnen helpen.

Geen compensatie

Er is echter een groep die buiten de boot viel: mensen met blokverwarming. Bij een blokaansluiting is er één energie-aansluiting voor meerdere huizen. Bewoners delen bijvoorbeeld de cv-ketel met buren en hebben geen eigen energiecontract. Dat laatste is wel nodig voor een aanvraag. Het uitbreiden van het Noodfonds om dergelijke aanvragen in behandeling te nemen was volgens Schouten (ChristenUnie) geen optie. Dit zou ‘niet uitvoerbaar zijn’. Een generieke compensatie is, net als voor andere huishoudens na 2023, ook voor deze groep niet voorzien, meldt de minister.  

Bijzondere bijstand  

Waar kunnen kwetsbare huishoudens met blokverwarming dit jaar dan wel terecht? Mogelijk kunnen zij een beroep doen op de bijzondere bijstand, schrijft Schouten. ‘Vanuit de bijzondere bijstand kan immers op individuele basis door de gemeente beoordeeld worden of er bijzondere omstandigheden optreden die een tegemoetkoming in de noodzakelijke kosten van bestaan rechtvaardigt.’ Dit jaar ontvangen gemeenten 50 miljoen euro om inwoners in bijzondere situaties tegemoet te komen.

Déjà vu

De Woonbond, de organisatie die opkomt voor de belangen van huurders, noemde deze uitsluiting eerder al een ‘pijnlijke déjà vu’. ‘Toen het prijsplafond vorige jaar werd ingesteld, werd er niet gedacht aan mensen met blokverwarming. Het duurde toen heel lang voordat zij compensatie konden krijgen’, legt de woordvoerder uit. ‘Dat lijkt nu weer het geval.’

Tegen consumentenprogramma Radar vertelde de Woonbond dat ruim een kwart van hun achterban hierdoor niet in aanmerking komt voor steun. ‘Het is de zoveelste keer dat huishoudens met blokverwarming achtergesteld worden. En naar alle waarschijnlijkheid zijn de problemen in deze groep groter dan bij mensen met een eigen aansluiting.’

Koppeling

Dat mensen zonder eigen energiecontract uitgesloten worden van steun heeft een praktische reden. ‘Bij de opzet van het Noodfonds is gekozen voor gerichte ondersteuning aan huishoudens, op een manier die ook goed uitvoerbaar is’, laat het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) weten. Daarom verliep de steun via de energieleverancier. Met huishoudens zonder eigen energiecontract valt zo’n koppeling door de energieleveranciers en het Noodfonds niet goed te maken, stelt EZK.

Koopkrachtmaatregelen

Voor de inwoners die door deze uitsluiting achter het net vissen werd vorig jaar een andere subsidie in het leven geroepen: de Tijdelijke Tegemoetkoming Blokaansluiting (TTB). De verhuurder van het pand of de Vereniging van Eigenaren (VvE) kon deze subsidie aanvragen en verdelen over de huishoudens. Maar EZK liet al in januari weten dat er dit jaar geen vergelijkbare steun komt. Onder meer omdat de energieprijzen ‘gelukkig wat minder hoog zijn’ en het kabinet voor dit jaar ‘andere koopkrachtmaatregelen’ heeft genomen.