'Laat je meest sociale gezicht zien, gemeente'

Vakbond FNV en belangenorganisatie Ieder(in) zijn blij met de eerste voorzieningen die kwetsbare mensen door de coronacrisis moet helpen. Maar zorgen blijven bestaan over groepen die nog buiten de boot vallen. Beide organisaties doen een oproep aan gemeenten, waarbij coulance het sleutelwoord is.

Geen rekening
De maatregelen die de overheid en andere partijen hebben aangekondigd om kwetsbare mensen te beschermen tijdens de coronacrisis houden met bepaalde groepen geen rekening, zeggen vakbond FNV en Ieder(in), belangenorganisatie voor mensen met een beperking. Over zzp'ers met hoge gezondheidsrisico’s blijven bijvoorbeeld zorgen bestaan, net als over flexwerkers en mantelzorgers.

Coulante houding
Dinsdag 17 maart deed de Landelijke Armoedecoalitie, waar ook FNV en Ieder(in) bij horen, een oproep aan het kabinet, gemeenten, woningcorporaties, commerciële verhuurders, schuldhulpverleners en incassobureaus om 'een coulante houding aan te nemen'. Stop met huisuitzettingen, invorderingsmaatregelen en beslagleggingen, en sluit water, energie en internet niet af in deze periode, zei de coalitie. Inmiddels zijn daar in een aantal gemeenten zoals Tilburg en Arnhem al afspraken over gemaakt. Vewin, de vereniging van waterbedrijven, liet al weten mensen niet van water af te gaan sluiten. De deurwaardersvereniging KBvG en de woningcorporatiekoepel Aedes willen ook huisuitzettingen zo veel mogelijk voorkomen.

Écht ondernemers
Ook zijn in een aantal gemeenten de loketten geopend voor een nieuwe noodsteunregeling voor zzp'ers die veel soepelere regels hanteert dan gebruikelijk. Volgens Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV, passen die regels beter bij de zzp'er van deze tijd: 'De Bbz, waarop deze regeling gebaseerd is, komt uit 2004. De aard van zelfstandigheid is inmiddels veranderd. In 2004 waren veel zelfstandigen nog écht ondernemers. Nu zijn ze vaak werknemers.' Toch blijven bepaalde mensen nog buiten beeld, zegt Jong. Flexwerkers bijvoorbeeld, en mensen die net tussen contracten in zaten toen de coronacrisis uitbrak. ‘Ook voor hen zijn de steunmaatregelen van het kabinet bedoeld, maar werkgevers zijn niet altijd bereid hen in dienst te houden.’

Eigen risico
Illya Soffer, directeur van Ieder(in), vult aan dat de regeling op bijstandsniveau niet genoeg zal zijn voor mensen met hogere vaste lasten vanwege een beperking of chronische ziekte, of mensen die door de thuisquarantaine met hogere zorgkosten te maken krijgen. 'Veel mensen met een laag inkomen hebben gekozen voor een hoog eigen risico en worden nu geconfronteerd met extra zorgkosten die zij dan zelf moeten betalen, zonder dat hier ruimte voor is.' Die groep zou uitgezonderd moeten worden van het eigen risico, vindt Soffer.

Noodpakket
Ook heeft Ieder(in) woensdag een extra oproep aan de Tweede Kamer gedaan om bij de minister van Volksgezondheid aan te dringen op een noodpakket voor mantelzorgers. De druk op mantelzorgers neemt toe, vooral als die mantelzorgers ook thuis moeten werken of thuisonderwijs moeten geven. Een noodpakket vanuit de gemeente zou de druk op mantelzorgers kunnen verlichten, schrijft Ieder(in).

Kwetsbaarder
'Veel mensen met een beperking, psychische kwetsbaarheid of chronische ziekte zijn door corona nóg kwetsbaarder geworden, op het gebied van hun gezondheid, sociaal én financieel', vat Illya Soffer samen. 'Het is van levensbelang dat gemeenten deze groep inwoners komende tijd heel goed in de gaten houdt. Zij verdienen extra steun en een maximum aan coulance.'

Menselijk
'Gemeenten hebben beleidsvrijheid', zegt Kitty Jong, 'daar zijn wij niet altijd fan van, maar in dit geval zou ik alle gemeenten willen oproepen: laat je meest sociale gezicht zien. Het is nu geen tijd voor heel strak case management. Het is tijd voor een menselijk gezicht.'